Alpaslan DAYANGAÇ, Mahmut YILMAZ, Vahit KONAR, Ökkeş YILMAZ

SIÇANLARIN BAZI DOKULARINDAKİ YAĞ ASİDİ KOMPOZİSYONUNA KADMİYUMUN ETKİLERİ

Bu çalışmada, kronik kadmiyumun (Cd) etkisiyle sıçanların karaciğer, böbrek, kalp ve testis dokularında olu-şan yağ asiti bileşimindeki değişim araştırıldı. Çalışmada, erkek Winstar cinsi albino sıçanlar kullanıldı. Ça-lışma, kontrol (serum fizyolojik) ve kadmiyum (1mg/kg.lık CdCl2) uygulama grubu olarak ikiye ayrıldı ve bir ay boyunca gün aşırı uygulama yapıldı. Uygulama sonunda gruplara ait karaciğer, böbrek, kalp ve testis do-kuları çıkartıldı ve ekstraksiyon işlemleri yapıldı. Daha sonra dokulara ait ekstraksiyonlar gaz kromatografi-sin (GC)’de analiz edildi. Analiz sonuçlarına göre, karaciğer dokusunda kadmiyum grubunda sadece oleik asit (C18:1n7) yağ asiti değerinin kontrol grubuna göre azalma olduğu belirlendi (P<0.05). Böbrek dokusun-da, Cd grubunda oleik asit (C18:1n9) ve stearik asit (C18:0) miktarlarında kontrol grubuna göre artış tespit edildi (P<0.05). Testis dokusunda Cd grubundaki oleik asit (C18:1n7, C18:1n9) miktarlarında artış gözlenir-ken, araşidonik asit (C20:4n6) miktarında azalış tespit edildi. Kalp dokusunda ise, tespit edilen tüm yağ asit-leri için Cd ve kontrol grubu arasında istatistiksel olarak önemli farklılık gözlenmedi (P>0.05). Sonuç olarak; doymamış yağ asitlerinin değerlerindeki değişimin yağ asiti zincir uzama reaksiyonunda gö-revli enzimlerin kadmiyum tarafından etkilendiği sanılmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Kadmiyum, Yağ Asiti, Sıçan

PDF

___

1. Fant, M. L., Nyman, M., Hele, E. and Rudback, E., 2001, Mercury, cadmium, lead and selenium in ringed seals (phoca hispida) from the Baltic Sea and from avalbord, Environmental Pollution 111, 493-501.
2. Robarts, K. and Worsfold, P., 1991, Cadmium, toxicology and analysis, A Review. Analyst, 116, 549-568.
3. Güven,K.,1999, Biyokimyasal ve moleküler toksikoloji, Dicle Üniv. Basımevi, Diyarbakır, 182.s.
4. Born, E. W., Outridge, P., Riget, F. F., Hobson, K. A., Dietz, R., Qien, N. and Haug, T., 2003, Population substructure of North Atlantic minke whales inferred from regional variation of elmental and stable isotopic signatures in tissues, Journal of Marine Systems 43, 1-17.
5. Shohda, A. E., Mohamed, Z. G., Atef, T. F. and Mohamed, A. H., 2001, Effect of cadmium and aluminum intake on the antioxidant status and lipid peroxidation in rat tissues, Journal of Biochemistry Molecular Toxicology, 15, 4, 207-214.
6. Kara, H., Çolakoglu, N., Kükner, A. ve Ozan, E., 2004, Kadmiyum klorürün sıçan böbrek do-kusunda oluşturduğu yapısal degişiklikler ve bu değişiklikler üzerine metallothioneinin etkileri, ışık mikroskobik çalışma, Journal of Medical Sciences 24, 592-597.
7. Kalay, M. ve Karatas, S., 1999, Kadmiyumun Tilapia nilotica (L.)’da kas, beyin ve kemik (omurga kemiği) dokularındaki birikimi, Jour-nal of Zoology, 23, 985-991.
8. Goyer, R. A., 1986, Toxic effects of metals, in Casarett and Doull’s toxicology, The Basic Science of Poisons, Pergamon Pres, 623-680.
9. Dunnick, J. K., Fowler, A. B., 1988, Cadmium in handbook on toxicity of inorganic compounds, Marcel Dekker, inc., 156-174.
10. Southorn, A. P. and Powis, G., 1988, Free radicals in medicine. I. chemical nature and biologic reactions, Mayo Clinic Proceedings, 381-389.
11. Akkuş, İ., 1995, Serbest radikaller ve fizyopatolojik etkileri, Selçuk Üniversitesi Tıp Fakültesi Yayınları, Konya, 3, 15, 42-43.
12. Patra, R.C., Swarup, D. and Senapati, S. K., 1999, Effects of cadmium on lipid peroxides and superoxide dismutase in hepatic renal and testicular tissue of rats, Veterinary Human Toxicology 41, 2, 65-66.
13. Konukoğlu, D., 2004, Biyokimya, TUS ve stajlar için, Tumer Danışmanlık ve Yayıncılık, 2. baskı, 267-273.s.
14. Zahir, A. S., Thanhtam T., and Zaman, K., 1999, Oxidative stress as a mechanism of chronic cadmium-induced hepatotoxicity and renal toxicity and protection by antioxidants, Toxicology and Applied Pharmacology, 154, 256-263.
15. Vural, N., 1984, Toksikoloji, Ankara Üniv. Ec-zacılık Fakültesi Yayınları, Ankara, 310-311.s.
16. Hara, R. A. and Radin, N. S., 1978, Lipid extraction of tissues with a low-toxicty solvent, Analitical Biochemistry, 90, 420-426.
17. Christie, W. W., 1992, Reprinted.gas chroma-tography and lipids, a practical guide.The Oily Pres. Ayr, Scotland. 370.
18. Özdamar, K., 2003, SPSS ile biyoistatistik, 5. baskı, Kaan Kitabevi, Eskişehir.
19. Asagba, S. O., Isamah, G. K., Ossai, E. K. and Ekakitie, A. O., 2002, Effect of oral exposure to cadmium on the levels of vitamin A and lipid peroxidation in the eye. Bulletin Enviromental Contamination and Toxicology: 68, 18-21.
20. Knight, J. A. and Voorhees, R. P., 1990, Peroxidation of linolenic acid-catalysis by transition metal ions, _stanbul, Annual Clinical Laboratory Science, 20, 347-352.
21. Kudo, N. and Waku, K., 1996, Toxicology, 114, issue 2, 114, 2, 101-111.
22. Grawe, K. P., Pickova, J., Dutta, P. C. and Oskarsson, A., 2004, Fatty acid alterations in liver and milk of cadmium exposed rats and in brain of their suckling offspring, Toxicology Letters 148, 73-82.