KADINLARLA İLGİLİ UYDURMA HADİSLERİN KADINLARIN ROL DAVRANIŞLARI ÜZERİNE ETKİSİ: KÜTAHYA İMAM HATİP LİSESİ ÖRNEĞİ

Kadını, toplumsal konum itibarıyla “ikinci sınıf mevkii”ye oturtan mekanizmalara bakıldığında siyasi rejim-lerden kültürlere, aile sistemlerinden din ve dini idrak tarzlarına kadar pek çok unsurla karşılaşılmaktadır. Bunlardan din faktörü, diğer unsurlarla ilişkisi bağlamında önemli bir yere sahiptir. Kutsal metinleri anlamlandırmaya çalışan insanoğlu, bu süreçte, dine kültürel bir boyut da katmaktadır. Bu noktada makalenin konusunu oluşturan bir problemle karşılaşılmaktadır: Uydurma hadisler. Uydurma hadisler vasıtasıyla dinin mücadele ettiği ataerkil gelenekler, kutsal mesajın ileticisi olan peygambere mâl edilerek yüzyıllar öncesinden günümüze kadar taşınmayı başarabilmiştir. Günümüzde pek çok erkek, “din böyle emrediyor” diye, söz konusu gelenekleri kadına dayatmaya devam ederken, pek çok kadın da “mü’min kadın” olma adına, yine, aynı geleneklerin gönüllü taşıyıcısı olmaya devam etmektedir. Dahası, söz konusu uydurma hadisler İmam Hatip Liselerinde Hadis dersi kapsamında bazı meslek öğretmenleri tarafından çocuklara öğretilmektedir. Bu durum, kadının ikincilleş(tiril)mesi problemini daha da katmerleştirerek, içinden çıkılma-sını o ölçüde zorlaştırmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Uydurma Hadis, Ataerkil Gelenek, Toplumsal Cinsiyet Rolü, İmam Hatip Lisesi

PDF

___

1. Ateş, Ali Osman (2000) Hadis Temelli Kalıp Yargılarda Kadın, Beyan Yayınları, İstanbul
2. Aktaş, Cihan (2005) Bacı’dan Bayan’a, Kapı Yayınları, İstanbul
3. Bilgin, Beyza (2001) İslâmda Kadının Rolü, Konrad Vakfı Yayınları, Ankara
4. Buhari (2004) Libas 31, Kütüb-i Sitte, Çağrı Yayınları
5. Canan, İbrahim (1980) Hz Peygamberin Sünnetinde Terbiye
6. Cihan, Sadık (1997) Uydurma Hadislerin Doğu-şu ve Sosyo-Politik Olaylarla İlgisi, Samsun
7. Dikmen, Mehmet (1999) İslâmda Kadın Hakları
8. El-Saadavi (1991) Havva’nın Örtülü Yüzü, Anahtar Kitaplar Yayınevi, İstanbul
9. Es-Salih, Subhi (1981) Hadis İlimleri ve Hadis Istılahları, çev.Y.Kandemir, Ankara
10. Garaudy, Roger (1996) İslâm ve İnsanlığın Gele-ceği, çev. Cemal Aydın, Pınar Yayınları, İstan-bul
11. Gılman, C. Perkins (1986) Kadın ve Ekonomi, Çev. Melahat Oktun, Kaynak Yayınları, İstanbul
12. Göle, Nilüfer (2004) Modern Mahrem, Metis Yayınları, İstanbul
13. Günay, Ünver (2003) Din Sosyolojisi, İnsan Ya-yınları, İstanbul
14. Günter, Gehrer (1998) Din Sosyolojisi, der.Yasin Aktay-M. Emin Köktaş
15. Hülür, Himmet (2003) Sosyo-Politik Tutumlar ve Din, Çizgi Kitabevi Yayınları, Konya
16. İzveren, Adil (1980) Toplumsal Törebilim, An-kara İktisadi ve Ticari İlimler Akademisi Yayın-ları, Ankara
17. Kandemir, Yaşar (1991) Mevzû Hadisler, Diya-net İşleri Başkanlığı Yayınları, Ankara
18. Karaman, Hayreddin (1995) Hadis Usûlü, İrfan Yayınevi, İstanbul
19. Kırbaşoğlu, M.Hayri (1999) İslâm Düşüncesinde Sünnet, Ankara Okulu Yayınları, Ankara
20. Kurtkan Bilgiseven, Amiran (1998) Kadının Ülke Ekonomisindeki Yeri, Genç Sosyologlar Derneği Yayınları, İstanbul
21. Kurtkan Bilgiseven, Amiran (1996) İslâmiyetin Kültürel Özellikleri ve İslâmî Kavramlar, Filz Kitabevi Yayınları, İstanbul
22. Mardin, Şerif (1993) Din ve İdeoloji, İletişim Yayınları, İstanbul
23. Mernissi, Fatima (2003) Kadınların İsyanı ve İslâmi Hafıza, çev. Aytül Kantarcı, Epos Yayın-ları, Ankara
24. Schimmel, Annemarie (1999) Ruhum Bir Kadın-dır, çev. Ömer Enis Akbulut, İz Yayıncılık, İstanbul
25. Sercan, Fehremez (19869 İslâmın Kadına ve Aileye Kazandırdıkları, Temel Neşriyat, İstanbul
26. Şefkatli Tuksal, Hidayet (2001) Kadın Karşıtı Söylemin İslâm Geleneğindeki İzdüşümleri, Kitâbiyât Yayınları, Ankara
27. Türköne, Muallâ (1995) Eski Türk Toplumunun Cinsiyet Kültürü, Ark Yayınları, Ankara
28. Ünal, Mustafa (1998) Hadis III, Uygun Yayın-cılık, İstanbul
29. Ünsür, Ahmet (2005) İmam-Hatip Liseleri, En-sar Neşriyat, İstanbul
30. Yapıcı, Şenay-Mehmet (2005) Gelişim ve Öğ-renme Psikolojsi, Anı Yayıncılık, Ankara
31. Yavuz, Ali Fikri (2005) Kur’an-ı Kerim Tefsiri, Alperen Yayınları, Ankara
32. Yücel, Ahmet (1996) Hadis Istılahlarının Doğu-şu ve Gelişimi, Marmara Üniversitesi İlâhiyat Fak. Yayınları, İstanbul