Kürşat KARACABEY, Recai DURGUN, Ercan SÖNMEZ, İlhan ADİLOĞULLARI, Recep ÖZMERDİVENLİ

HALAY VE HORON YÖRESİ HALK OYUNCULARININ ANTROPOMETRİK ÖLÇÜMLERİNİN BELİRLENMESİ VE KARŞILAŞTIRILMASI

Zengin olan kültürümüzün bir parçasını oluşturan Halkoyunları bölgenin karakteristik özelliklerine ve insan-ların yaşam şekillerine göre çeşitli yörelere ayrılmıştır. Bu çalışma; halay yöresi ve horon yöresi halk oyun-cularının antropometrik ölçümlerinin belirlenmesi ve karşılaştırılması amacı ile yapıldı. Çalışmaya aktif olarak halay yöresini oynayan 10 erkek dansçı ile yine aktif olarak horon yöresini oynayan 10 erkek dansçı alındı. Deneklerin derialtı yağ ölçümü Skinfold Kaliper ile çevre ölçümleri Gullick şeridi ve çap ölçümleri ise Antropometrik set kullanılarak gerçekleştirildi. Halay ve horon gruplarının triceps, subscapular, abdomen değerlerinde halay grubu lehine anlamlı fark (p<0.01), (p<0.05) bulundu. Sağ taraf çevre ölçümlerinin sonuçları ise; boyun çevresi, ön kol, biceps, dirsek, göğüs, üst bacak, diz ölçümleri halay grubu lehine p<0.01 farklı idi. Sol tarafta ön kol, biceps, dirsek, üst ba-cak, diz, baldır ölçümleri halay grubunda daha yüksek idi. İstatiksel analizler için SPSS programı (11,5 versiyonu) kullanıldı. Elde edilen verilerin tanımlayıcı istatistik-leri olan aritmetik ortalama ve standart sapma değerleri hesaplandıktan sonra, gruplar arasındaki farkları hesaplamak için Mann-Whitney-U testi uygulandı. Sonuç olarak; hareket özelliklerini fiziksel uygunluğun oluşmasında önemli bir kriter olduğunu söyleyebili-riz. Spor dansçıları üzerine yapılan araştırmaların nitelik ve niceliklerine göre çıkan sonuçları, spor dansının yeni bir spor disiplini olmamasına rağmen yeterince incelenemediği göstermektedir. Ancak halay ve horon dansçılarının hareketlerinin incelenerek, vücut kompozisyonlarının nitelik ve niceliklerinin değerlendiril-mesine katkı sağlayacak detaylı çalışmalara ihtiyaç olduğunu da düşünmekteyiz.

Anahtar Kelimeler:

Horon, Halay, Antropometrik Ölçüm

PDF

___

1. Akgün N., Egzersiz Fizyolojisi. Ege Üniversitesi Basımevi, 4. Baskı I. Cilt, İzmir. 53–158. 1993.
2. Ataman SY., 100 Türk Halk Oyunu, Tifdruk Matbaacılık, 1990.
3. Ay G., Folklora Giriş, İstanbul, Pan Yayıncılık, 1975.
4. Bilge, M., Türk Bayan Hentbol Milli Takım oyuncularının somata tip profilleri ve yabancı ülke sporcuları ile karşılaştırılması. Spor Araş-tırmaları Dergisi, 4. Cilt, Ankara,2000.
5. Bompa TO.,Theory and Methodology of Training. Dubage, Lowa, V. A. 1986.
6. Carter JEL., Physical Sturucture of Olimpic Athletes, Part I The Montreal Olympic Games Anthropological Project, pp 35, S Karger. 1982
7. Carter JEL., Somatotyeps of Olypic Atletes from 1948 to 1976, Medicine Sport Sci , vol 18, pp 80-109, Basel. 1984a
8. Carter JEL., Age and Body Size of Olimpic Atletes, Medicine Sport Sci, vol 18, pp73, Basel. 1984b
9. Carter JEL., Heath BH Somatotypeing-Deve-lopment and Applications, Camrıdge University Press, pp 234-236, Cambridge.1990
10. Carter JEL., Yuhasz MS Skinfolds and Body Composition of Olimpic Athletes, Medicine Sport Sci, vol 18, pp 144 , Basel. 1984.
11. Demirsipahi C.,Türk Halk Oyunları, T.T.K. Ba-sımevi.230,1975.
12. Ekmekçioğlu İ, Bekar C, Kaplan M., Türk Halk Oyunları Kitabı, , Esin Yayınları, Basım 1.(15–29) 2001.
13. Erdem Ş., Pulur A.,Doğu Karadeniz Bölgesi’nde oynanan horon türü oyunlar üzerine bir araştır-ma, Gazi Üniversitesi, Kastamonu Eğitim Der-gisi, C.10, No:1, 2002.
14. Genç, C., “Trabzon Horonları” Folklor Dergi-si, 65, 1985.
15. Gupta A., Fernihough B., Bailey G., Bombeck P., Clarke A., Hopper D., An evaluation of differences in hip external rotation strength and range of motion between female dancers and non-dancers. Br J Sports Med. Dec;38(6):778-83. 2004.
16. Güven M., Halaylarda Aynı İsmi Taşıyan Oyunların İncelenmesi, İstanbul, İ.T.Ü. Yüksek Lisans Tezi. 1992.
17. Kostic R., Dimavo K., Caharateristics of morp-hological indexes and movementb frequency in sample sports dancing groups of sports danceers. In R. Kastic (Ed.) Collektions of Works, sixth international congress “Fis communations ‘97” Nish: Faculty of Philosopy, Group for Physica culture.pp: 124-128, 1998.
18. MİFAD., Türk Halk Oyunlarının 100’lük Sınıf-landırılması, Ankara, Kültür Bakanlığı. 1986.
19. Öngel, H. B., “G.Ü. Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Beden Eğitimi ve Spor Anabilim Dalı, Türk Halk Oyunlarının kökeni, oluşumundaki etkenler ve sınıflandırılması, Yüksek Lisans Tezi”, Anka-ra. 1992.
20. Özdamar K., SPSS ile bioistatistik 5. Baskı Kaan Kitabevi Eskişehir, 2003.
21. Pekkarinen, H, Litmanen, H, Mahlamaki, S., Physiological profiles of young boys training in ballet. Br J Sports Med. Dec;23(4):245-9. 1989.
22. Sady, SP, Thomson, WH, Savage, M, Petratis, M., The body composition and physical dimensi-ons of 9- to 12-year-old experienced wrestlers. Med Sci Sports Exerc.;14(3):244-8. 1982.
23. Sarısözen, M., “Halk Rakslarımızdan Halaylar”, Türk Folklor Araştırmaları Dergisi.İstanbul.Cilt: 16:7371, 1949.
24. Strand, PO., Rodalh K., Text Book Of Work Physiology, Physiologogical Bases of Exercise. International Education. Mc Graw Hill Book Co. New York.1986.
25. Şenel, Ö., Effect of continous and Interval Run-nig Programs on Aerobic and Anaerobic Capaci-ties of High-scool boys Aged 14-16 years, Master Thesis, METU) 1991.
26. Tamer, K., Sporda Fiziksel Fizyolojik Performansın Ölçülmesi ve Değerlendirilmesi. Bağırgan Yayınevi, Ankara. 2000.
27. Willmore, JH, Costill, DL., Physiology of Sport and Exercise. Human Kinetics, USA. 400-421, 1994.
28. Zorba, E, Ziyagil, M. A., Vücut Kompozisyonu ve Ölçüm Metotları, Trabzon. 1995.