Fulya BENZER, Necla ERKAL, Mine ERİŞİR, Turhan TURAN

ELAZIĞ YÖRESİNDEKİ MONTOFON VE HOLŞTAYN IRKI SIĞIRLARIN SERUM Ca, P VE Mg DÜZEYLERİNDE MEVSİMLERE BAĞLI OLARAK GÖRÜLEN DEĞİŞİMLER

Montofon ve Holştayn ırkı sığırların serum kalsiyum (Ca), inorganik fosfor (P) ve magnezyum (Mg) düzeylerinin mevsimlere bağlı olarak değişiminin izlenmesi amaçlanmıştır. Araştırmada Elazığ yöresinde aynı bakım ve beslenme koşullarında yetiştirilen 6 ay ve 2 yaş arası hiç doğum yapmamış ve gebe olmayan sağlıklı 130 adet Montofon, 136 adet Holştayn ırkı sığır kullanılmıştır. Bu hayvanlardan iki yıllık süre içinde, 4 mevsim olmak üzere toplam 8 kez kan alınarak mevsimsel serum Ca, inorganik P ve Mg düzeyleri ölçülmüştür. Montofon için mevsimsel serum Ca, inorganik P ve Mg düzeyleri sırası ile ilk yıl 10.14, 6.27, 1.85 mg/dl, ikinci yıl 9.06, 5.58, 2.26 mg/dl olarak saptanmıştır. Holştaynlarda ise ortalama değerler ilk yıl 10.78, 6.24, 1.74, ikinci yıl 9.00, 6.15, 2.28 mg/dl’dir. Serum Ca, inorganik P, Mg düzeylerinde ırktan ziyade mevsimlere göre önemli farklılıklar saptanmıştır. Adı geçen minerallerin düzeylerine özellikle mevsimler etkili olup, elde edilen bulgular bu minerallerle yürütülecek araştırmalarda mevsimlere göre değişimlerin göz önünde tutulması gerekliliğini ortaya koymaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Montofon, Holştayn, Kalsiyum, İnorganik Fosfor

PDF

___

1. Ası, T. 1983. Elazığ Yöresinde Koyun ve Sığır-larda Normal ve Hastalıklı Durumlarda Kan Se-rumunda Cu, Ca, Mg ve Anorganik P Değerleri Üzerinde Araştırmalar. Doğa Bilim Dergisi, Seri D1, 7 (3), 219-231.
2. Ası, T. 1996. Tablolarla Biyokimya-1, Tayf Of-set. İstanbul.
3. Asif, M. M., Rahman, Z.U., Arif, M., Haq, I.U. and Javed, I. 1996. Trace Element and Electrolyte Concentrations in Different Physiological States of Sahiwall Cattle. Journal of Islamic Academy of Sciences, 9 (4), 63-67,
4. Aytuğ, C.N., Alaçam, E., Görgül, S., Gökçen H., Tuncer, Ş.D. ve Yılmaz, K. 1991. Sığır Hastalık-ları. II. Baskı. Tüm-Vet. Hay. Hizm. Yay. No:3. İstanbul.
5. Bach, S.J. and Messervy, A. 1969. Observations on the Diffusible Calcium Fraction in the Serum of the Cow During Oestrus and During Parturition. Vet Rec. 84 (9), 210-3.
6. Bayşu, N. 1970. Besi Sığırlarının Kan Serumla-rında Magnezyum, Kalsiyum, Anorganik Fosfor ve Total Kolesterol Yönünden Araştırmalar. (Doktora Tezi). A. Ü. Vet. Fak. Yay. No:256, A. Ü. Basımevi, Ankara.
7. Bogin, E., Seligman, N.G., Holzer, Z., Avidar Y. and Baram, H. 1998. Blood Profile of a Healthy Beef Herd Grazing Seasonal Mediterranean Range. J Vet Med A 35, 270-276.
8. Cooper, A.C.D. 1974. Blood Inorganic Phosphorus Levels of Cattle in Bostwana. Bull Epizoot Dis Afr. 22 (2), 124-131.
9. Cimtay I., Olcucu, A. 2000. Investigation on Blood Plasma and Hair Copper Levels in Clinically Healthy Cattle in Elazig and it’s Vicinity. Turk J Vet Anim Sci, 24, 267-273.
10. Eren, D. and Çekiçer, S. 1976. Trakya’da Botu-lismus Görülen ve Görülmeyen Mıntıkalardaki Sığırların Kan Serumlarında Kalsiyum, Magnez-yum ve İnorganik Fosfor Değerlerinin Mevsim-ler Üzerinden incelenmesi. Etlik Vet Bakt Enst Derg 4, 74-91.
11. Ersoy, E., Bayşu, N. 1981. Pratik Biyokimya. Ankara Üniversitesi Basımevi, Ankara.
12. Fontenot, J.P., Allen, V.G., Bunce G.E. and Goff, J.P. 1989. Factors Influencing Magnesium Absorption and Metabolism in Ruminants. J Anim Sci. 67 (12): 3445-55.
13. Graham T.W., Thurmond M.C., Mohr F.C., Holmberg C.A., Anderson M.L., Keen C.L. 1994. Relationships Between Maternal and Fetal Liver Copper, Iron, Manganese, and Zinc Concentrations and Fetal Development in California Holstein Dairy Cows. J Vet Diagn Invest. 6 (1), 77-87.
14. Hurley, W.L. and Doane, R.M. 1989. Recent Developments in the Roles of Vitamins and Minerals in Reproduction. J Dairy Sci; 72 (3): 784-804.
15. Kalaycıoğlu, L., Serpek B., Nizamlıoğlu, M., Başpınar, N. ve Tiftik, A.M. 1998. Biyokimya, I. Baskı, Selçuk Üniversitesi Veteriner Fakültesi Yayınevi Ünitesi, Konya.
16. Kaneko, J.J., Harvey, J.V.A. and Bruss, M.L. 1997. Clinical Biochemistry of Domestic Animals. Academic Press, New York.
17. Keep, M.E. 1976. Some Physiological Serum Normals in Free-Living Wild Animal Species From Natal, South Africa. J Zoo Anim Med 7, 7-10.
18. Lebeda, M. and Stourac, N. 1986. Magnesium Content in Plasma and Urine of Cows on Winter and Summer Feed, Rations During Different Reproductive Stages. Vet Med, 31 (6), 321-335.
19. Mc Dowell, L.R. 1992. Minerals in Animal and Human Nutrition. Academic Press, London.
20. Moldovan, N.A., Pop, A., Danielescu, N. and Chergariu, S. 1979. Metabolic Profile of the Cow. III. Seasonal Effects on Some Blood Values. Revista de Cresterea Animaleler 29 (10), 51-56.
21. Otto, F., Ibanez, A., Caballare, R. and Bogin, E. 1992. Blood Profile of Paraguayan Cattle in Relation to Nutrition Metabolic State, Management and Race. Isr J Vet Med, 47, 91-99.
22. Poulsen, J.S. 1974. Variations in Metabolic Acid-Base Balance and Some Other Clinical Chemical Parameters in Dairy Herds During the Year. Nord Vet Med 26 (1), 1-12.
23. Ross, J.G. and Halliday, W.G. 1975. Surveys of Bovine Blood Chemistry in Scotland. I. Serum Magnesium. Br Vet J, 131 (3), 309-316.
24. SAS Institute, 1988. SAS® User’s Guide: Statistics. Version 6 Edition. SAS Institute Inc, Cary, NC.
25. Shiga, A., Abe, K., Hamamoto, S., Keino, M., Tsukamoto, K. and Fajio, O. 1985. Effects of Age, Milking and Season on Magnesium, Calcium and Inorganic Phosphorus Metabolism in Cows. Jpn J Vet Sci, 47 (2), 275-283.
26. Shiga, A., Kominato, A. and Shinozaki, K.I. 1981. Experimental Studies on Hypomagnesemia in Ruminants VIII. Mineral Metabolism in Young Lactating Ewes at the Time of Change from Winter Ration to Spring Herbage. Jpn J Vet Sci 43, 411-419.
27. Şenel S. 1986. Hayvan Besleme. İst. Üniv. Vete-riner Fakültesi Yayınları. Rektörlük No:320, De-kanlık No:5, İstanbul, 114.
28. Tenhumberg, H. and Graf, F. 1979. Genetic Influences on Plasma Calcium and Phosphorus Levels in Calving Heifers. Zentralbl Vet Med., 26A, 182-190.
29. Tood, JR. 1976. Calcium, Phosphorus and Magnesium Metabolism with Particular Referen-ce to Milk Fever (Parturient Hypocalcaemia) and Grass Tetany (Hypomagnesaemic Tetany) in Ruminant Animals. International Atomic Energy Agency, 205/104, 227-239.
30. Van Aken, D., JDE-Bont, L.V. and Holm Ranawana, S.S.E. 1991. A Study on Mineral Status of Cattle in Dairy Farm in Sri Lanka. Indian Vet J, 63, 371-374,
31. Wolanczyk-Rutkowiak, K. 1977. Studies on the Level of Manganese, Calcium and Inorganic Phosphorus in Blood of Lactating Cows in the Zulawy. Vet Med, 33 (3), 172-174.
32. Yılmaz, K. 1988. Köy Koşullarında Yerli ve Melez Sığırların Bazı Kan Özellikleri Üzerinde araştırmalar. II. Serum Total Kalsiyum, İnorga-nic Fosfor, Magnezyum, Total Protein ve Koles-terol Değerleri. A. Ü. Vet. Fak. Derg., 33 (1), 76-89.