Bir Üniversite Hastanesinde Çalışan Hemşirelerin Akılcı İlaç Kullanım Durumları
Amaç: Bu araştırma, bir üniversite hastanesinde görev yapan hemşirelerin hem kendi hastalıkları sırasında hem de hastaların tedavisinde kullanılan ilaçlar konusunda bilgileri ve akılcı ilaç kullanımı konusundaki davranışlarını değerlendirmek amacıyla yapılmıştır. Gereç ve Yöntem: Araştırma kesitsel ve tanımlayıcı türde epidemiyolojik bir çalışmadır. Elazığ Fırat Üniversitesinde görev yapan tüm hemşirelere (416 kişi) anket formu uygulanmıştır. (Cevaplılık oranı %71.0). Elde edilen veriler SPSS paket programa kaydedilip, istatistiksel analizler bu program aracılığıyla yapılmıştır. Bulgular: Hemşirelerin % 69.2'si hastalandıklarında ilk olarak hekime danıştıklarını, %96.3'ü hastalık halinde hekimin verdiği ilacı kullandığını, %76.9'u ilacı hekimin önerdiği sürede kullandığını belirtmekteydiler. Yaş ile kullandıkları ilaçların son kullanma tarihine bakma durumuyla karşılaştırıldığında anlamlı bulunmamış (p>0.05) iken meslekte çalışma süresi arttıkça kullandıkları ilaçların son kullanma tarihine bakma oranı artmaktaydı (p
Rational Drug Use Among Nurses Who Work in a University Hospital
Rational Drug Use Among Nurses Who Work in a University Hospital Objective: This study aims to analyze the attitude and knowledge of nurses at a university hospital in terms of rational drug use in the treatment of the illnesses of the patients and themselves. Material and Method: This is a cross-sectional and descriptive study on epidemiology. A survey was completed with the participation of all the nurses (416 persons) at Elazig Firat University (response rate: 71%). The study data were entered into the SPSS package program, and the statistical analyses were performed using this program. Results: Of these nurses, 69.2% consult a physician first when they get ill, 96.3% use the drugs prescribed by their doctors, and 76.9% use the drug for the period of time suggested by their doctors. The correlation between nurses checking the expiration date of the drug they use and their age is not statistically significant (p>0.05). However, their rate of checking this date increases in direct proportion with their length of professional service (p<0.05). Of the participating nurses, 63.4% declared that they consult a physician or pharmacist about the drugs they administer to patients, and 76.3% said they got informed from the drug guide. The most frequent error in the clinical drug administration is reported as forgetting to administer the drug (40.7%). Conclusion: The nurses do not have sufficient information about rational drug use and they reported that they do make drug administration errors. The study suggests that these deficiencies may be ameliorated by providing in service training to them
___
- World Health Organization. Rational use of medicines: progress in implementing the WHO medicines strategy. http://apps.who.int/gb/archive/pdf_files/ EB118/B118 6-en.pdf. Accessed:01.07.2015.
- Abacıoğlu N. Rasyonel ilaç kullanımı. Bilim, Eğitim ve Düşünce Dergisi 2015; 5: 15-20.
- Özkan S, Özbay OD, Aksakal FN, İlhan MN, Aycan S. Bir üniversite hastanesine başvuran hastaların hasta olduklarındaki tutumları ve ilaç kullanım alışkanlıkları. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni 2005; 4: 223-237.
- Lu Y, Hernandez P, Abegunde D, Edejer T. The World Medicines Situation 2011. Medicine Expenditures. Third Edition. World Health Organization, Geneva, 2011.
- Mollahaliloğlu S, Özbay H, Özgen H ve ark. Türkiye Ulusal Sağlık Hesapları. Hane Halkı Sağlık Harcamaları 2002-2003. T.C. Sağlık Bakanlığı Refik Saydam Hıfzıssıhha Merkezi Başkanlığı Hıfzıssıhha Mektebi Müdürlüğü. Ankara, 2006.
- Erdil F. Yaşlıların ilaç kullanımında Eczacı-Hemşire birliğinin önemi. http://www.e-kutuphane. teb.org.tr/pdf/tebakademi/ geriatri_2009/17.pdf. Accessed: 01.06.2015.
- Baybek H, Bulut D, Çakır A. Muğla Üniversitesinin idari personelinin ilaç kullanma alışkanlıklarının belirlenmesi. Muğla Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (İLKE) 2005; 15: 54-67.
- Arpacı F, Açıkel CH, Şimşek I. Ankara'da yaşayan bir grup yaşlının ilaç kullanım tutumları. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni 2008; 7: 515-22.
- Okumura J, Wakai S, Umenai T. Drug utilization and self- medication in rural communities in Vietnam. Soc Sci Med 2002; 54: 1875-86.
- İlhan M. Toplumda Antibiyotik Kullanım Sıklığı ve Hekimlerin Antibiyotik Reçetesi Yazma Durumları ile İlişkili Etmenlerin Belirlenmesi Araştırması. T.C. Sağlık Bakanlığı Refik Saydam Hıfzısıhha Merkezi Başkanlığı. Ankara, 2011.
- Devlet Planlama Teşkilatı. 2002 Yılı Programı 2002, 26, Ankara: DTP Yayınları, 1996.
- Osema KP, Lamikara A. A study of the prevalence of self medication practice among university students in Southwestern Nigeria. Tropical Journal of Pharmaceutical Research 2012; 11: 683-689.
- Kaya H, Turan N, Keskin Ö ve ark. Üniversite öğrencilerinin akılcı ilaç kullanma davranışları. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi 2015; 18: 35-42.
- Andersen A, Holstein BE, Due P, Hansen EH. Medicine use for headache in adolescence predicts medicine use for headache in young adulthood. Pharmacoepidemiol Drug Saf 2009; 18: 619- 23.
- Sever L. Çocuklarda ilaç kullanımı. İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Sürekli Tıp Eğitimi Etkinlikleri. Akılcı ilaç Kullanımı Sempozyumu. İstanbul 1999: 77-85.
- Karakurt P, Hacıhasanoğlu R, Yıldırım A, Sağlam R. Üni- versite öğrencilerinde ilaç kullanımı. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni 2010; 9: 505-12.
- Özçelikay G. Akılcı İlaç Kullanımı Üzerine Bir Pilot Çalışma. Ankara Eczacılık Fakültesi Dergisi 2001; 30: 9-18.
- Uğrak U, Teke A, Cihangiroğlu N, Uzuntarla Y. Kardiyoloji kliniğinde yatan hastaların akılcı ilaç kullanımı konusundaki tutumları. TSK Koruyucu hekimlik Bülteni 2015; 14: 137-144.
- Özdemir L. Yaşlılıkta ilaç uyumu ve ilaç uyumunu etkileyen faktörler. Akad Geriatri 2012; 4: 18-22.
- Yılmaz M, Güler N, Güler G, Kocataş S. Bir grup kadının ilaç kullanımı ile ilgili bazı davranışları akılcı mı? Cumhuriyet Tıp Dergisi 2011; 33: 266-77.
- Dönmez L, Yüzgül N, Anaç CC, Ödemiş Y, Özel F. Antalya Merkez 6 no'lu sağlık ocağı bölgesindeki hanelerde kullanılmayan ilaçların durumu. 8. Halk Sağlığı Günleri. Halk Sağlığı ve Sosyal Bilimler Bildiri Özetleri. Sivas, 2003: 60.
- Uskun E, Uskun SB, Öztürk M, Kişioğlu AN. Sağlık ocağına başvuru öncesi ilaç kullanımı. STED 2004; 3-451-4.
- Bilgili N, Karatay G. Sait Yazıcı sağlık ocağı bölgesinde yaşayan bireylerin ilaç tüketimi ile ilgili bazı uygulamalarının belirlenmesi. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2005;12: 39-48.
- Auta A, Omale S, Folorunsho TJ, David S, Banvat SB. Medicine Vendors: self-medication Practices and Medicine Knowledge. N Am J Med Sci 2012; 4: 24-28.
- T.C. Sağlık Bakanlığı Proje Yönetim Destek Birimi, http://www.saglik.gov.tr/TR/belge/1-12020/saglikta-donusum- ve-sosyal-guvenlik-reformu-projesi.html.
- Jacqueline N, Sarah N, Michael B, Samantha K, Norman M, Adriane K. Antibiotic use knowledge and Behavior at a Ugandan University. International Journal of Infecting Control 2011; 7: 1-7.
- Şahingöz M, Balcı E. Hemşirelerin Akılcı ilaç kullanımı. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni 2013; 12: 57-63.
- Göçgeldi E, Uçar M, Açıkel CH, Türker T, Haste M, Ataç A. Evlerde artık ilaç bulunma sıklığı ve ilişkili faktörlerin araştırılması. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni 2009; 8: 113- 118.
- Aşiret GD, Kahraman BB, Yeğenoğlu S, Akdemir N, Baydar T. Geriatrik hastalara hizmet veren hemşirelerin akılcı ilaç kullanımı değerlendirilmesi. Turkish Journal of Geriatrics 2013; 16: 446- 453. bilgi ve deneyimlerinin
- Toklu HZ, Demirdamar R, Gümüşel B, Yarış E, Dülger G. Rational drug use awareness of the nurses in the Turkish Republic of Northern Cyprus Near East University Hospital. Marmara Pharm J 2012; 16: 150-154.
- Oguz E, Alasehirli B, Demiryurek AT. Evaluation of the attitudes of the nurses related to rational drug use in Gaziantep University Sahinbey Research and Gractice Hospital in Turkey. Nurse Education Today 2015; 35: 395-401.
- Demirtaş E, Soylu M, Soylu M, Ödevci N. Akılcı ilaç uygulamalarında sağlık çalışanlarının farkındalık düzeyleri (uygulamalı bir örneği Yeşilyurt Hasan Çalık Devlet Hastanesi) IV. Uluslararası Sağlıkta Performans ve Kalite Kongresi Sözel Bildiriler Kitabı. Ankara, 2013: 553-570.
- Antonow JA, Smith AB, Silver MP. Medication error reporting: a survey of nursing staff. J Nurs Care Qua 2000; 15: 42-48.
- Beyea S, Hicks R. Patient safety first alert-epinephrine and phenyleprine in surgical settings. AORN J 2003; 7: 743-747.
- Saygılı M, Özer Ö, Uğurluoğlu Ö. Bir kamu hastanesinde akılcı ilaç değerlendirilmesi Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi 2015; 8: 162-170. bilgi ve davranışlarının