Katılım bankalarının net kar performansına etki eden faktörlerin çoklu doğrusal regresyon yöntemi ile analizi

Bankacılık sektörü finansal sistemin en önemli aktörlerinden birisidir. Bankalar, bu finansal yapı içerisinde fon fazlalıklarını fon ihtiyacı olan taraflara optimal biçimde, en düşük maliyetle ve etkin bir şekilde sağlayarak, finansal sistemin düzenli ve verimli çalışmasını sağlar. Katılım bankaları da aynı amaç doğrultusunda ve faizden uzak durmak isteyen ekonomik birimlerin taleplerini karşılamak amacıyla kurulmuş ve faaliyetlerini sürdürmektedirler. Katılım Bankalarının, reel sektöre kaynak sağlayan yapıları ile sistem içerisindeki paylarının artarak devam etmesi finansal sistem açısından olumlu bir gelişmedir. Yapılan çalışmada, öncelikle Katılım Bankalarının genel yapısı hakkında bilgiler verilerek daha sonra ülkemizde faaliyet gösteren katılım bankalarının net kar performansına etki eden faktörlerin analizi Çoklu Doğrusal Regresyon Yöntemi ile yapılmıştır. Bağımlı değişkenler olarak, Özkaynaklar, Toplam Kredi Tutarı, Şube Sayısı, Personel Sayısı, Toplam Aktifler ve Toplam Mevduat Tutarı kullanılmıştır. Çalışmada kullanılan altı değişkenin birlikte, net kâr değerindeki toplam varyansın yaklaşık %80’ini açıkladığı, bağımsız değişkenlerle bağımlı değişken arasındaki ikili ve kısmi korelâsyonlar incelendiğinde, en yüksek ve pozitif değerli katsayı (r=0.802), Özkaynaklar ile net kâr korelâsyonunda ortaya çıktığı görülmüştür. Regresyon katsayılarının anlamlılığına ilişkin t testi sonuçları incelendiğinde ise, Toplam Krediler Şube Sayısı ve Özkaynakların Net Kar üzerinde istatistiksel olarak anlamlı bir etkisinin olduğu, ancak özkaynakların en büyük etkiye sahip olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

An analysis of the factors affecting net profit performance of participation banks by multiple regression method

Banking sector is one of the most important actors in financial system. Banks provide financial system with working regularly and productive by transmitting fund surplus to the parties funding need optimally, effectively and low geared. Participation banks have been founded in order to meet the demand of the economic units seeking to refuse interest and they maintain their activities in this direction. It is a positive development that the percentage of participation banks in financial system continues to increase by their structures providing fund to real sector. In this study; firstly, some information about general structure of participation banks has been given and then the analysis of the factors affecting net profit performance of participation banks operating in Turkey has been made by multiple regression method. As dependent variables; equity, total credit amount, total number of branches, number of employees, total assets and general deposit have been used. It has been seen that these six dependent variables explain the 80% of total variance of net profit value. Additionally; it has been seen that the highest and positive coefficient (r=0.802) has appeared in the correlation between equity and net profit. Finally; when analyzed t test results as to significancy of regression coefficients, it has been understood that the highest affect equity variable has an important effect on net profit value.

___

  • AKHAN Ahmet; (2010), Katılım Bankaları İle Mevduat Bankalarının Müşteri Odaklılıklarının Karşılaştırılması, Afyonkarahisar Kocatepe Üniversitesi Tezsiz Yüksek Lisans Dönem Projesi, Afyonkarahisar
  • ARAS, Osman Nuri ve Mustafa ÖZTÜRK ; (2011) , "Reel Ekonomiye Katkıları Bakımından Katılım Bankalarının Kullandırdığı Fonların Analizi", Ekonomi Bilimleri Dergisi, Cilt 3, No 2, Issn: 1309-8020 (Online).
  • BİLİR, Aybegüm ; (2010), " Katılım Bankalarında Müşteri Memnuniyetinin Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma" Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, Adana.
  • BÜYÜKÖZTÜRK, Şener; (2012), Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı: İstatistik, Araştırma Deseni, SPSS Uygulamaları ve Yorum, Pegem Akademi, Ankara.
  • ÇETİN, Ali Cüneyt ve İbrahim Anıl BITIRAK (2010), “Banka Karlılık Performansının Analitik Hiyerarşi Süreci ile Değerlendirilmesi: Ticari Bankalar ile Katlım Bankalarında Bir Uygulama” , Alanya İşletme Fakültesi Dergisi, Cilt 2 S:2.
  • ERSAN, Özgür ; (2007), "Katılım Bankalarının Finansal Etkinliği ve Mevduat Bankaları ile Rekabet Edebilirliği", Yayınlanmamış Doktora Tezi, Afyonkarahisar Kocatepe Üniversitesi.
  • GÜNAL, Mehmet (2007)Para, Banka ve Finansal Sistem, Yeni Dönem Yayınları, Ankara,
  • İNAL M. Emin, Topuz DERVİŞ ve Uçan OKYAY; (2006), "Doğrusal Olasılık ve Logit Modelleri ile Parametre Tahmini", Sosyo Ekonomi, 48 – 72.
  • KALAYCI, Şeref (2005), SPSS uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri, Asil Yay., Ankara
  • LEE, Kun-ho ve ULLAH Shakir; (2011), “Customers’ attitude toward Islamic Banking in Pakistan”, International Journal of Islamic and Middle Eastern Finance and Management, 4(2), 131-145
  • MARIMUTHU, Maran , CHAN, Wai Jing , LIM, PHEI Gie , LOW, Pey Mun ve TAN, Yew Ping (2010), “Islamic Banking: Selection Criteria and Implications”, Global Journal of Human Social Science, 10(4:1), 52-62
  • ÖZSOY, İsmail, Birol GÖRMEZ ve Seden MEKİK; (2013), "Türkiye’de Katılım Bankalarının Tercih Edilme Sebepleri: Ampirik Bir Tetkik", Yönetim ve Ekonomi Dergisi, Cilt:20 Sayı:1 Celal Bayar Üniversitesi İ.İ.B.F. Manisa.
  • ÖZULUCAN, Abitter ve Ali DERAN; (2009), "Katılım Bankacılığı İle Geleneksel Bankaların Bankacılık Hizmetleri ve Muhasebe Uygulamaları Açısından Karşılaştırılması", Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt 6 Sayı 11.
  • PARLAKKAYA, Raif ve ÇÜRÜK AKTEN, Suna.; (2011), "Finansal Rasyoların Katılım Bankaları ve Geleneksel Bankalar Arasında Bir Tasnif Aracı Olarak Kullanımı: Türkiye Örneği", Ege Akademik Bakış, Temmuz.
  • SARI, Betül; (2010), "Türkiye’de Faizsiz Bankacılık Sektöründe Müşteri Memnuniyeti ve Banka Tercihleri Üzerine bir Uygulama", İstanbul Ticaret Üniversitesi.
  • TETİK, Nevzat ve Abbas GÜNEŞ ; (2002), Özel Finans Kurumlarının Performans Açısından Değerlendirilmesi, Yüksek Lisans Tezi, Malatya.
  • TUNÇ, Hüseyin (2010). Katılım Bankacılığı Felsefesi, Teorisi ve Türkiye Uygulaması, Nesil Yayınları İstanbul Türkiye Katılım Bankaları Birliği (2009) Yayın No:1, Finansal Yenilik ve Açılımları ile Katılım Bankacılığı, İstanbul.
  • ULUSOY Erol ve Mehmet Fehmi EKEN; (2005), Faizsiz Bankacılık Modelleri ve Türkiye Uygulamaları, Marmara Üni- versitesi, İstanbul.
  • YAYAR, Rüştü ve Halid Verid BAYKARA; (2012), "Topsis Yöntemi ile Katılım Bankalarının Etkinliği ve Verimliliği Üzerine Bir Uygulama", Business and Economics Research Journal, Volume 3, Number 4.
  • www.tkbb.org.tr
  • www.tkbb.org.tr/Documents/Manset/katilim%202012.pdf Erişim tar.07.09.2013
  • http://tkbb.org.tr/banka-bilgileri.aspx?pageID=121 08.09.2013