Girdi Çıktı Analizi ile Otomotiv Sektörünün Konumu

1980 sonrası küreselleşme süreciyle birlikte Türkiye’nin de içinde bulunduğu gelişmekte olan ülkeler, kalkınma ve istikrarlı bir ekonomik büyüme, sermaye birikimi ve teknolojik altyapı eksikliğini gidermek için doğrudan yabancı sermaye yatırımlarını teşvik etmeye yönelik politikalar uygulamaya koymuşlardır. Bu doğrultuda, birçok yabancı sermayeli firma, vergi muafiyeti, vergi indirimi ve ucuz işgücü gibi maliyet avantajları nedeniyle, Türkiye'nin de içinde olduğu gelişmekte olan ülkelerde faaliyet göstermeye başlamış ve sayıları giderek artmıştır. Söz konusu yabancı sermayeli şirketlerin ağırlığının en fazla hissedildiği sektörlerden biri de otomotiv sektörü olmuştur. Gelinen noktada, otomotiv sektörü, yabancı sermayeli şirketlerin ağırlığının en fazla hissedildiği sektör olmanın yanı sıra, Türkiye ihracatının da lokomotifi konumunu elde etmiştir. Bu durum, Türkiye’nin otomotiv sektöründe küresel değer zincirlerinden hedeflenen oranlarda pay alıp almadığı sorusunu beraberinde getirmektedir. Bu çerçevede, çalışma, Türkiye’deki otomotiv sektörü üretiminin ithalata bağımlılığını ve sektörün diğer sektörler ile etkileşimini ortaya koymayı amaçlamaktadır.

Position of Automobile Sector in by Input Output Analysis

Within the globalization period, developing countries, including Turkey, have started to apply export oriented industrialization model. Accordingly, developing countries have introduced policies to subsidize foreign direct investment. As a result of these developments, automotive industry, therefore, has been one of the sectors in which foreign-capitalised companies have heavily invested. Automotive industry has not only been one of the sectors where foreing-capitalised companies focused on but also the industry has become the leading field of Turkish export throughout the period. In this regard, within this study, the import dependency of Turkish automotive industry, which is the sector where many foreign-capitalised companies overweigh and strategically essential in terms of Turkish exports, its position within the global value chains and the interaction of the sector with the other sectors will be measured through input-output analysis.

___

  • ATAN, Sibel; (2011), “Türkiye’deki Sektörel Bağlantı Yapısının Girdi Çıktı Yaklaşımı İle İncelenmesi: Yurt İçi Üretim ve Ara Girdi Ayrıştırması”, Ekonomik Yaklaşım, 22(80), ss. 59-78.
  • AYDOĞUŞ, Osman; (2010), Girdi-Çıktı Modellerine Giriş, (3. basım), Efil Yayınevi,Ankara.
  • AYDOĞUŞ, Osman ve Elif TUNALI ÇALIŞKAN; (2011), “Türkiye Ekonomisinde Endüstriyel Büyümenin Kaynakları: Girdi-Çıktı Modeli ile Ampirik Bir Analiz (1985-2002)”, Ege Akademik Bakış, 11(4), ss.499-510.
  • BEZDEK, Roger H. ; (1984), “Tests Of Three Hypotheses Relating To The Leontief Input-Output Model”, Journal of the Royal Statistical Society, Series A (General) 147 (3), ss.499-509.
  • BULMER, Victor ve THOMAS, Wiley; (1982), “Input-Output Analysis in Developing Countries Sources, Methods And Applications”, Public Administraition & Development. Chichester
  • CANLI, Berna ve Ayten Ayşen KAYA; (2011), “Türk Turizm Sektörünün Ekonomik Etkilerinin Girdi Çıktı Yaklaşımıyla Ölçülmesi”, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 12 (1),ss.1-12.
  • CHENERY, Hollis B. ve Tsunehiko WATANABE (1958), “International Comparisons of the Structure of Production”, Econometrica: Journal of the Econometric Society, ss.487-521.
  • ÇİVİ, Halil ve Mesut Çakır; (2000), “Türkiye’de İmalat Sanayinin Dışa Bağımlılığı”, Atatürk Üniversitesi İİBF Dergisi, 14(1), ss.1-9.
  • DEMİR, Nazmi, KULA, Mehmet (2008), “Türkiye Ekonomisinin Sektörlerarası Bağlantılarında İhracat-İthalat İlişkileri”, Uluslararası Ekonomi ve Dış Ticaret Politikaları, 3(1), ss.85 - 116.
  • ERSUNGUR, Mustafa Ş. ve Alaattin KIZILTAN; (2005), “Türkiye Ekonomisinde İthalata Bağımlılığın Girdi-Çıktı Yöntemiyle Analizi”, http://dergipark.gov.tr/download/article-file/30052, 10.06.2016.
  • EŞİYOK, Ali B. ; (2008), “Türkiye Ekonomisinde Üretimin ve İhracatın İthalata Bağımlılığı, Dış Ticaretin Yapısı: Girdi-Çıktı Modeline Dayalı Bir Analiz”, Uluslararası Ekonomi ve Dış Ticaret Politikaları, 3(1-2), ss.117-160.
  • HİRSCHMAN, Albert O. ; (1978), The Strategy of Economic Development, New Haven: Yale University Press. (İlk Basımı New Haven, CT, Yale University Press, 1958)
  • GUO, Jiemin ve Mark A. PLANTING; (2000), “Using Input-Output Analysis to Measure US Economic Structural Change Over a 24 Year Period”, In comunicación presentada en el 13th International Conference on Input-Output Techniques, Macerata.
  • İNANÇLI, Selim ve Ali KONAK; (2011), “Türkiye’de İhracatın İthalata Bağımlılığı: Otomotiv Sektörü”, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 6(2), ss.343-362.
  • KAYACAN, Bekir; (2007), “Ulusal Ekonomide Ormancılık Sektörü: Tanımsal Girdi-Çıktı Analizi Bulguları”, http://www.foresteconomics.org/kayacan.pdf, 10.03.2018.
  • KEPENEK, Yakup; (1977), “Türkiye İmalat Sanayiinin Üretim Yapısı (1963-1973) Girdi-Çıktı Çözümlemeleri ile Bir Uygulama”, ODTÜ, Ankara
  • KORUM, Uğur; (1977), Türk İmalat Sanayii ve İthal İkamesi: Bir Değerlendirme, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları. (Ankara: Sevinç Matbaası)
  • KÜÇÜKKİREMİTÇİ, Oktay; (2013), Türkiye ve Avrupa Birliği Üyesi Ülkelerin Üretim Yapılarının Girdi-Çıktı Analizi ve Benzeşme Testleri Yöntemiyle Karşılaştırılması, (Doktora Tezi) Gazi Üniversitesi, Ankara.
  • LEONTİEF, Wassily; (1936), “Quantitative Input And Output Relations In The Economic Systems of the United States”, The Review Of Economic Statistics, ss.105-125.
  • LEONTİEF, Wassily; (1986), Input-Output Analysis. Input-Output Economics, (2nd Edition) 19-40. New York: Oxford University Press.
  • MİLLER, Ronald E ve Peter D BLAIR; (2009), Input-Output Analysis: Foundations And Extensions, Cambridge University Press.
  • ÖZDİL, Tuncer, YILMAZ, Cengiz (2009), “Elektrik Elektronik Sektörünün Türkiye Ekonomisi İçindeki Öneminin Girdi Çıktı Analizi ile İncelenmesi”, Kırgızistan-Manas Üniversitesi, Sosyal Bilimler Dergisi, 21(ss.95 – 105)
  • PAMUKÇU, Teoman ve Paul BOER; (2000), “Determinants of Imports of Turkey: An Application of Structural Decomposition Analysis–1968-1990”, Yapi Kredi Economic Review, 11(1), ss.3-27.
  • RASMUSSEN, Paul N. ; (1957), Studies in Intersectoral Relations, Hollanda.
  • ŞENESEN, Ümit ve Gülay Günlük ŞENESEN; (2003), “Import Dependency of Production In Turkey: Structural Change From 1970s to 1990s”, In 10th Annual Conference Of The Economic Research Forum (ERF), ASSA-MEEA Conference, ABD
  • TAŞÇI, Kamil; (2013), “Bilgi ve İletişim Teknolojileri Sektörünün Girdi-Çıktı Analizi Yöntemiyle Türkiye Ekonomisi Açısından Önemi”, İktisat ve Girişimcilik Üniversitesi Akademik Bakış Dergisi, Kırgızistan. 34, 1-20
  • YAY, Gülsün G. ve KEÇELİ, Serkan; (2009), “The Intersectoral Linkage Effects in Turkish Economy: An Application of Static Leontief Model”, Panoeconomicus, 56 (3), ss.301-326.
  • YILDIRIM, Nuri; (1978), “Türkiye Ekonomisinin İthalata Bağımlılığı”, ODTÜ Gelişme Dergisi, 20:120-134.
  • YÜKSELER, Zafer ve Ercan TÜRKAN; (2006), “Türkiye’nin Üretim ve Dış Ticaret Yapısında Dönüşüm: Küresel Yönelimler ve Yansımalar” TÜSİAD - Koç Üniversitesi Ekonomik Araştırma Forumu.
  • YÜKSELER, Zafer ve Ercan TÜRKAN; (2008), “Türkiye’nin Üretim ve Dış Ticaret Yapısında Dönüşüm: Küresel Yönelimler ve Yansımalar”, TÜSİAD, T/2008-02/ 453
  • WEIL, Roman L.; (1968), “The Decomposition of Economic Production Systems. Econometrica”, Journal of The Econometric Society, ss.260-278.