KATILIM BANKALARINDA MUDAREBE FİNANSMANINI ENGELLEYEN FAKTÖRLER

Katılım bankaları karlılık ve etkinlik açısından hızlı gelişimlerini sürdürürken uygulamaları ve alternatif finansman hizmetleri konusunda uzun zamandır aynı çizgide hareket etmektedirler. Bu durum uzmanlarca sürekli olarak eleştirilen bir politika haline gelmiştir. Katılım bankalarının murabaha gibi belirli yöntemleri yüksek oranda kullanmasının sebepleri izah edilmektedir. Ancak mudarebe gibi yatırım ortaklığı kabiliyeti olan araçların neden kullanılamadığı hakkında net açıklamalara rastlanmamaktadır. Bu sebeple bu araştırmanın amacı katılım bankalarında mudarebe finansmanının önünde ne tip engellerin olduğunun tespit edilerek belirli faktörlere indirgenmesi olmuştur. Bu doğrultuda katılım bankalarında çalışan uzmanlardan alınan verilere uygulanan faktör analizinde altı engelleyici faktör belirlenmiştir. Bunlar; mudarebede ortaya çıkan yüksek riskle ilgili nedenler, girişimcilik ekosistemi ile ilgili nedenler, proje kârına bağlı nedenler, çalışanlara bağlı nedenler, mevzuata bağlı nedenler ve müteşebbislere duyulan güvene ilişkin nedenler olarak belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

İslami Finans, İslami Bankacılık, Katılım Bankacılığı, Mudarebe

WHY IS MUDARABAH FINANCING NOT APPLIED IN ISLAMIC BANKS IN TURKEY

Islamic banks have long been in the same line with their practices and alternative financing services, while maintaining rapid growth in profitability and efficiency. This policy constantly criticized by Islamic finance experts. Reasons why participation banks use certain financing methods, such as murabaha, are being explained. However, there is no clear explanation about why investment partner tools such as mudarabah are not available. Fort his reason, the purpose of this research was to identify and link to factors what types of obstacles are in front of mudarabah in Islamic banks. Six blockers were identified in the factor analysis applied to data from experts working at Islamic banks. These factors have been identified as reasons related to high risk in mudarabah, reasons related to entrepreneurship ecosystem, reasons related to project profit, reasons related to employees, reasons related to legislation, and reasons related to trust in entrepreneurs.

Keywords:

Islamic Finance, Islamic Banking, Mudarabah, Credit,

PDF

___

AKTEPE, İ. E. (2017). Katılım Finans. İstanbul: TKBB Yayınları.
CANBAZ, M. (2019). Katılım Bankaları Borçluluğa mı, Reel Ekonomiye mi Katkı Yapmalı? M. Dalkılıç (Dü.) içinde, Academic Studies on Social and Education Sciences (s. 198-220). Ankara: Gece Kitaplığı.
COHEN, B., & WİNN, M. I. (2007). Market imperfections, opportunity and sustainable entrepreneurship. Journal of Business Venturing(22), 29 – 49.
ÇALIŞIR, M. (2019, 9 20). Faizsiz Bankacılık İlke ve Standartlarına Uyuma İlişkin Tebliğ”ine Yönelik Değerlendirme. İsefam Web Sitesi: https://www.isefam.sakarya.edu.tr/?p=2521 adresinden alındı
ÇEKER, O. (2017, Mayıs 29). Kitabu'l mudarebe (Muhtar Dersleri 27). Youtube Web Sitesi: https://www.youtube.com/watch?v=Ap25JkcSwV0 adresinden alındı
ÇELİK, İ. (2017). Meşru Bir Yatırım Aracı Olarak Mudârebe ve Günümüzde Kullanımı. Injosos Al-Farabi International Journal On Social Sciences, 1(3), 381-395.
DÖNDÜREN, H. (2012). Delirlleriyle Ticaret ve İktisat İlmihali. İstanbul: Erkam Yayınları.
DURMUŞ, A. (2011). İslam Hukuku Açısından Günümüz Kredi ve Finansman Yöntemleri. İslam Hukuku Açısından Tarihten Günümüze Kredi ve Finans Yöntemleri (s. 57-109). içinde İstanbul: Ensar Neşriyat.
EBUSSUÛD, M. İ. (tarih yok). Mecmûatü’l-Fetâvâ. (V. b. Yusuf, Dü.) İstanbul: İstanbul Müftülüğü Kütüphanesi.
FİELD, A. (2013). Discovering Statistics Using IBM SPSS Statistics, 4th Edition. London: SAGE Publications Ltd.
GEDİKLİ, F. (1996). 16. ve17. asır Osmanlı Şer'iyye Sicillerinde Mudarebe Ortaklığı : Galata Örneği. İstanbul. https://katalog.marmara.edu.tr/eyayin/tez/T0043212.pdf adresinden alındı
GEDİKLİ, F. (2018). Osmanlı Şirket Kültürü - 16. - 17. Yüzyıllarda Mudarebe Uygulaması (2. b.). İstanbul: İz Yayıncılık.
GÖNEN, D. (2005). İslam Hukukunda Mudarebe (Emek+Sermaye) Şirketinde Tarafların Hak ve Borçları. İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, 63(1-2), 192 - 212.
İNANIR, A. (2020). 16. ve 18. Asırlarda Osmanlı Fetva Literatüründe Mudârebe Ortaklığı. Eskiyeni(40), 37-72.
KALLEK, C. (2002). Mudârebe. T. D. Vakfı içinde, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi (s. 359-363). İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
MERĞÎNÂNÎ, A. b. (1990). el-Hidâye şerh-u Bidâyeti’l-mubtedî (Cilt 3). Beyrut: Dâru kütübi’l-ilmiyye.
NEVEVÎ, E. Z. (2006). Ravdatu’t-Talibin (Cilt 3). Beyrut: Darü'l-Kütübi'l-İlmiyye.
ÖZSOY, Ş. (2012). Sağlam Bankacılık Modeli İle Katılım Bankacılığına Giriş. İstanbul: Kuveyt Türk Yayınları.
RİDUWAN, RİFAN, A. A., ADHA, M. A., & WAHYUDİ, R. (2020). The Problems of Mudarabah Financing Collateral in Islamic Rural Banks. TEST Engineering & Management(83), 14706 – 14712.
SERAHSÎ, M. b. (2009). el-Mebsût (Cilt 22). Beyrut: Darü'l-Kütübi'l-İlmiyye.
SOUFİAN, M., FORBES, W., & HUDSON, R. (2014). Adapting financial rationality: Is a new paradigm emerging? Critical Perspectives on Accounting, 8(25), 724-742.
YARAN, R. (2011). İslam Hukukuna Göre Hukukî İşlemler ve Hükümleri (Eşya Hukuku ve Borçlar Hukuku). Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.