Ümmühan ORMANCI, Salih ÇEPNİ, Gökhan YILDIZ, Serhan SARIOĞLU

4. Sınıf Fen Bilimleri Dersi Madde ve Özellikleri ÜnitesindeKullanılan Bağlam Temelli Etkinliklere İlişkin Öğrenci Görüşleri:Durum Çalışması

Bu araştırma, bağlam temelli etkinliklerin ilkokul dördüncü sınıf Fen Bilimleri dersi “Madde veÖzellikleri” ünitesinde uygulanması ve öğrencilerin bu etkinliklere yönelik görüşlerinin belirlenmesiamacıyla gerçekleştirilmiştir. Bu amaçla çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden durumçalışması kullanılmıştır. Araştırmanın katılımcılarını Bursa ilindeki bir ilkokulun dördüncü sınıfındaöğrenimini sürdürmekte olan 16 öğrenci oluşturmaktadır. Çalışma, 2019 yılında üç hafta boyunca,geliştirilen bağlam temelli etkinlikler yardımıyla gerçekleştirilmiştir. Veri toplama aracı olarakgözlemler, etkinlik değerlendirme formları ve yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır.Öğrencilerin ünite süresince yapmış oldukları etkinliklere, problemleri çözmek için kullandıklarıbilimsel yönteme ve deneylere yönelik görüşleri değerlendirilmiştir. Çalışma sonucunda öğrencilerbağlam temelli etkinlikleri bilimsel yöntemle çözerken zorlandıklarını, etkinliklerle yapılan dersinkendileri için daha eğlenceli geçtiğini ve bu yöntemin kullanılmasının öğrenmelerinikolaylaştırdığını belirtmişlerdir. Bu bulgular, öğrencilerin bağlam temelli etkinliklere yönelikolumlu bir yaklaşım sergilediklerini göstermektedir. Bağlam temelli etkinliklerin derslerdekullanımının öğrenciler üzerindeki etkisinin daha geniş katılımcılı nicel araştırmalarla çalışılması vefarklı örneklemlerle farklı derslerde tekrarlanması önerilmektedir.

Student’s Opinions on the Context-Based Activities Used in the Properties of Matter Unit of $4^{th}$ Grade Science Course: A Case Study

This study was carried out with the aim of applying context-based activities in the fourth gradeScience course “Properties of Matter” unit and to determine the students' views on these activities. For this purpose, one of the qualitative research methods, case study design was usedin the study. Participants of the study consist of sixteen students who attend the fourth grade of aprimary school in Bursa. The study was conducted with the help of context-based activitiesdeveloped over three weeks in 2019. Observations, activity evaluation forms and semi-structuredinterview forms were used as data collection tools. Students' opinions about the activities they didduring the unit, the scientific method they used to solve the problems, and the experiments wereevaluated. As a result of the study, the students stated that they had difficulty solving context based activities with the scientific method, and that the lesson was more enjoyable for them atthis stage, and the use of this method made it easier for them to learn. These findings show thatstudents exhibit a positive approach towards context-based activities. At this point, it may besuggested to study context-based activities with quantitative data with larger participants and tobe repeated in different lessons with different samples.

PDF

___

Akdeniz, A.R. & Tekbıyık, A. (2010). Bağlam temelli ve geleneksel fizik problemlerinin karşılaştırılması üzerine bir inceleme. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 4(1), 123-140.
Ar, M.E. (2019). Fen bilimleri öğretmenlerine yönelik geliştirilen nitelikli Bağlam temelli açık uçlu soru hazırlama kursunun uygulanması ve değerlendirilmesi, Yüksek Lisans Tezi, Uludağ Üniversitesi, Bursa.
Arsal, Z. (2014). İlköğretim fen ve teknoloji dersi öğretim programı kazanımlarının yapılandırmacılık ilkelerine göre değerlendirilmesi. International Journal of Curriculum and Instructional Studies, 2(3), 1-14.
Aslan, E. & Tavşancıl, E. (2001). Sözel, Yazılı ve Diğer Materyaller İçin İçerik Analizi ve Uygulama Örnekleri. Epsilon Yayıncılık, İstanbul.
Azizoğlu, N. & Uzuntiryaki, E. (2006). Kimya laboratuvarı endişe ölçeği. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30, 55-62.
Beasley, W. & Butler, J. (2002). Implementation of context-based science within the freedoms offered by Queensland Schooling. Paper presented in Annual meeting of Australian Science and Education Research Association Conference, Townsville Queensland.
Benckert, S. (1997). Conversation and context in physics education. Swedish Council for the Renewal of Higher Education. Project Report 161/97.
Birel, F.K., Kâhyaoğlu M. & Yetişir M.İ. (2019). Ortaokul öğrencilerinin fen bilimleri dersinde kendi kendine öğrenme becerilerinin yordanmasında kaygının rolü. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 18(69), 385-397.
Bulunuz, N. (2017). İlköğretim öğrencilerinin okuldaki gürültü düzeyleri hakkındaki görüşlerinin değerlendirilmesi. Uluslararası İlköğretim Elektronik Dergisi, 9(4), 725-740.
Caine, R.N. & Caine, G. (2002). Beyin Temelli Öğrenme. (Çev. G. Ülgen), Nobel Yayıncılık, Ankara.
Çam, F. (2008). Biyoloji derslerinde bağlam temelli öğrenme yaklaşımının etkileri. Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
Çekiç Toroslu, S. (2011). Bağlam temelli öğrenme yaklaşımı ile desteklenen 7E öğrenme modelinin öğrencilerin enerji konusundaki başarı, kavram yanılgısı ve bilimsel süreç becerilerine etkisi. Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
Çepni, S., Özmen, H. & Ayvacı, H.Ş. (2011). Yaşam (bağlam) temelli beyin temelli öğrenme kuramları, 21. yüzyıl becerileri ve FeTeMM yaklaşımı ve fen bilimleri eğitimindeki uygulamaları. S. Çepni (Ed.). Kuramdan Uygulamaya Fen ve Teknoloji Öğretimi (s. 122-192) içinde, Pegem Akademi Yayıncılık, Ankara.
Christensson, C. & Sjöström, J. (2014). Chemistry in context: Analysis of thematic chemistry videos available online. Chemistry Education Research and Practice, 15(1), 59-69.
Collins, S. & Osborne, J. (2000). Pupils’ and Parents’ Views of the School Science Curriculum. London, UK: King’s College.
Collins, S. & Osborne, J. (2001). Pupils’ views of the role and value of the science curriculum: A focus group study. International Journal of Science Education, 23, 441-467.
Creswell, J.W. & Clark, P. (2016). Designing and Conducting Mixed Methods Research. Thousve Oaks: Sage.
Değermenci, A. (2009). Bağlam temelli dokuzuncu sınıf dalgalar ünitesine yönelik materyal geliştirme, uygulama ve değerlendirme. Yüksek Lisans Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon.
Demircioğlu, H. (2008). Sınıf öğretmeni adaylarına yönelik maddenin halleri konusuyla ilgili bağlam temelli materyal geliştirilmesi ve etkililiğinin araştırılması. Doktora Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon.
Doğan, N., Han Tosunoğlu, Ç., Özer, F. & Akkan, B. (2020). Ortaokul öğrencilerinin bilimsel sorgulama görüşleri: Cinsiyet, sınıf düzeyi ve okul türü değişkenlerinin incelenmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 49, 162-189.
Efe, R. & Aslan Efe, H. (2018). Science student teachers’ approaches to studying. International e-Journal of Educational Studies, 2(3), 53-63.
Elmas, R. & Eryılmaz, A. (2015). How to write good quality contextual science questions: Criteria and myths. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 8(4), 564-580.
Erden, B. (2020). Türkçe, matematik ve fen bilimleri dersi beceri temelli sorularına ilişkin öğretmen görüşleri. AJER-Academia Eğitim Araştırmaları Dergisi, 5(2), 270-292.
Glynn, S. & Koballa, T.R. (2005). The contextual teaching and learning instructional approach. In R. E. Yager (Ed.), Exemplary science: Best practices in professional development (75–84). Arlington, Va: National Science Teachers Association Press.
Gömleksiz, M.N. & Bulut, İ. (2007). Yeni fen ve teknoloji dersi öğretim programının uygulamadaki etkililiğinin değerlendirilmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 32, 76-88.
Greenbowe, T.J. & Sanger, M.J. (1996). Macroscopically, students need to study the concepts of electrolytes and non-electrolytes. Journal of Research in Science Teaching, 34, 377-398.
Hoşgören, G. & İlhan, N. (2017). Fen bilimleri dersine yönelik bağlam temelli başarı testi geliştirilmesi: Asit baz konusu. Fen Bilimleri Öğretimi Dergisi, 5(2), 87-110.
Hull, D. (1999). Teaching mathematics contextually, the cornerstone of tech prep. CORD communications, Inc., Waco, Texas.
Hull, G. & James, M. (2005). Umut coğrafyaları: Kentsel arazi scapları ve üniversitetoplum iş birliğine dayalı bir çalışma. Bulanıklaştırma sınırları. P. O'Neill (Ed.)'de yayınlanmak üzere gönderilen makale: Bir Disiplinden Ötesi Araştırma ve Öğretim. Creskill, NJ: Hampton Yayınları.
İlhan, N. (2010). Kimyasal denge konusunun öğrenilmesinde bağlam temelli (context based) öğretim yaklaşımının etkisi. Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
Ingram, S.J. (2003). The effects of contextual learning instruction on science achievement of male and female tenth grade students. PhD Dissertation, The Graduate Faculty of the University of South Alabama, USA.
Johnson, E.B. (2002). Contextual Teaching and Learning. London: Sage UP.
Kağıtçı, B. & Kurbanoğlu, N. (2013). Fen ve teknoloji dersine yönelik kaygı ölçeğinin geliştirilmesi: Güvenirlik ve geçerlik çalışması. Türk Fen Eğitimi Dergisi, 10(3), 98-107.
Karamustafaoğlu, O. & Tutar, M. (2018). REACT stratejisine dayalı bağlam temelli fen öğretimi. (Ed. O. Karamustafaoğlu, Ö. Tezel ve U. Sarı) Güncel Yaklaşım ve Yöntemlerle Etkinlik Destekli Fen Öğretimi (s. 197-217) içinde, Pegem Akademi Yayıncılık, Ankara.
Karslı Baydere, F. & Akın Yanmaz, E. (2021). Bağlam temelli öğrenme yaklaşımının REACT stratejisine göre geliştirilen öğretim materyalleri ile ilgili 7. sınıf öğrencilerinin görüşleri: “Aynalar ve ışığın soğurulması.” PESA Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7(1), 45-62.
Karslı, F. & Yiğit, M. (2015). Lise 12. sınıf öğrencilerinin alkanlar konusundaki kavramsal anlamalarına bağlam temelli öğrenme yaklaşımının etkisi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(1), 43-61.
Kistak, Ö. (2014). İlköğretim 8. sınıf fen ve teknoloji dersi 'ses' ünitesinin Bağlam temelli yaklaşımla öğretimi. Yüksek Lisans Tezi, Balıkesir Üniversitesi, Balıkesir.
Köse, E. & Tosun, F. (2010). Bağlam temelli öğrenmenin sinir sistemi konusunda öğrenci başarılarına etkileri. Türk Fen Eğitimi Dergisi, 8(2), 91-106.
Kuhn, T.S. (1977). The essential tension. Selected studies in scientific tradition and change. Chicago: University of Chicago Press.
Kurnaz, M.A. (2013). Fizik öğretmenlerinin bağlam temelli fizik problemleriyle ilgili algılamalarının incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 21(1), 375-390.
Kutu, H. (2011). Bağlam temelli ARCS öğretim modeliyle 9. sınıf kimya dersi “hayatımızda kimya” ünitesinin öğretimi. Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
Leblebiciler, N. & Yapıcı, M.H. (2007). Öğretmenlerin yeni ilköğretim programına ilişkin görüşleri. İlköğretim Online, 6(3), 480-490.
Miles, B.M. & Huberman A.M. (1994). Qualitative Data Analysis: An Expanded Source Book. 2nd Ed. California, London: Sage Publications.
Milli Eğitim Bakanlığı (MEB). (2005). İlköğretim fen ve teknoloji dersi (6, 7 ve 8. sınıflar) öğretim programı, Ankara.
Milli Eğitim Bakanlığı (MEB). (2013). İlköğretim kurumları (ilkokullar ve ortaokullar) Fen Bilimleri dersi (3, 4, 5, 6, 7 ve 8. Sınıflar) öğretim programı, Ankara.
Milli Eğitim Bakanlığı (MEB). (2018). Fen bilimleri dersi öğretim programı (ilkokul ve ortaokul 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. sınıflar), Ankara.
Milli Eğitim Bakanlığı (MEB). (2020). TIMMS 2019 Türkiye Ön Raporu, Ankara. Nasırlıel, E. & Ünal, C. (2021). 8. sınıf öğrencilerinin bağlam temelli basınç sorularını çözme süreçleri. Anadolu Journal of Educational Sciences International, 11(1), 340-366.
Ormancı, Ü. (2011). İlköğretim fen ve teknoloji dersi 6. sınıf 'Vücudumuzda sistemler' ünitesinin öğretiminde drama yönteminin öğrenci başarı, tutum ve motivasyonu üzerine etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Uludağ Üniversitesi, Bursa.
Ormancı, Ü. (2018). Rehberli araştırma-sorgulama yaklaşımına uygun web destekli fen materyalinin etkililiğinin değerlendirilmesi: Z-kitap örneği. Doktora Tezi, Uludağ Üniversitesi, Bursa.
Parker, L.H. & Rennie, L.J. (1996). Placing physics problems in real-life context: students’ reactions and performance. Australian Science Teachers Journal, 42(1), 55–59.
Patton, M.Q. (1990). Qualitative Evaluation and Research Methods (2nd Ed.). Newbury Park, CA: Sage.
Sadi-Yılmaz, S. (2013). Kimyasal değişimler ünitesinin işlenmesinde bağlam temelli öğrenme yaklaşımının etkileri. Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
Sak, M. & Kaltakçı Gürel, D. (2019). Ortaokul öğrencilerinin ışık konusundaki bağlam temelli sorular ile geleneksel soruları cevaplama durumlarının geliştirilen başarı testleri ile karşılaştırılması. Gazi Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 39(2), 655-679.
Sarı, Ö. (2010). İlköğretim 5. sınıf öğrencilerine dünya ve evren öğrenme alanında bağlama dayalı yaklaşımın benimsendiği bir materyalin geliştirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
Sarıoğlu, S. & Girgin, S. (2018). Sanal gerçeklik kullanımının ortaokul 6. sınıf öğrencilerinin fen dersine yönelik kaygı düzeylerine etkisi. ISOEVA 2018 konferansında sunulmuş bildiri. 17-20 Ekim, Antalya.
Sarıoğlu, S. & Girgin, S. (2020). The effect of using virtual reality in 6th grade science course the cell topic on students’ academic achievements and attitudes towards the course. Journal of Turkish Science Education, 17(1), 109-125.
Schwartz, A.T. (2006). Contextualized chemistry education: The American experience. International Journal of Science Education, 28(9), 977- 998.
Şeker, R. & Kartal, T. (2017). The effect of computer-assisted instruction on students’ achievement in science education. Turkish Journal of Education, 6(1), 17-29.
Sjöström, J. & Talanquer, V. (2014). Humanizing chemistry education: From simple contextualization to multifaceted problematization. Journal of Chemical Education, 91(8), 1125-1131.
Tatlı, A. & Bilir, V. (2019). 2018 fen bilimleri dersi öğretim programına REACT modelinin uygunluğunun incelenmesi. Fen Eğitimi Araştırmaları Dergisi, 7(2), 114-138.
Tekbıyık, A. (2010). Bağlam temelli yaklaşımla ortaöğretim 9. sınıf enerji ünitesine yönelik 5E modeline uygun ders materyallerinin geliştirilmesi. Doktora tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon.
Topuz, F., Gençer, S., Bacanak, A. & Karamustafaoğlu, O. (2013). Bağlam temelli yaklaşım hakkında fen ve teknoloji öğretmenlerinin görüşleri ve uygulayabilme düzeyleri. Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(1), 240-261.
Wach, E. (2013). Learning about qualitative document analysis. https://opendocs.ids.ac.uk/opendocs/bitstream/handle/20.500.12413/2989/PP%20InBrief% 20 13%20QDA%20FINAL2.pdf?sequence=4
Yaman, M., Dervişoğlu, S. & Soran, H. (2004). Ortaöğretim öğrencilerinin derslere ilgilerinin belirlenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27, 232-240.
Yayla, K. (2010). Elektromanyetik indüksiyon konusuna yönelik bağlam temelli materyal geliştirilmesi ve etkililiğinin araştırılması. Yüksek Lisans Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon.
Yıldırım, G. & Gültekin, M. (2017). İlkokul 4. sınıf fen ve teknoloji dersinde bağlam temelli öğrenme uygulamaları. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 18, 81- 101.
Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2011). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemi. 8. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara.