Formation of the tradition of logic in Islamic cultural Universe during the era of awakening

Formation of the tradition of logic in Islamic cultural Universe during the era of awakening

The year 610 was a turning point for the history of humanity because the first divinely revelations to Prophet Muhammad were sent, and the birth of a new religion appeared in Arab peninsula. There became an Islamic population along with inclusion and conversion of various faith and race groups to Islam. This group of people, or society, was establishing its unique cultural world with the language they share, thought system, art and science from the first decades of emergence. In this cultural world, which consisted of the contributions and the effects of several other cultures, the science of logic, though it depended on Ar- istotle’s idea of logic, was also emerging to become a tradition of its own among other sciences. This study attempts to present the establishment of Islamic tradi- tion of logic which has a unique place within general history of logic in the era, which I call “the era of awakening,” between 8th and 12th centuries.

___

  • Ali Samî al-Neşşar; al-Mantık al-Surî, İskenderiye-1955.
  • Atuf, Nâfi; Türkiye Maârif Tarihi Hakkında Bir Deneme, İstanbul-1930.
  • Aayık, Hasan, Farabi’de Dil Mantık İlişkisi, Rize, 2007, Sayfa: 303 vd.
  • Baltacıoğlu Cahit; XV. ve XVI. asırlarda Osmanlı Medreseleri, İstanbul-1975.
  • Bingöl, Abdulkuddûs; Gelenbevî’nin Mantık Anlayışı, İstanbul-1997 Klâsik Mantık’ın Tanım Teorisi, İstanbul-1995
  • Semerkandî’nin Kıstasında Kıyas Teorisi, Felsefe Dünyası, s.20, Bahar-1996, s.10-33.
  • Türk-İslâm Kültür Dünyasında İsagoji, Atatürk Ün. Fen-Edebiyat Fak. Araştırma Dergisi, s.15, Erzurum-1985, s.349-355.
  • İbn Sînâ’da Mantıkî Mahiyet ve Bilinmesi, Uluslararası İbn Türk, Harezmi, Fârâbî,
  • Beyrûnî ve İbn Sînâ Sempozyumu, Bildiriler, Ankara-1990, s.139-147.
  • XVIII. Yüzyıl Türk Mantıkçıları, Atatürk Ün. Fen-Edebiyat Fak. Araştırma Dergisi-14, Erzurum-1986, s.55-67.
  • Türk Mantıkçılarında Mantık ve Dil, Atatürk Ün. Fen-Edebiyat Fak. Araştırma Dergisi, s.16, Erzurum-1988, s.227-334.
  • al-Semerkandî ve Kıstasu’l-Efkarî, Atatürk Ün. Fen-Edebiyat Fak. Araştırma Dergisi, s.19, Erzurum-1991.
  • İslâm Kültür Dünyasında Mantık Geleneğinin Kurulmasında Türk Düşünürlerinin Yeri, Atatürk Ün. Fen-Edebiyat Fak. Araştırma Dergisi-18, Erzurum-1990.
  • Türk Kültür Tarihinde Mantık Hareketleri, Türk Kültürü ve Felsefe Panelleri, Kayseri, 14-15 Nisan-1991, Tebliğler, Kayseri-1992, s.11-24.
  • Çaldak, Hüseyin, Aristoteles Mantığı’nın İslam Usûl Bilimlerine Etkisi (Fıkıh Usulûndeki Örnekleriyle), Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum, 2006.
  • Çapak, İbrahim, “İslam Dünyasındaki İlk Mantık Çalışmalarına Genel Bakış”, Sakarya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 9/2004, Sayfa:25-42.
  • Al-Ebherî, Esiru’d-Din Mufaddal b.Ömer; İsağûci, İstanbul-1312 H. Fârâbî; al-Elfaz al-Musta’mele fi’l-Mantık, (Muhsin Mehdî Nşr.) Beyrut-1946.
  • Risaletü Cemi’i-l-Mantıkıyye-ti’s-Semaniye, (Yazma Nüsha), Hamidiye-812. Uyûn al-Mesail, Kahire-1910.
  • Kitab al-Huruf,(Thk. Muhsin Mehdi) ,Beyrut-1990.
  • Kitab al-İbare (Prof. Dr. Küyel Nşr.), Araştırma, c.IV., 1966.
  • İhsau’l-Ulûm, (Çev. Prof.Dr.A.Ateş), İstanbul-1955.
  • İbn Haldun; Mukaddime, Beyrut-1981.
  • İbn Sînâ; Kitab al-Hudûd, (yazma nüsha), Şehit Ali Paşa, 2725/51.
  • al-İşârât ve al-Tenbîhât, (Süleyman Dünya Nşr.), Kahire-1960.
  • Mantık al-Maşrıkıyyin, Kahire-1910.
  • al-Necât, Mısır-1938.
  • Resailü İbn Sînâ, (Hilmi Ziya Ülken nşr.), Ankara-1953.
  • al-Şifa, (İbrahim Madkur nşr.) Kahire-1959; Yazma nüsha, Süleymaniye.
  • İsmail Hakkı (İzmirli); Felsefe Dersleri, İstanbul-1330 H.
  • Keklik, Nihat; Türkler ve Felsefe, İstanbul-1986.
  • İslâm Mantık Tarihi ve Fârâbî Mantığı, İstanbul-1969-1970.
  • Köz, İsmail, “İslam Mantık Külliyatı’nın Teşekkülü”, Felsefe Dünyası, Sayı:30, 1999-2, Sayfa:91-112.
  • Küyel, Mübahat (Türker); Türkiye’de Cumhuriyet Döneminde Felsefe Eylemi, Ankara-1976.
  • Fârâbî’nin Bazı Mantık Eserleri, DTCF Dergisi, c.XVI. S.3-4, Eylül-Aralık, 1958.
  • Fârâbî’nin Şeraitu’l-Yakînî ve Burhan Kitabı, DTCF Felsefe Araştırmaları Enst. Dergisi, c.1, Y.1963.
  • Fârâbî’nin Peri Hermenias Muhtasarı, DTCF Fel. Araş. Enst. Dergisi, c.VI., Ankara-1968.
  • Fârâbî’de Düşünce ve Dil Arasındaki İlişki, DTCF Fel. Araş. Enst. Dergisi, c.Xı., Ankara-1979.
  • Muhammed Fevzi, Hulasetu’l-Mizan, İstanbul, 1301/h, Sayfa:18-19.
  • Semerkandî, Şemsu’d-Din Muhammed b.Eşref; Kıstasu’l-Efkâr fi Tahkik al- Esrar, Süleymaniye/Ayasofya, 2565/2.
  • Ülken, Hilmi Ziya; Mantık Tarihi, İstanbul-1942
  • Türkiye’de Çağdaş Düşünce Tarihi, İstanbul-1979.