Farklı Kalkınma Stratejileri Işığında Türkiye'de Kadın İstihdamı

Yirminci yüzyılın son çeyreğinde, gelişmekte olan ülkelerde ihraç yönelimli sanayileşme ve büyüme stratejilerine geçişle birlikte kadın işgücüne olan talep artmıştır. Türkiye, ihracat yönelimli sanayileşme modeline 1980’lerde geçmiş olmasına rağmen genelde imalat sanayi istihdamının, özelde ise bu istihdam içinde kadınların payının artışı çok sınırlı düzeyde kalmıştır. Tarımsal üretimin ve istihdamın gerilemesi sonucu hem erkek hem kadın işgücü açığa çıkmış, ancak tarım dışı istihdamdaki büyüme özellikle kadınlar açısından bu gerilemeyi karşılayacak boyutlarda bir işgücü talebi yaratmamıştır. Bu makalede kadın işgücüne olan talebin düşük düzeyde kalmasının nedenleri, izlenen kalkınma stratejileriyle bağlantılı olarak ele alınacaktır

Anahtar Kelimeler:

toplumsal cinsiyet, kalkınma, istihdam, sanayileşme, büyüme

Women’s Employment in Turkey in the Light of Different Trajectories in Development-Different Patterns in Women’s Employment

Within the last quarter of the twentieth century, there was an increase in demand for female labour in developing countries along with transition to export-oriented industrialization and growth strategies. Though Turkey’s transition to export-oriented industrialisation model took place in the 80s, industrial employment in general and particularly women’s share in this employment increased very little. As a result of decline in agricultural production and employment, an additional labour force, both male and female, emerged but growth in non-agricultural employment could not create demand to absorb this new labour force particularly in the case of women. In this article, the reasons why demand for female labour force remained at low levels will be discussed in the context of development strategies adopted

Keywords:

gender, development, employment, industrialization, growth,

PDF

___

Ansal, Hacer, Suat Küçükçiftçi, Özlem Onaran, Zeki Benan Orbay. Türkiye Emek Piyasasının Yapısı ve İşsizlik (İstanbul: FES, Tarih Vakfı, 2000).
Boserup, Ester. Woman’s Role in Economic Development, (NY: St. Martin Press, 1970)
Buğra, Ayşe. Toplumsal Cinsiyet, İşgücü Piyasaları ve Refah Rejimleri: Türkiye’de Kadın İstihdamı, (İstanbul: TÜBİTAK Projesi, 2010).
DPT. Beşinci Kalkınma Planı (1985-1989), www.dpt.gov.tr (1984).
DPT. Altıncı Kalkınma Planı (1990-1994), www.dpt.gov.tr (1989).
DPT. Dokuzuncu Kalkınma Planı (2007-2013), www.dpt.gov.tr (2006).
DPT. 2010 Yılı Programı, www.dpt.gov.tr
Ecevit, Yıldız. “Kentsel Üretim Sürecinde Kadın Emeğinin Konumu ve Değişen Biçimleri” Kadın Bakış Açısından 1980’ler Türkiye’sinde Kadın, ed. Tekeli Şirin (İstanbul: İletişim Yayınları, 1990), 105-115.
Fröbel, Folker, Heinrichs Jürgen, Kreye Otto. The new international division of labour, (Cambridge: Cambridge University Press, 1980).
Gereffi, Gary and Donald Wyman. eds. Manufacturing Miracles: Paths of Industrialization in Latin America and East Asia (Princeton, NJ: Princeton University Press, 1990).
Henderson, Jeffrey. The Globalisation of High Technology Production: Society
Space and Semiconductors in the Making of the Modern World, (London: Routledge, 1989).
Hoşgör, Şeref and Aysıt Tansel. 2050’ye Doğru Nüfusbilim ve Yönetim, (İstanbul: TÜSİAD-BMNF, 2010).
ILO. Women in labour markets: Measuring progress and identifying challenges, (Geneva: ILO, March 2010).
Karshenas, Massoud ve Valentine M. Moghadam. “Female
Kepenek, Yakup and Nurhan Yentürk. Türkiye Ekonomisi, (İstanbul: Remzi Kitabevi, 23.Basım, 2010).
Koray, Meryem, Sevda Demirbilek and Tunç Demirbilek. Gıda İşkolunda Çalışan Kadınların Koşulları ve Geleceği, (Ankara: KSSGM, 1999).
Makal, Ahmet. “Türkiye’de Erken Cumhuriyet Döneminde Kadın Emeği” Çalışma ve Toplum, (2010/2): 13-39.
MAR (Mülkiye Araştırma Merkezi) “2008 Yılı Katılım Öncesi Ekonomik Programı” Makroekonomik Çerçevesinin Değerlendirilmesi, (Kriz Çalışma Grubu, Temmuz 2009).
Maraşlıoğlu, Hayri and, Ahmet Tıktık. Türkiye Ekonomisinde Sektörel Gelişmeler: Üretim, Sermaye Birikim ve İstihdam, 1968-1988, (Ankara: DPT, 1991).
Saffiotti, Heleieth .I.B. Women in Class Society, (NY, London: Monthly Review Press, 1978).
Sak, Güven, Ozan Acar, and Burcu Afyonoğlu. 22 Temmuz 2007 Seçimlerinin Ardından İkinci Nesil Reform Sürecinin Özellikleri Raporu, www.tepav.org (28.8.2007)
Seguino, Stephanie. “Accounting for Gender in Asian Economic Growth” Feminist Economics 6(3), 2000, s.27-58.
Şenses, Fikret. Alternative Trade and Industrialization and Employment in the Turkish Manufacturing Sector, (İstanbul: FES, 1990).
Şenses, Fikret. Structural Adjustment Policies and Employment in Turkey, (Ankara: METU Economic Research Center, 1996).
TEPAV. Türkiye’nin Rekabet Gücü İçin Sanayi Politikası Çerçevesi, Ekonomi Etüdleri, www.tepav.org, (1.7.2007)
Toksöz, Gülay.Women’s Employment Situation in Turkey, (Ankara: ILO, 2007).
Toksöz, Gülay. Labour Markets in Crisis Conditions from a Gender Perspective, www.ilo.org/ankara, (2009).
TÜSİAD. Türkiye Sanayiine Sektörel Bakış, www.tusiad.org, (2008).
Yeldan, Erinç. Küreselleşme Sürecinde Türkiye Ekonomisi, (İstanbul: İletişim Yayınları, 2001).