Problemin Durumu: Dünyada sigara tüketimi bakımından başta gelen ülkelerden biri de Türkiye'dir. Bunun nedeni tütün kullanımının alışkanlıktan çok geleneksel hale gelmesidir. Dünya ölçeğinde ele alındığında, günümüzde halen erkeklerin yarısı, kadınların ise onda biri tütün ürünleri kullanmaktadır. Tütünün neden olduğu ölümlerin 20-30 yıl içinde iki katına yani 10 milyona çıkması öngörülmektedir. Bu şekilde devam ederse yaşadığımız yüzyılda ise tütün kullanımından bir milyar kişinin hayatını kaybedeceği düşünülmektedir. Bu ölümlerin 70 yaşından önce ve gelişmekte olan ülkelerde olacağının öngörülmesi ayrı bir kaygı verici noktadır. Yapılan birçok araştırmada sigara paketleri üzerinde fotoğraf ve imgelerin kullanılmasının sağlık eğitiminde etkinliği gösterilmiştir. Paketler üzerindeki sağlık uyarıları bireyde tutum ve davranışı olumlu yönde etkileyen potansiyel bir araç olarak gösterilmektedir. Başkent ve Adana Üniversiteleri Aile Hekimliği Polikliniklerine başvuran 3342 hasta üzerinde yapılan araştırmada kadınların %25'inin nedensiz, %30'unun sağlık sorunu nedeniyle veya doktor tavsiyesiyle, %45'inin medya ve sigara karşıtı kampanyalarla sigarayı bıraktıkları görülmüştür. Paketler üzerindeki sağlık uyarıları sigaranın riskleriyle ilgili tehditlerin ortaya konması ve bilgi vermesi bakımından önemli bir araçtır. Günde ortalama bir paket sigara içen bir kişi uyarıları yılda 7000 kez görme durumunda kalır. Sigara paketleri üzerinde yer alan uyarılar, korku uyarıcısı olarak görülmektedir. Korku uyarıcısı yaşamı olumsuz etkileyen tehditlere karşı bireyin alıcılarını uyandıran ikna edici mesaj ya da mesajlardır. Korku uyarıcılarına yönelik geliştirilen modellerde şiddet, zarar olasılığı, zararın şiddeti, tepki yeterliği, öz yeterlik vb. değişkenler göze çarpmaktadır. Alan yazında yapılan birçok çalışma Koruyucu Motivasyon Teorisi (KMT) üzerine kurulmuştur. KMT korku uyarıcılarının etkisini inceler. Modellerde, değişkenlerin sigara içen bireylerin sigara içme davranışları üzerinde bir etkisi olup olmadığı ortaya konulmaya çalışılmış olsa da bizim dışımızda Türkiye'de KMT'yi temel alan başka bir çalışmaya rastlanmamıştır. Araştırmanın Amacı: Bu araştırmada, sigara paketlerinde yer alan yazılı ve birleşik uyarıların zararın şiddeti, zarar olasılığı, tepki yeterliği, korku ve öz yeterlik değişkenlerinin sigara içip içmeme davranışı üzerindeki etkisi incelenmiştir. Buna göre alt problemler aşağıdaki şekilde belirlenmiştir. 1. Yol analizi sonuçlarına göre değişkenlerin yol katsayıları yazılı ve birleşik uyarı gruplarında nasıldır? 2. Zararın şiddeti, özyeterlik, zarar olasılığı, korku, tepki yeterliği ve davranış ölçek puanları sigara içip içmemeyi ne düzeyde yordamaktadır? Araştırmanın Yöntemi: Bu araştırma, betimsel araştırmalar kapsamındaki ilişkisel araştırma türündedir. Birinci alt problemin çözümünde yol analizi, ikinci alt problem için ise lojistik regresyon analizi kullanılmıştır. Araştırma üniversitesi öğrencileri arasından tesadüfi örnekleme tekniği ile seçilen 872 kişi üzerinden yürütülmüştür. Araştırmaya katılan öğrencilerin %77'sini kadın, %23'ünü erkek öğrenciler oluşturmaktadır. Veriler, Petersen ve Lieder (2006) geliştirilen bir ölçekle toplanmıştır. iki bölümden oluşan ölçeğin; birinci bölümde kişisel özellikler (cinsiyet, yaş, sınıf, sigara içme durumu), ikinci bölümde ise KMT'ye ait bağımsız ve bağımlı değişkenlerin belirlenmesine için 66 madde yer almaktadır. Araştırmaya katılan öğrenciler yaklaşık eşit olacak şekilde iki farklı gruba ayrılmışlardır. Kura çekme tekniğinden yararlanarak bu gruplardan biri yansız biçimde araştırmanın yazılı uyarı grubu (A; 469); ikincisi ise bileşik uyarı grubu (B; 379) olarak belirlenmiştir. Araştırmanın eğitim aşaması için Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurulu (TAPDK) tarafından belirlenen 14 yazılı ve birleşik uyarıdan altı yazılı ve altı birleşik uyarı uyarı yansız biçimde seçilmiştir. Etik ve uygulama izinleri alındıktan grubunda yazılı uyarı sunumu ve B uyarı grubunda ise birleşik uyarı sunusu ortalama olarak 25 dakika boyunca dersliklerde açıklanarak gösterilmiştir. Her iki grupta da sorulan sorulara cevap verilmiş ve öğrenci görüşleri ölçek yoluyla toplanmıştır. Uygulama ortalama olarak bir ders saati sürmüştür. Araştırma Eylül 2104-Nisan 2015 arasında uygulanmıştır. Araştırmanın Bulguları: Araştırmanın birinci alt problemine göre yazılı ve birleşik uyarı gruplarındaki değişkenler arasındaki ilişkiler, beklendiği gibi korku değişkeni ile zararın şiddeti değişkenli arasında pozitif yönlü ve 0,01 hata düzeyinde anlamlı bir ilişki olduğu (r = 0,563); bu değişkenin diğer değişkenlerle ilişkisinin ise anlamlı ancak düşük düzeyde olduğu söylenebilir. Özyeterlik ve davranış değişkenleri arasındaki ilişki de beklentiye uygun şekilde pozitif yönlü ve 0,01 hata düzeyinde anlamlı olarak bulunmuştur (r = 0,628). Araştırmanın ikinci alt problemin çözümünde öğrencilerin ölçek puanları (zararın şiddeti, özyeterlik, zarar olasılığı, korku, tepki yeterliği ve davranış) bağımsız; sigara içip içmeme ölçek puanları için hesaplanan regresyon katsayıları (B), Wald istatistikleri, serbestlik dereceleri, önemlilik düzeyleri (p) ve odds oranları görülmektedir. Wald istatistiklerinin önemlilik düzeyleri ile B katsayılarının yönü incelendiğinde ölçek puanlarından; zarar olasılığı değişkeninin pozitif yönde ve 0,01 hata düzeyinde; özyeterlik ve davranış değişkenlerinin ise negatif yönde ve 0,01 hata düzeyinde anlamlı oldukları görülürken; diğer değişkenlere ilişkin Wald değerlerinin anlamlı olmadığı görülmektedir. Araştırmanın Sonuçları ve Önerileri: Yapılan araştırmalarda sigara paketlerinin üzerindeki korku uyarıcılarının önemli olduğu vurgulanmaktadır. Bu çalışmada yazılı ve birleşik uyarı grubunda zarar olasılığı ve zararın şiddeti ile korku arasındaki yol katsayılarının manidar olduğu görülmektedir. Buna göre zararın şiddeti ve zarar olasılığı arttıkça korkuda da anlamlı artışlar olabileceği söylenebilir. Diğer yandan yazılı ve birleşik uyarı gruplarının her ik

Purpose: The research has been designed to determine the level of critical listening proficiency of the teacher candidates. It aims at finding answers to the following questions: (1) What is the level of critical listening proficiency of teacher candidates? (2) Do the teacher candidates’ levels of critical listening proficiency indicate a significant difference in terms of gender, department, or university exam score variables? Research Methods: In this research, the relational screening model, one of the general screening models, has been utilised. Through this model, the pre-service. teachers’ levels of critical listening proficiency are determined, and these levels are described separately in terms of several variables (such as gender, department, university entrance exam score type). An easily accessible sampling model has been used in sample selection. The sample of the study consists of 672 teacher candidates studying as senior students in their own. The research data were obtained by using the Critical Listening Proficiency Scale, prepared by the researchers. Findings: The findings indicated that the teacher candidates generally have a high level of critical listening proficiency. The teacher candidates in the departments of Turkish and Arts Teaching demonstrated much higher levels of critical listening proficiency in terms of ‘attention-preparation’ proficiency than the others. Furthermore, the teacher candidates with the verbal score type displayed higher levels of critical listening proficiency. Implications for Research and Practice: In the light of the results of this paper, the following recommendations can be given; the students studying in the departments focusing on mathematical skills should include more studies designed to improve critical listening proficiency in their undergraduate education. In pre-service trainings, many strategies and techniques should be included to improve the teacher candidates’ proficiency for “Attention-Preparation” in critical listening. Considering the year the pre-service teachers are studying in, their critical listening abilities can be determined and the contributions of undergraduate education in this respect can be studied