1960’lı yılların Fransa’sında, hem politik bir aktivist hem de bir yazar olarak ön plâna çıkan Michel Foucault, 1961-1984 yılları arasında kaleme almış olduğu bir dizi yapıtla, 20. yüzyılın ikinci yarısına damgasını vurmuş sıra dışı bir filozoftur. Şüphesiz ki hâlâ güncelliğini koruyan ve birbirinden farklı meselelere odaklanan tüm bu yapıtların en temel motivasyonu; öznesi olduğumuz kimlikleri ve onları tanımlayan öznel deneyimleri, evrensel, kaçınılmaz ve de zorunlu niteliklerinden arındırabilmek ve söz konusu aidiyet biçimlerinin, tarihsel ve olumsal olduklarını ifşâ etmektir. Bilhassa Anglo-Amerikan akademide ve de felsefe bölümlerinin dışında popülerlik kazanmış olan bu yapıtların en çarpıcı yanı ise tarihin verili bir anından itibaren, Batı kültürü içerisinde bir sorun olarak görülmeye başlanan belli varlık ve davranış biçimlerinin, spesifik bir öznel deneyime ve kimliğe nasıl dönüştürüldükleri hususunda, çok derinlikli birer tarihsel-siyasal analiz içermeleridir. Ne var ki koyu bir nominalist olan ve yapıtlarında hem anti-pozitivist hem anti-idealist hem anti-fenomenolojik bir tutum sergileyen Foucault, ekseriyetle yanlış anlaşılmış ve tıpkı Amerikalı etnomüzikolog Timothy Rice’ın yapmış olduğu gibi (2003: 175); ‘bilen-eyleyen’ öznenin fâilliğini görmezden gelmekle ve hâttâ öznenin ölümünü îlân etmekle suçlanmıştır. Oysa Foucault, yapıtlarında, ne bilen-eyleyen öznenin fâilliğini göz ardı etmiş, ne de öznenin ölümünü îlân eden etmiştir. Nitekim konuyla ilgili birincil ve ikincil kaynaklardan ve aynı zamanda görsel-işitsel içeriklerden hareketle kaleme alınan bu makâlenin nihaî amacı; Foucault’yu, Rice’ın çizdiği kurgusal portreden çıkarmak ve müzikâl kimliklerin ve de onları tanımlayan öznel deneyimlerin nasıl inşâ edildikleri bahsinde, etnomüzikoloji câmiasına son derece derinlikli bir analiz çerçevesi sağlayabilecek olan ‘Foucaultdiyen tarihyazımı anlayışını’, kendi bağlamına yeniden yerleştirmektir. Hâsılı bu doğrultuda, öncelikli olarak Foucaultdiyen tarihyazımı anlayışının düşünsel arka plânı ve temel kavramsal setleri kısaca serimlenmiş ve daha sonrasında, söz konusu tarihyazımı anlayışının yöntemsel araçları ana hatları itibarıyla irdelenmiştir. Nihayet, ampirik veriler ışığında ortaya konulmuş olan belli bulgulara referansla, Rice’ın, Foucault hakkındaki spekülatif eleştirileri tekrar gözden geçirilmiş ve son kertede bu yöntemsel araçların kullanımına dair bazı önerilerde bulunulmuştur. Anahtar Kelimeler: Etnomüzikoloji, Timothy Rice, Müzikâl Deneyim, Michel Foucault, Tarihyazımı

Michel Foucault, who rose to prominence as a ‘political activist’ and a ‘writer’ in 1960s France, is a striking philosopher who left his mark on the second half of the 20th century with a series of innovative works written between 1961 and 1984. Undoubtedly, the main motivation of all of these works focusing on different issues, which are still relevant today, is to purify the ‘identities’ of which we are the subjects and the ‘subjective experiences’ that define them from their universal, inevitable, and necessary qualities and to reveal that these forms of belonging are already historical and contingent. The most distinguishing aspect of these works, which have gained popularity, especially in ‘Anglo-American’ academia and outside philosophy departments, is that they contain an in-depth historical-political analysis of how certain ways of being and behaving, which from a given moment in history began to be seen as a serious problem within Western culture, were transformed into a ‘singular’ subjective experience and identity. However, Foucault, who was a staunch ‘nominalist’ and exhibited both an anti-positivist, anti-idealist, and anti-phenomenological stance in his works, was often misunderstood and accused of ignoring the agency of the knowing-acting subject and even proclaiming the death of the subject just as the American ethnomusicologist Timothy Rice did (2003: 175). But Foucault, in his works, neither ignored the agency of the knowing-acting subject nor announced the death of the subject. Therefore, the overall aim of this article, based on primary and secondary sources and as well as some audiovisual contents, is to remove Foucault from the fictional portrait drawn by Rice and to ‘re-insert’ the Foucauldian historiography, which could provide the ethnomusicology community with an in-depth framework of analysis on how musical identities and the subjective experiences that define them are constructed, into its own context. In connection with this, firstly, the philosophical background and basic conceptual sets of Foucauldian historiography are briefly laid out, and then the methodological tools of this historiographical approach are examined in their main outlines. After that, with reference to definite findings based on empirical data, Rice’s speculative criticisms of Foucault are revisited and, finally, some suggestions on the use of these methodological tools are also made. Keywords: Ethnomusicology, Timothy Rice, Musical Experience, Michel Foucault, Historiography