Veteriner Hekimlikte Aşılar ve Aşı Uygulamalarında Dikkat Edilecek Hususlar
Aşılar, verildikleri canlıda immuniter sistemi uyararak vücudu hastalıklara karşı aktif bağışık hale getiren maddelerdir. ilk defa çiçek aşılaması ile başlayan ve daha sonra birçok hastalığa karşı uy- . gulamaya sokulan aşı ile bağışıklama yöntemleri ile günümüzde, her aşıdan olumlu sonuç alınmasa bile, hemen her hastalığın aşısının üretilmesi üzerinde yoğun çalışmalar yapılmaktadır. ilerleyen teknik ve moleküler düzeydeki çalışmalar sonunda ileride hemen her hastalığa karşı etkin bir aşı elde edilebileceği mümkün görülmektedir. Gerek moleküler kimya ve gerekse gen mühendisliği dallarının hızla gelişmesi, aşı üretiminde yeni tekniklerin doğmasına yol açmıstır. Bu yolla elde edilen aşılar, aslında klasik aşılar olarak adlandırabileceğimiz (Tüm bakteri. virus, parazit ve toksinlerden attenuasyon veya inaktivasyon yoluyla hazırlanan aşılar) aşıların etkili olmadığı (Bazı viral, bakteriyel ve paraziter hastalıklar) · veya istenmeyen yan etkilerinin görüldüğü (Newcastle, kuduz, çiçek, vs.) hastaliklarla mücadele amacıyla hazırlanmaktadır. Birçoğunun üretimi şu anda deneme aşamasında olan ve geleceğin aşıları olarak tanımlanan bu aşılardan başarılı sonuçlar alındığı çeşitli araştirıcılar tarafından bildirilmiştir. Yeni teknikler ile elde edilmeye çalışılan aşıları beş grupta toplamak mümkündür. Buna göre; 1 - Rekombinant DNA aşıları, 2- Kimyasal yolla sentez edilen aşılar, 3- Rekombinant virus aşıları, 4- Mutant aşıları, 5- Antiidiotip antikor aşıları olarak adlandırabileceğimiz bu aşıların yakın bir gelecekte yaygın olarak kullanım alanı bulacağı şüphesizdir.
Anahtar Kelimeler:
Veteriner Hekimlikte Aşı, Aşı, Aşı Uygulamaları, Aşı Uygulamalarında Dikkat Edilecek Hususlar, Nejat AYDIN, Etlik Veteriner Mİkrobiyoloji Dergisi, 1990, Rekombinant DNA aşıları, Kimyasal yolla sentez edilen aşılar, Rekombinant Virus Aşıları, Mutant Aşılar, Antiidiotip Antikor Aşılar
«The vaccines in the veterinary medicine and the particulor points that attention attention must be paid in the vaccine applications»
___
- ALOUF. J.E. (1985) : Vaccins anti-toxines. Ann. lnst. Pasteur/Microbiol., 136B: 309-321 .
- ARDA, M. (1985) : Rekombinant DNA teknolojisi (konferans). Etlik Vet. Kont. Araş.Enst. Ankara
- ARDA, M. (1985) : immunoloji. A.Ü. Vet. Fak. Yayın . , 404. A.Ü. Basımevi, Ankara.
- ARDA, M. (1986) : Tavukların önemli ·hastalıkları ve korunma· yolları. Afyon Yem Sanayi A.Ş. Eğitim Yayinları, I. RETMA Basımevi, Ankara.
- ARNON, R and SELA, M. (1985) : Synthetic vaccines: present and future. Ann. lnst. Pasteur/.lmmnunol . 136D: 271-282.
- AYDIN, N. (1978) : Adjuvantlar ve veteriner hekimlikte kullanımları. Vet. Hek. Dern. Derg., 48 (2) : 13-19.
- AYDIN, N. (1987) :İmmunoloj i ve seroloji ders notları A.Ü. Vet. Fak. Ankara.
- AYDIN, N. (1984) : Kanatlı enfeksiyonlarının serolojik teşhisi amacıyla kullanılan reaktiflerin standardizasyonu ·ve aşı kontrolu. Etlik Vet. Kont. Araş . Enst. .Derg., 5 (6-7): 138- 150
- BLACK L. FRANCIS, J. and· NICHOLLS, M.J. (1985) : Protecting young do- mesticated animals from infectious disease: The Vet. Ann., 25: 45-61.
- BROWN, F. (1984) : Synthetic viral vaccines. Ann. Rev. Microbiol., 3: 221- 235.
- BROWN, T .. D.K. (1985) : New poultry vaccines by genetic manipulation. Span, 28 (2): 68-70.
- CHEDID, L. · (1985) :· Adjuvants of immunity Ann. lnst. Pasteur/ lmmunol., 136D: 283-291.
- DONER, F. and McDONELT, J.L. (1985) : Bacterial toxin vaccines. Vaccine, 3: 94-102 .
- ESKELUND, K (1979) : lnactivated vaccines. Zootecnica, 5: 18-22.
- KANRA, G., DiKER, S. ve CEYHAN, M. (1985) : Bakteri aşıları. Katkı 6 (5) : 341-350.
- KREAGER, K. (1985) : Good results with polyvalent marek, vaccine. Misset İnt. Poultry, 2 (1): 8-11. TIZARD, I. (1982) : ·An itroduction to veterinary immunology: 2ED. W.B. Sounders Comp., London.
- ISSN: 1016-3573
- Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
- Başlangıç: 1960
- Yayıncı: Veteriner Kontrol Merkez Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü
Sayıdaki Diğer Makaleler
Antibiyotik Duyarlılık Testleri ve Uygulama Alanları
Kanatlılarda Reovirus İnfeksiyonları
Veteriner Hekimlikte Aşılar ve Aşı Uygulamalarında Dikkat Edilecek Hususlar
Hayvan Hastalıkları Yönünden Avrupa Topluluğu (AT) Ülkeleri ile Türkiye'nin Genel Durumu
Nejat AYDIN, Ömer AKAY, Müjgan İZGÜR, Rafet ERDEM