Kentsel Dönüşümde İşbirlikli Planlama ve Yönetişim: Toplum Tabanlı Mahalle Yapılanması, Pınar Mahallesi, Sarıyer, İstanbul
1980’li yıllardan itibaren, küreselleşmenin ve neoliberal politikaların sonucu olarak kentsel mekânların yeniden üretilme süreciyle birlikte, kentsel dönüşüm hem kavramsal olarak hem de uygulama boyutunda önem kazanmaya başlamıştır. Ülkemizde oldukça tartışmalı bir konu olan kentsel dönüşüm, temel olarak kentlerde yaşam kalitesinin yükseltilmesini ve bu kalitenin kentte yaşayanlara eşit bir şekilde dağıtılmasını hedeflemektedir. Uygulanan kentsel dönüşüm projelerinin sonuçlarına bakıldığında ise daha çok fiziksel iyileştirmeye yönelik müdahale ve yaklaşımların benimsendiği, dönüşümün sosyal boyutu, katılım ve organizasyon boyutlarının ihmal edildiği görülmektedir. Araştırma kapsamında, mülkiyet yapısı ve merkezi konumu ile dönüşüm potansiyeli taşıyan Pınar mahallesi çalışma alanı olarak seçilmiştir. Chris Ansell ve Alison Gash tarafından 137 işbirlikli süreç incelenerek geliştirilen işbirlikli yönetişim modeli, Pınar Mahallesi’ne uyarlanarak toplum tabanlı bir planlama yaklaşımı ile dönüşüm süreci tasarlanmıştır. İşbirlikli yönetişim süreci; gerekli altyapının oluşturulması, araştırma-karar verme ve uygulama süreci şeklinde üç ana aşamadan oluşturulmuş ve belirlenen iyi yönetişim ilkeleri ile desteklenerek her adımda maksimum düzeyde katılım ve uzlaşmanın sağlanması hedeflenmiştir. Süreç tasarımının, mevcut yasal çerçeve göz önünde bulundurularak; alana özgü alternatif çözümler üretilmesine imkân vermesi, bütün paydaşların etkin katılımını sağlaması, içerdiği geri besleme mekanizması ile esnek ve sürdürülebilir olması amaçlanmıştır. Model kapsamında karşılıklı güvenin inşa edilmesi, projeye bağlılığın, yüz yüze diyalogun ve ortak anlayışın gelişimi desteklenerek kentsel dönüşümde fiziksel iyileşmenin yanı sıra, kurumsal, sosyal ve ekonomik sorunları da kapsayan bütüncül uygulamaların iyi yönetişim ve işbirliği ile mümkün olduğu tespit edilmiştir.
Anahtar Kelimeler:
İyi Yönetişim, İş birliği, İşbirlikli Yönetişim Modeli, Kentsel Dönüşüm, Katılımcılık, Pınar Mahallesi
Collaborative Planning and Governance in Urban Renewal: Community Based Neighborhood Development, Pınar Neighborhood, Sarıyer, İstanbul
After the 1980s, urban renewal has gained conceptually and practically importance with the process of reproducing urban spaces as a result of globalization and neoliberal policies. An overview of Turkey's urban renewal experiences has revealed that the interventions were developed by prioritizing physical improvements regardless of social and institutional dimensions. This study focuses on the Pınar neighborhood in İstanbul as the area holds a potential for a renewal project with its ownership structure and central location. The collaborative governance model, introduced by Chris Ansell and Alison Gash by examining 137 collaborative processes, was adapted to Pınar Neighborhood and a collaborative renewal process was designed with a community-based planning approach. Preparation, investigation and decision-making and implementation are developed as three main stages in the process. All stages in the process are supported by the principles of good governance to ensure maximum participation and consensus. This paper aims to provide alternative solutions based on neighborhood characteristics, to ensure the active participation of all stakeholders, and to be flexible and sustainable with the feedback mechanism it contains by considering the current legal framework in the process design. In the context of the collaborative governance model, not only physical but also institutional, social and economic development is provided by supporting trust-building, commitment to process, face-to-face dialogue and shared understanding.
Keywords:
Good Governance, Collaboration, Collaborative Governance Model, Urban Renewal, Participation, Pınar Neighbourhood,
___
- Agger, A., ve K. Löfgren. 2008. “Democratic assessment of collaborative planning processes.” Planning Theory, 7(2): 145-164. https://doi.org/10.1177/1473095208090432
- Ansell C., ve A. Gash. 2007. “Collaborative Governance in Theory and Practice.” Journal of Public Administration Research and Theory, 18: 543–571. https://doi.org/10.1093/jopart/mum032
- Council of Europe. 2008. The Strategy for Innovation and Good Governance at Local Level. Strasbourg: Council of Europe.
- Edelenbos, J. 2005. “Institutional Implications of Interactive Governance: Insights From Dutch Practice.” Governance, 18(1): 111-134. https://doi.org/10.1111/j.1468-0491.2004.00268.x
- Gray, B. 1989. Collaborating: Finding Common Ground For Multiparty Problems. San Francisco: Jossey-Bass Publishers.
- Healey, P. 2003. “Collaborative Planning in Perspective” Planning Theory, 2(2): 101–124. https://doi.org/10.1177/14730952030022002
- Hendriks, F. 2014. “Understanding Good Urban Governance: Essentials, Shifts, And Values” Urban Affairs Review, 50(4): 553–576. https://doi.org/10.1177/1078087413511782
- IMF. 2016. "IMF and Good Governance." International Monetary Fund. 14.09.2020. https://www.imf.org/en/About/Factsheets/The-IMF-and-Good-Governance#:~:text=The%20IMF%20promotes%20good%20governance,conducive%20to%20private%20sector%20activities.
- Kaufmann, D., A. Kraay, ve P. Zoido-Lobatón. 1999. Aggregating Governance Indicators. 2195. Washington: World Bank Publications.
- Plumptre, T. W., ve J. Graham. 1999. Governance and Good Governance: International and Aboriginal Perspectives. Ottawa: Institute on Governance (IOG).
- Sarıyer Belediyesi. 2019. “Pınar Mahallesi Bilgilendirme Sunumu”. Sarıyer Belediyesi.
- Sarıyer Belediyesi. “Sarıyer Belediyesi Arsa Rayiç Değeri Sorgulama”. Mart, 2020. https://www.turkiye.gov.tr/sariyer-belediyesi-arsa-rayic
- Stoker, G. 1998. “Governance as Theory: Five Propositions.” International Social Science Journal, 50(155): 17-28. https://doi.org/10.1111/1468-2451.00106
- Susskind, L., ve J. Cruikshank. 1987. Breaking the Impasse. New York: Wolters Kluwer.
- T.C. Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilatı. 2007. Kamuda İyi Yönetişim Özel İhtisas Komisyonu Raporu. Ankara.
- T.C. Cumhurbaşkanlığı Mevzuat Bilgi Sistemi. “Boğaziçi Kanunu.” https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=2960&MevzuatTur=1&MevzuatTertip=5
- T.C. Cumhurbaşkanlığı Mevzuat Bilgi Sistemi. “İmar ve Gecekondu Mevzuatına Aykırı Yapılara Uygulanacak Bazı İşlemler ve 6785 Sayılı İmar Kanunu’nun Bir Maddesinin Değiştirilmesi Hakkında Kanun.” https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=2981&MevzuatTur=1&MevzuatTertip=5
- Toksöz, F. 2008. İyi Yönetişim El Kitabı. İstanbul: TESEV.
- Türkiye İstatistik Kurumu. “Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi”. Temmuz, 2020. https://biruni.tuik.gov.tr
- UN HABITAT, 2001. Tools to Support Participatory Urban Decision Making. Nairobi: The United Nations Centre for Human Settlements (UNCHS Habitat).
- UNESCAP. 2006. What is Good Governance? Bangkok: United Nations Economic and Social Commissions for Asia and the Pacific. United Nations Development Programme. 1977. Governance for Sustainable Human Development. New York: United Nations Development Programme.
- Başlangıç: 2019
- Yayıncı: Mersin Üniversitesi
Sayıdaki Diğer Makaleler
Konya Kent Merkezinde Taşıt Öncelikli Bir Uygulamanın İncelenmesi
Mehmet Çağlar MEŞHUR, Sinan LEVEND
Safiye Özge SUBAŞI, Büşra METİN
Türkiye’de Sektörel Kayma ve Değişimin İller Düzeyinde Analizi; 2010-2016
Kent Kimliğinin Değişim Sürecini Geleneksel Çarşılar Üzerinden Düşünmek: Antakya-Uzun Çarşı Örneği