Tanrı Kavramının “Kutsallaşması”

Bu çalışmada, Tanrı düşüncesinin, farklı dünya görüşleri içerisinde, mahiyet değişi- minin tarihi ve ontolojik görünümü tartışılmaktadır. Kadim dünya metafiziği ile modern dünyada oluşan din düşüncesinin kutsal dekoratif biçimleri üzerine oluşturduğumuz makale, metafiziğin ve kutsalın tezahür biçimlerini sorgulamaktadır. Metafiziği tarihin içinde, kutsalı modern aklın yapısı içinde aramamız, iki farklı dünya görüşünün ger- çekliğinde ortaya çıkan bir zorunluluktu. Zorunluluk, modern düşüncenin doğuşuyla birlikte ortaya çıkan tarihi kopuş ile meydana gelmektedir. İki farklı anlam dünyası, her ne kadar insanın davranışlarında geçişkenlik gösterse de, ontolojilerin yapısında birbirine kapalıdır. Birinin, ötekinin mekân bilgisini yok saydığı bu büyük dönüşüm, iki farklı dünya görüşü özelinde, aklın yapısında da farklılık yaratmaktadır. Kadim dünya için ak- lın nesnel yapısı, evrenin kozmik yapısında kendinin de dâhil olduğu bir uyum ararken; modernliğin öznel aklı, kâinattaki her şeyde matematiksel bir düzen kurmaya çalışmıştır. Her şeyin yeri, bilimsel ve ilerlemeci bir yöntem üzerinden yeniden belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Tanrı, dünya görüşü, kutsal, modernlik, kadim dünya

The God as a “Sacred”

In this study, the historical and ontological scenery of the alterations in the na- ture of the idea of God is discussed in line with various world views. The article, which is based on the idea of religion developed both within the ancient world metaphysics and, with its sacred decorative forms, within the modern world, interrogates the forms of ma- nifestation for metaphysics and the sacred. Seeking the metaphysics within history while searching the sacred within the structure of the modern mind has been, to my opinion, a necessity had arisen in the reality of the two different world views. The necessity occurs with the historical split which arose by the birth of modern thought. These two different worlds of meaning, even though they seem to share transitivity with respect to human behavior, are intransigent to each other in terms of ontological structure. This transfor- mation, in each part ignores the spatial knowledge of the other, creates a difference in the structure of the mind as well, given the nature of the two different world views. For the ancient world, while the objective character of the mind sought a harmony in the cosmic structure of the universe where itself was incorporated, the subjective mentality of the modernity, on the other hand, aspired to establish a mathematical order for everything in the universe. The position for everything has been redetermined by way of a scientific and progressive method.

Keywords:

God, world views, sacred, modernity, ancient world,

PDF

___

AGAMBEN, Giorgio, Kutsal İnsan, (2013), Ayrıntı Yayınları, İstanbul
AKAL, Cemal Bali, Modern Düşüncenin Doğuşu (2003), Dost Yayınları, Ankara
ALATLI, Alev, Batıya Yön Veren Maddeler, (2010) İlk Eğitim ve Sağlık Vakfı Yayınları
ARTZ, F. Frederick, Orta Çağların Tini, (1996), İdea Yayınları, İstanbul.
ASAD, Talal, Sekülerliğin Biçimleri, (2007), Metis Yayınları, İstanbul.
BERGER, L. Peter, Kutsal Şemsiye, (1993), Rağbet Yayınları, İstanbul
BORGEAUD, Philippe, Karşılaşma Karşılaştırma Dinler Tarihi, (1998), Dost Yayınları, Ankara.
BURKE, Peter, Avrupa’da Rönesans, (2003), Literatür Yayıncılık, İstanbul
CLARKE, B. Peter, Din Sosyolojisi: Kuram ve Yöntem, (2012), İmge Kitabevi, Ankara
DELEUZE, G.-GUATTARI, F. Felsefe Nedir (2015), Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.
DURANT, Will, Felsefenin Öyküsü (2002), İz Yayınları, İstanbul
ELIADE, Mircea, Dinler Tarihine Giriş, (2003), Kabalcı Yayınları, İstanbul
FREUD, Sigmund, Dinin Kökenleri, (2002), Payel Yayınları, İstanbul
GAUCHET, Marcel, Demokrasi İçinde Din, (2000), Dost Yayınları, Ankara.
GÖKBERK, Macit, Felsefe Tarihi, (1998) Remzi Yayınları, İstanbul
GUHA, Ranajit, Dünya-Tarihinin Sınırında Tarih, (2006) Metis Yayınları, İstanbul
GULBENKIAN Komisyonu, Sosyal Bilimlerin Yeniden Yapılandırılması, (2011) Ayrıntı Yayınları, İstanbul
G. SKIRBEKK-N. GILJE, Felsefe Tarihi, (2006), Geçit Yayınları, İstanbul.
HORKHEIMER, Max, Akıl Tutulması, (2006), Metis Yayınları, İstanbul.
IZUTSU, Toshihiko, Kur’an’da Tanrı ve İnsan (2012), Pınar Yayınları, İstanbul
NORTHBOURNE, Lord, İlerlemeye Farklı Bir Bakış, (2000), İnsan Yayınları, İstanbul.
RORTY, R. - VATTIMO, G., Dinin Geleceği, (2009), Ayrıntı Yayınları, İstanbul
ROSZAK, Theodor, Çorak Ülkenin Bittiği Yer, (1999) İnsan Yayınları, İstanbul
SHAKIAN, William, Felsefe Tarihi, (1990), İdea Yayınları, İstanbul
SHAYEGAN, Daryush, Yaralı Bilinç, (1996) Metis Yayınları, İstanbul.
SOCCIO, J. Douglas, Felsefeye Giriş, (2010), Kaknüs Yayınları, İstanbul.
TOPALOĞLU, Bekir, İslam Ansiklopedisi-Kuddüs Mad. (2002) T.D Vakfı Yayınları
TUĞRUL, Saime, Canım Sana Feda, (2014), İletişim Yayınları, İstanbul
URGAN, Mine, Thomas Moore’un Yaşamı ve Utopia’nın İncelenmesi, (1999), İş Bankası Yayınları
WOLFGANG, Smith, Kâinat ve Aşkınlık, (1996), İnsan Yayınları, İstanbul.
ZWEIG, Stefan, Rotterdam’lı Erasmus’un Zaferi ve Trajedisi (1987), B.F.S, Yayınları.