İslam’da Birlikte Yaşama Kültürü ve Günümüzde Müslüman Top-lumlarda Zuhur Eden Şiddet

Bu makalede, İslam dininin, insanların birlikte yaşamaları için öngördüğü temel prensipler ele alınmış ve günümüzde ortaya çıkmış bulunan şiddet yanlısı bazı İslami grupların takındıkları tutumlar ve gerçekleştirdikleri eylemler bu çerçevede inceleme konusu yapılmıştır. İslam dini, toplumsal bir varlık olarak yaratılan insanların bu dünyada birlikte yaşama zorunluluğunu takdir etmiş ve bu zorunluluktan kaynaklanan farklı alanlardaki birlikteliklerin belli esaslara dayandırılarak sürdürülebilmesi, İslam toplumunun bir düzen içerisinde varlığını devam ettirebilmesi için çeşitli hükümler koymuş ve bazı tavsiyelerde bulunmuştur. İncelemede Kur’an ve sünnette bu konuda varid olmuş olan hüküm ve tavsiyeler ışığında İslam’ın aile birlikteliği, akraba birlikteliği, toplumsal birliktelikler konusundaki tavrı ortaya konmaya, ardından İslam’ın savaş ortamındaki ilişkiler hakkındaki tutumu ele alınmaya ve böylece oluşan geleneğe ışık tutulmaya çalışılmıştır. İslam’ın başlangıç döneminde geliştirilen bu tavrın İslam tarihindeki yansımalarına da atıfta bulunularak bazı örnek uygulamalara işaret edilmiştir. İncelemenin sonunda ise günümüzde İslam coğrafyasının çeşitli bölgelerinde faaliyet göstermekte olan bazı İslami grupların eylem ve tutumlarının tahlili yapılmaya, sergilenen bu tavırların dinî, sosyolojik ve psikolojik sebepleri üzerinde durulmaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Birlikte yaşama, şiddet, terör, aile, akraba, toplum

Co-Existence in Islam and the Violence in the Contemporary Muslim Societies

This article discusses the principles provided for the tradition of living together in Islam and examines the violent practices and actions of some bloodthirsty Islamic groups in terms of these principles. Islam appreciates the necessity of living together since humans were created as social beings. This necessity forms the basis of a number of principles and regulations which Islam recommends and implements to maintain the social order in Islamic societies. This study deals with the social order and social relations in the light of the provisions in Sunnah and the Holy Quran by emphasizing the stance of Islam on the family and society relationship patterns. Furthermore, this article aims to shed light on the customs and practices of Islamic societies by also touching upon the warfare relations. These traditions and approaches formed at the birth of Islam manifested themselves on numerous occasions in the course of Islamic history and this study reflects on these incidents through displaying some example cases. Last part of the study examines the activities and deeds of some Islamic movements in different parts of the world to reveal the religious, psychological and sociologic reasons for their actions.

Keywords:

Coexistence, violence, terror, family, the relatives, society,

PDF

___

Afzalur Rahman, Siret Ansiklopedisi, Trc. Komisyon, İstanbul: İnkılab Yayınları, 2003, c.1.
Akgündüz, Ahmet ve Öztürk, Said, Bilinmeyen Osmanlı, İstanbul: Osmanlı Araştırmaları Vakfı Yayınları, 1999.
Buhari, Muhammed b. İsmail, Sahihu’l-Buharî, Beytu’l-Efkar ed-Devliye baskısı, Riyad 1998.
Celal Yıldırım, İslam-Türk Tarihinin Altın Sahifeleri, 2. bs., Ankara: İkbal Yay.
Elmalılı Hamdi Yazır, Hak dini Kur’an Dili, Eser Neşriyat, 1979, c.3.
Erul, Bünyamin, Veda Hutbesi, İslam ansiklopedisi, DİA. İstanbul 2012, c. 42.
Hamidullah, Muhammed, İslam’da Devlet İdaresi, 13. bölüm, Savaşta Yasak Fiiller, İstanbul: Beyan Yayınları.
İbiloğlu, Aslıhan Okan, Aile İçi Şiddet, file:///C:/Users/acer/Downloads/5000076338-5000101669-1-PB.pdf, erişim: 20.04.2017.
İbnu’l-Esir, İslam Tarihi (el-Kamil fî’t-Tarih) çev. Abdulkerim Özaydın, Bahar Yay. İstanbul-ty.
İhsanoğlu, Ekmeleddin, Osmanlı Devleti Tarihi I-II, İstanbul: Zaman Gazetesi Yay., 1999.
İnanç, Adnan, Şiddetin Anatomisi ve Müslümanların Şiddet ile Sınavı, Makale, Bilge Adamlar Dergisi, 36 (Aralık 2014).
K. Hitti, Philip, Siyasi ve Kültürel İslâm Tarihi, çev. Salih Tuğ, İstanbul: M.Ü.İ.F.Y. 1995.
Kur’an-ı Kerim ve Açıklamalı Meali, Trc. Komisyon, Ankara: TDV Yayınları, 2004.
Miras, Kamil, Sahih-i Buhari Muhtasarı Tecrid-i Sarih Tercemesi ve Şerhi, Ankara: D.İ.B. Yayınları, 1983.
Muslim b. El-Haccac, Sahihu Muslim, Beytu’l-Efkar ed-Devliye baskısı, Riyad 1998.
Niketas Khoniates, Historia, çev. Işın Demirkent, İstanbul 2004.
Okumuş Ejder, Müslüman Toplumda Görülen Şiddet İçerikli Davranışlar, Diyanet İlmi Dergi, 50:3.
Serahsi, el-Mebsut, Edebu’l-Kadi Babı, İstanbul: Çağrı Yayınevi, 1403/1983, cilt 16.
Seydişehri, Mahmud Esad, İslam Tarihi, İstanbul: Divan Yayınları, 1983, c. 2.
et-Tirmizî, Muhammed b. İsa, el-Camiu’s-Sahih, Daru’l-Fikr, 1408h.
Yaman, Ahmet, Müslüman Bilincindeki Savaş-Cihat Algısı ve Savaş Hukuku, Makale, Şiddet Karşısında İslam, İstanbul: DİB Yayınları, 2014