İki Şehrin Hikayesi: el-Medînetü’l-Münevvere ve el-Medînetü’l-Fazıla

Bu çalışmada, iki farklı şehir modeli, politik düşüncedeki yapısal özellikleri bağlamın- da incelenmektedir. İki şehirden biri (el-Medînetü’l-Münevvere), pratik özelliklere, diğeri (el-Medînetü’l-Fâzıla), teorik özelliklere sahiptir. Bu çalışmada, (şehirlerin) politik güçle- rinin dönüştürücü etkileri incelenirken, din ve felsefe arasındaki ilişkinin niteliği üzerine farklı yaklaşımlar müzakere edilmektedir. Peygamber şehri olan el-Medînetü’l-Münevve- re, Aydınlanmış Şehir, İslam politik tarihinde şehir-devlet olarak ortaya çıkar. Bu devletin yapısında toplumsallaşmanın özüne dair manidar örneklerin varlığı, insanlık tarihi için oldukça yenidir. Bu çalışmada, din kavramının politik ve sosyal pratik içerisindeki an- lamı, incelenirken, din, medine ve medeniyyet kavramlarının semantik ve terminolojik içerikleri, ifade edilmektedir. Filozof, Ebu Nasr el-Fârâbî’nin şehri, pratik değil, teorik bir şehir devlet düzenini teklif eder. Bu şehir devletin epistemolojik temeli, Tanrı’ya dayanır. Fârâbî, felsefeyi ve filozofu tüm metinlerinde yüceltir ve filozofu peygamberle ontolojik ve epistemolojik olarak aynı derecede görür.

Anahtar Kelimeler:

Din, Medine, medeniyyet, peygamber, filozof

The Story of Two Cities: The Enlightened City (al-Medîna al-Munavvara) and The Virtuous City (al-Medîna al-Fâdıla)

The two different models of city are investigated in the context of their stru- ctural features in the political thought in this study. One of the two cities, al-Medîna al-Munavvara, has practical characteristics and the other, al-Medîna al-Fâdıla, has theo- rical ones. While the transformative effects of their political powers are elaborated in the study, the different approaches on the quality of the relationship between the philosophy * Doç. Dr., Çankırı Karatekin Üniversitesi Edebiyat Fakültesi, ismailhan78@gmail.com Eskiyeni 33/Güz 2016, 27-49

Keywords:

Religion, city, civilization, prophet and philosopher,

PDF

___

Al-Attas, Syed Muhammad Naquib, Prolegomena to the Metaphsıcs of Islam, Kuala Lumpur: Inter- national Instıtute of Islamic Thought and Cıvilization (ISTAC), 1995.
El-Câbirî, M. Abid, Arap-İslâm Kültürünün Akıl Yapısı, çev. B. Köroğlu, H. Hacak ve E. Demirli, İstanbul: Kitabevi Yayınları, 1999.
Bayrakdar, Mehmet, İslam Felsefesine Giriş, Ankara: TDV. Yayınları, 1997.
Deniz, Gürbüz, “Din, Felsefe ve Mille”, Diyanet İlmî Dergi (Fârâbî Özel Sayısı), 52:1 (2016). El-Fârâbî, Ebu Nasr, el-Medînetü’l-Fâzıla, çev. N. Danışman, MEB Yayınları, Ankara 2001. El-Fârâbî, Ebu Nasr, Kitâbu’l-Hurûf, Beyrut, Lübnan: Dâru’l-Meşrık, 1986.
El-Fârâbî, Ebu Nasr, es-Siyâsetü’l-Medeniyye, çev. M. Aydın, vdğ, İstanbul: Kültür Bakanlığı Yayın- ları, 1980.
Hamidullah, Muhammad, İslam Peygamberi, çev. S. Tuğ, Ankara: Yeni Şafak Kültür Armağanı, 2003.
Hodgson, Marshall G. S., The Venture of Islam, Chicago and London: The University of Chicago Press, 1974.
İbn Manzûr, Lisânu’l-Arap, Kâhire: Daru’l-Hadîs, 2003.
İbn Tufeyl, Ruhun Uyanışı (Hayy İbn Yakzan), çev. Y. Ö. Özburun vd., İstanbul: İnsan Yayınları, 2002.
Lewis, Bernard, İslam’ın Siyasal Söylemi, çev. Ü. Oskay, Ankara: Phoenix Yayınları, 2011.
Lewis, Bernard, Müslümanların Avrupa’yı Keşfi, çev. İ. Durdu, İstanbul: Ayışığı Kitapları, 2000.
Medkur, İbrahim, “Fârâbî”, Klasik İslam Filozofları ve Düşünceleri, çev. O. Bilen, ed. M. M. Şerif, İstanbul: İnsan Yayınları, 2000.
McNeill, William H., Dünya Tarihi, 13. bs., çev. A. Şenel, Ankara: İmge Yayınları, 2008. Peters, F. E., İbrahim’in Çocukları, çev. N. Üstüntaş, İstanbul: Neden? Yayınları, 2010.
Er-Râzî, Fahruddîn, et-Tefsîru’l-Kebir, Beyrut-Lübnan: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 2009.
Shaw, Stanford J., Osmanlı İmparatorluğu’nda ve Türkiye Cumhuriyeti’nde Yahudiler, çev. M. Sobu- tay, İstanbul: Kapı Yayınları, 2008.
Taylan, Necip, İslam Düşüncesinde Din Felsefeleri, İstanbul: Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakül- tesi Yayınları, 1994.
Tevrat, Bap 17, İstanbul: Anadolu Ofset, 2005.
Tümer, G. Ve Küçük, A., Dinler Tarihi, Ankara: Ocak Yayınları, 1997. Toynbee, Arnold, Tarih Bilinci, İstanbul: Bateş Yayınları, 1978.
Weber, Max, Protestan Ahlakı ve Kapitalizmin Ruhu (Tam Metin), çev. E. Aktan, Ankara: Alter Yayınları, 2013.
William, Ebenstein, Siyasi Felsefenin Büyük Düşünürleri, çev. İ. Özel, İstanbul: Şule Yayınları, 1996. Ez-Zebîdî, Zeynüddin Ahmed b. Ahmed, Sahîh-i Buhârî Muhtasarı- Tecrîd-i Sarîh Tercümesi ve Şerhi, Ankara: DİB Yayınları, 1985.