Bu araştırmanın amacı; çeviri estetiğini oluşturan temel etmen, ilke ve yöntemleri tespit etmek, Arapça-Türkçe yazınsal çeviri türlerini zorlaştıran temel unsurlara dikkat çekmek, yazar, çevirmen, okuyucu ve eleştirmenin bu süreçteki rolünü belirlemek ve nihai olarak çeviriye düşünsel ve eleştirel bakış açısı kazandırarak çevirinin estetik değerini ortaya koymaktır. Bir çeviri metnini estetik açıdan incelemek ve değerlendirmek, sadece çeviri ilkleriyle değil, estetiğin ilkelerini oluşturan; estetik değer, estetik haz, estetik yargı, estetik nesne ve estetik öznenin bir bütün olarak dikkate alınmasıyla mümkündür. Çeviri estetiği; kaynak metin ile hedef metnin mukayeseli incelenmesini, hata avcılığından ziyade çeviri ilkeleri, yazın ilkeleri, kültürel ögeler, dizgesel ölçütler ve estetik ilkeler gibi pek çok açıdan değerlendirmekte ve eleştirmektedir. Ancak burada şunu da belirtmek gerekir ki çeviri eleştirisi ile çeviri estetiği birbirinden farklı iki inceleme alanıdır. Çeviri estetiği ile çeviri eleştirisi arasındaki fark nedir diye düşünüldüğünde ise, çeviri eleştirisi; ortaya çıkan çevirinin olumlu ve olumsuz, doğru ve yanlış yönlerini eleştirmeyi hedeflerken, çeviri estetiği; estetik haz üzerine odaklanmakta ve bir şeyin güzel tarafını görmeyi değil, zaten var olan güzelliğini görmeyi hedeflemektedir. Çeviri estetiği açısından incelenebilecek en uygun çeviri türü ise hiç şüphesiz yazın çevirisidir. Çünkü yazın çevirileri diğer çeviri türleri gibi yalnızca belirli kuram ve stratejiler çerçevesinde yapılan bir işlem değildir. Yazın çevirilerinin merkezinde “estetik” vardır ve bu çeviriler okuyucuda uyandırdığı “estetik haz” ve çevirideki “estetik değerler” ile anlam kazan­maktadır. Dolayısıyla yazın çevirileri önceden belirlenmiş kurallar çerce­ve­sinde oluşturulacak bir etkinlik değil, bireysel yorum ile adeta yeniden yaratma sürecidir. Diğer çeviri türleri olarak nitelendirdiğimiz teknik çevirilerde ise bir kesinlik vardır. Okuyucuyu nesnel bir sonuca götüren anlamların çevirisidir. Yazın metni çevirilerinin böyle bir amacı yoktur. Asıl amaç, kaynak metindeki estetiği hedef kültürde aramak ve belirli ilkeler çerçevesinde farklı bir kültürde yeniden canlandırmaktır. Çevirinin estetik açıdan incelenmesi sürecinde, sırasıyla; yazar, çevir­men, okuyucu ve eleştirmeninin de belli birtakım sorumlulukları vardır. Burada ilk akla gelen; “yazın metni yazarının rolü nedir? Yazın metni çevirmeni hangi niteliklere sahip olmalıdır? Her okuyucu metindeki estetik değerleri fark edebilir mi? Yazın metni eleştirmeni tam olarak neyi ve nasıl eleştirir?” gibi sorulardır. Bu sorulara kısaca cevap vermek gerekirse; her yazın yapıtı, bireysel bir zihin ve düş gücünün, daha önceki örnekleri yineleyemeyen bir özgün yaratısıdır ve bu özgün yaratının mimarı ise yazardır. Ortaya çıkan özgün yapıtı başka bir kültürde yeniden canlandıracak bir diğer mimar ise yazın çevirmenidir. Temelde okuduğunu anlama ve anladığını aktarma rolünü üstlenen yazın çevirmeni, bu iş tanımının çok daha ötesindedir. Dolayısıyla bu süreçte en büyük sorumluluğu çevirmen üstlen­mektedir. İyi bir yazın çevirmeni her şeyden önce estetik ve yazınsal söylem yetisine sahip olmalıdır. Öte yandan, yazın çevirmeni, kaynak ve hedef dile hâkim olmalı, hedef kültürü çok iyi tanımalı, kişisel görüş, inanç, duygu ve zaaflardan arınmış olmalı, metnin anlamına sadık kalmalı ve kelimesi kelimesine çeviri metodundan kaçınmalıdır. Ayrıca çeviriye tüm anlam katmanlarını ve olası tüm yorumları fark edecek biçimde yaklaşmalıdır. Dolayısıyla yazın çevirmenliği, kuru bir anlam aktarıcılığı değildir. Yazarın ve çevirmenin asıl amacı ise iletiyi okuyucuya aktarabilmektir. Bu yüzden okuyucunun da estetik algılarının açık olması ve bilinçli olması gerekmekte­dir. Bu süreçte önemli bir yeri olan eleştirmenin de bir takım görev ve sorumlulukları bulunmaktadır. Her şeyden önce eleştiri, derin bir ilim gerektirir. Bu yüzden iyi bir eleştirmen, alanında donanımlı olmalı, her iki dili-kültürü iyi tanımalı, geniş bir kültürü ve görgüsü olmalı, estetik anlayışı-algısı gelişmiş olmalı ve eleştiriyi öznel çıkarımlara göre değil, nesnel ölçütlere göre yapmalıdır. Sonuç olarak çeviri salt bir kelime aktarımı değil, aynı zamanda bazı zihinsel ve estetik değerleri de olan aktarma sürecidir. Özellikle merkezinde “estetik” olan yazın çevirileri, okuyucuda uyandırdığı “estetik haz” ve içerisinde barındırdığı “estetik değerler”den dolayı diğer türlerden farklıdır. Ancak çevirilerdeki bu estetik değerlerin algılanması sanıldığı kadar kolay bir olgu değildir. Ayrıca bu değerleri farklı bir kültüre aktarmak ve estetik açıdan değerlendirmek, belirli bir eğitim ve birikime sahip bir çevirmen ve eleştir­men tarafından yapılan meşakkatli bir uğraştır.

The purpose of this research; to determine the main factors, principles and methods that make up the aesthetics of translation, to draw attention to the basic elements that make literary type Arabic-Turkish translation difficult, to determine the role of writer, translator, reader and critic in this process and finally to reveal the aesthetic value of translation by providing intellectual and critical perspective. Examination and evaluation of a translation text in an aesthetic perspective is possible by considering not only with translation principles but also with the principles of aesthetics; aesthetic value, aesthetic pleasure, aesthetic judgment, aesthetic object and aesthetic subject as a whole. The aesthetics of translation evaluates and criticizes the comparative analysis of the source text and the target text in many respects such as translation principles, literary principles, cultural elements, systematic parameters, and aesthetic principles rather than error hunting. However, it should be noted that translation criticism and translation aesthetics are two different fields of study. When we think of the question that what is the difference between translation aesthetics and translation criticism, translation criticism aims to criticize the positive and negative, right and wrong aspects of the presented translation; while translation aesthetics focuses on aesthetic pleasure and aims to see the beauty that already exists, not to see the beautiful side of something.The most suitable type of translation that can be examined in terms of translation aesthetics is undoubtedly literary translation. This is because literary translations, unlike other types of translation, are not only a process carried out within the framework of certain theories and strategies. “Aesthetics” is at the center of literary translations and these translations become meaningful with “aesthetic pleasure” that it gives to its readers and “aesthetic values” given in the translation. Therefore, literary translations are not an activity to be carried out within the framework of predetermined rules, but rather almost a process of recreating them through individual interpretation. There is a certainty in technical translations which we describe as other types of translation. They are the translation of meanings that lead the reader to an objective conclusion. Literary text translations have no such purpose. The main goal is to search for the aesthetics given in the source text in the target culture and to revitalize it in a different culture within the framework of certain principles.In the process of aesthetic analysis of translation, respectively; writers, translators, readers and critics also have certain responsibilities. The first things to come to mind are the questions such as; “What is the role of the author? What qualities should the literary text translator have? Can any reader distinguish the aesthetic values in the text? What and how does a literary critic exactly criticize? To answer these questions briefly; every single literary work is an unique creation of an individual mind and imagination that cannot repeat the previous examples, and the architect of this unique creation is the author. Another architect that will revitalize the unique work in another culture is the literary translator.The literary translator, who basically takes on the role of reading comprehension and transferring what he/she understands, is far beyond this job description. Therefore, the translator takes a tremendous responsibility in this process. A good literary translator must, first of all, have aesthetic and literary discourse ability. On the other hand, the literary translator should have a good command of the source and target language, should know the target culture very well, be free from personal opinions, beliefs, emotions and weaknesses, be loyal to the meaning of the text and avoid the word by word translation method. He/she should also approach translation in a way that distinguishes every single layer of meaning and all possible interpretations. Therefore, literary translation does not mean a mere meaning transfer. The main purpose of the author and the translator is to transfer the message to the reader. For this reason, the aesthetic perceptions of the reader should be clear and conscious. Critic, who has an important role in this process, has a number of duties and responsibilities as well. First of all, criticism requires deep knowledge. Therefore, a good critic should be well-equipped in his field, should have a good knowledge of both languages and cultures, be quite intelligent and of good manners, have a developed aesthetic understanding-perception and he should criticize on the basis of objective criteria, not subjective inferences. Finally, translation; it is not just a word transfer but also a process of transferring some mental and aesthetic values. Due to the “aesthetic pleasure” that it creates on the reader and the “aesthetic values” that it includes in itself, especially the literary translations, of which center is “aesthetics”, is different from other types. However, the perception of these aesthetic values in translations is not as easy as it is thought. It is also a grueling effort put forward by a translator and critic with a certain education and experience level to transfer these values to a different culture and to evaluate them aesthetically.