YAPILARIN DEPREM RİSKİNİN SOKAK TARAMA YÖNTEMİ İLE BELİRLENMESİ: SİVRİHİSAR ÖRNEĞİ

Dünyadaki önemli deprem kuşaklarından birinde yer alan ülkemiz, geçmişten günümüze pek çok depreme maruz kalmıştır. Ülkemizde meydana gelen depremler nedeniyle yapılarda çok büyük maddi hasarlara yol açmış ve birçok can kaybına sebep olmuştur. Mevcut yapı stoğunun gün geçtikçe artması ve yapıların yaşlarının ilerlemesi deprem anında meydana gelebilecek riskleri artırmaktadır. Ancak bütün yapıların deprem risk değerlendirmesinin yapılması hem maliyet açısından hem de zaman açısından imkansız denecek kadar zordur. Yapıların depreme karşı nasıl davranış göstereceğini belirlemek ve depreme karşı riskini belirlemek için pratik yöntemlere ihtiyaç duyulmaktadır. Bu yöntemler ile yapının risk değerlendirmesi kısa zamanda yapılarak ön fikir vermektedir. Belirli bir bölgenin depreme karşı risk değerlendirmesi yapmak için sokak taraması bu yöntemlerden biridir. Özellikle büyük şehirlerde kentsel dönüşüm alanlarının belirlenmesi ve bu yönde çalışmaların hızlanması sokak taramasının gerekliliğini göstermektedir. Bu çalışmada Eskişehir’in en büyük ilçesi olan Sivrihisar ilçe merkezinde bulunan yapılar sokak taraması yöntemi ile deprem risklerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. İlçede yapı stoğunun yoğun olduğu cadde ve sokaklar belirlenmiş ve yapıların taraması yapılmıştır. Belirlenen kriterler ile önce yapılara belirli puanlar verilmiş ardından ise risk oluşturacak faktörler ile bunların yapılara olumsuz etkileri nedeniyle bu puandan düşülmüştür. Elde edilen puan yapının risk puanını oluşturmakta ve yapı hakkında ön değerlendirmelerde bulunmamıza yardımcı olmaktadır. Bu tarama yöntemi ile sadece binanın dışı ve çevresi hakkında bilgiler olduğundan sadece tahminidir. Ancak gerçek deprem riski için yapıdan örnekler alınmalı ve yapılacak laboratuvar sonuçlarından sonra belirlenmelidir. Bu çalışmada ilçede 170 adet yapı incelenmiş ve deprem riski hakkında tahminlerde bulunulmuştur. Depreme karşı riskli yapıların belirlenmesinde detaylı incelemenin hangi yapılarda yapılacağı hakkında önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler:

Sivrihisar, Sokak taraması;, Deprem, Risk

PDF

___

Akbulut, M.T., Aytuğ, A., (2005). Deprem hasar görebilirlik riskinin gözleme dayalı belirlenmesine yönelik öneri değerlendirme yaklaşımı. MEGARON ,YTÜ Mim. Fak. E-Dergisi, 1(1), 88-98.
Albayrak, U., Canbaz, M., and Albayrak, G., (2015). A rapid seismic risk assessment method for existing building stock in urban areas. Procedia Engineering, 118, 1242-1249. http://doi:10.1016/j.proeng.2015.08.476
Altunel, E., Barka, A., (1998). Eskişehir fay zonimun İnönü-Sultandere arasında neotektonik aktivitesi. Türkiye Jeoloji Bülteni. 41. 41-52. Erişim adresi: https://www.jmo.org.tr/resimler/ekler/1e7637e7b6a9f27_ek.pdf?dergi=T%DCRK%DDYE%20JEOLOJ%DD%20B%DCLTEN%DD
Bingöl, E., Akyürek, B. ve Korkmazer, B., (1973). Biga Yarımadası’nın jeolojisi ve Karakaya Formasyonu’nun bazı özellikleri. Cumhuriyetin 50. Yılı Yerbilimleri Kongresi Bildiriler Kitabı, MTA Yayınları, s. 70-77.
Duman, T.Y., Emre, Ö., (2013). The East Anatolian Fault: geometry, segmentation and jog characteristics. Geological Society, London, Special Publications 372. Ergünay, O. (2007). Türkiye’nin afet profili. TMMOB AFET SEMPOZYUMU. 1-14.
Fraser, J. G., A. Hubert Ferrari, K. Verbeeck, D. Garcia-Moreno, U. Avşar, N. Maricq, A. Coudijzer, N.Vlamynck, and K. Venneste (2012), A 3000-year record of surface-rupturing earthquakes at Günalan:variable fault-rupture lengths along the 1939 Erzincan earthquake-rupture segment of the North Anatolian Fault, Turkey, Annals of Geophysics, 55(5), 895-927. https://doi.org/10.4401/ag-4884
Gözler, M.Z., Cevher, F. ve Küçükyaman, A., 1984. Eskişehir civarının jeolojisi ve sıcak su kaynakları. MTA Dergisi, 103,40-54.
Güler, E., Afacan, K.B., (2019). Yeni Deprem Yönetmeliği performansının zemin büyütme analizi ile belirlenmesi. 5. International Conference on Earthquake Engineering and Seismology Kongresinde Sunulmuş Bildiri, Ankara.
Güler, E., Canbaz M., Şengel H.S., (2019). Betonarme ve Yığma Binalarda Kentsel Dönüşüm Uygulamaları: Kütahya Örneği, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Mühendislik ve Mimarlık Fakültesi Dergisi, 27 (5), 60-66. https://doi.org/10.31796/ogummf.543246
Hubert Ferrari, A., U. Avşar, M. El Ouahabi, G. Lepoint, P. Martinez, and N. Fagel (2012), Paleoseismic record obtained by coring a sag-pond along the North Anatolian Fault (Turkey), Annals of Geophysics, 55(5), 929-953. https://doi.org/10.4401/ag-5460
Sesetyan, K., Demircioğlu, M.B., Duman, T.Y., Çan, T., Tekin, S., Azak, T.E., Fercan, Ö.Z. (2018). A probabilistic seismic hazard assessment for the Turkish territory—part I: the area source model. Bull Earthquake Eng. 16, 3367–3397 https://doi.org/10.1007/s10518-016-0005-6
Şenel, Ş.M., İnel, M., Toprak, S., ve Manav, Y., (2007). Depremde oluşacak bina hasarlarının envarter bilgilerine dayalı tahmini, Altıncı Ulusal Deprem Mühendisliği Konferansı. 245-256.Erişim adresi: http://www.imo.org.tr/resimler/ekutuphane/pdf/2576.pdf
Ünal, O., Yurtcu, Ş., (2006). Binaların deprem risk değerlendirmesi için anket çalışması. Yapı Teknolojileri Elektronik Dergisi. 2006:2, 17-22.
Zabcı, C., H. S., Akyüz, V. Karabacak, T. Sançar, E. Altunel, H. Gürsoy, and O. Tatar (2011), Palaeoearthquakes on the Kelkit Valley Segment of the North Anatolian Fault, Turkey: Implications for the Surface Rupture of the Historical 17 August 1668 Earthquake, Turkish Journal of Earth Sciences, 20(4), 411-427. https://doi.org/10.3906/yer-0910-48
Zabcı ,C., Altunel, E., Akyüz, H.S. (2017). Mevcut paleosismolojik veriler ışığında kuzey anadolu fay zonu’nun dünü ve bugünü. 4. Uluslararası Deprem Mühendisliği ve Sismoloji Konferansı Kongresinde Sunulmuş Bildiri, Eskişehir.
https://www.google.com/maps/place/Sivrihisar(01.05.2020).
http://sivrihisar.bel.tr/tr/sivrihisar/sivrihisar-tarihi/ (01.05.2020).