Meryem ULUSKAN, Gizem DURAL, Hurican CİNKARA

ENDÜSTRİ MÜHENDİSLİĞİ ÖĞRENCİLERİNİN UZAKTAN EĞİTİM MEMNUNİYETİNİ ETKİLEYEN FAKTÖRLERİN YAPISAL EŞİTLİK MODELİ İLE İNCELENMESİ

Covid-19 sebebiyle dünyanın birçok yerinde olduğu gibi ülkemizde de öğrenciler eğitim hayatlarını uzaktan eğitim sistemi ile sürdürmektedir. Uzaktan eğitimin zorunluluk haline geldiği bu dönemde Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, ESUZEM sistemini öğrencileri için tekrar tasarlayarak kullanımlarına sunmuştur. Öğrencilerin uzaktan eğitime ve bu sisteme dair düşüncelerinin araştırılmak istenmesiyle birlikte, öğrencilerin uzaktan eğitim ve ESUZEM tasarımı hakkındaki memnuniyetlerini nelerin etkileyebileceği sorusu akla gelmiştir. Bu bağlamda konu ve yöntem seçimi yapılırken, literatürde uzaktan eğitim memnuniyeti üzerine yapılan birçok çalışma incelenerek belli çıkarımlarda bulunulmuş ve literatürdeki boşlukların doldurulması amaçlanmıştır. Öğrencilerin uzaktan eğitim sistemi ve ESUZEM tasarımına ilişkin memnuniyetlerini inceleyen yapısal bir eşitlik modeli oluşturmak amacıyla Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Endüstri Mühendisliği Bölümü öğrencilerine 50 maddelik bir anket uygulanması hedeflenmiştir. İlk olarak, anket verileri keşfedici faktör analizi ile sadeleştirilerek ilgili faktörler elde edilmiştir. Elde edilen bu faktörler ile, ilgili literatür taramasına dayalı olarak çalışmanın amacına uygun hipotezler oluşturulmuştur. Kurulan hipotezlere bağlı olarak oluşturulmuş olan yapısal eşitlik modelinin analizi ile öğrencilerin uzaktan eğitim sistemi hakkındaki memnuniyetleri ile bu memnuniyete etki eden faktörler arasındaki ilişkiler incelenmiştir. Bu çalışma sonucunda, ESUZEM sisteminin tasarım ve teknik yeterliliğinin öğrenci memnuniyetini etkileyen en önemli faktör olduğu sonucuna varılmıştır. Böylelikle bu çalışma, video ve ses kalitesi ile teknolojik altyapının geliştirilmesi halinde öğrenci memnuniyetinin önemli ölçüde artacağını ortaya koymuştur.

Anahtar Kelimeler:

Covid-19, Uzaktan Eğitim, Öğrenci Memnuniyeti, Keşfedici Faktör Analizi, Yapısal Eşitlik Modellemesi

PDF

___

Alkış, N. (2016). Bayes Yapısal Eşitlik Modellemesi: Kavramlar Ve Genel Bakış. Gazi İktisat ve İşletme Dergisi, 2(3), 105-116. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/gjeb/issue/25327/256565
Altıparmak, M., Kurt, İ. D., & Kapıdere, M. (2011). E-öğrenme ve uzaktan eğitimde açık kaynak kodlu öğrenme yönetim sistemleri. XI. Akademik Bilişim Kongresi. Erişim adresi: https://ab.org.tr/ab11/kitap/altiparmak_kurt_AB11.pdf
Anderson, J. C., & Gerbing, D. W. (1988). Structural equation modeling in practice: A review and recommended two-step approach. Psychological bulletin, 103(3), 411. Erişim adresi: http://www.personal.psu.edu/jxb14/M554/articles/Anderson&Gerbing1988.pdf
Atasoy, R., Özden, C., & Kara, D. N. (2020). Covid-19 Pandemi Sürecinde Yapılan E-Ders Uygulamalarının Etkililiğinin Öğrencilerin Perspektifinden Değerlendirilmesi. Electronic Turkish Studies, 15(6). Doi: 10.7827/TurkishStudies.44491
Ayvaz, Ü. (2018). Uzaktan eğitimde algılanan hizmet kalitesinin tatmin ve tercih üzerine etkisinin yapısal eşitlik modellemesi ile incelenmesi (Doctoral dissertation, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü). Erişim adresi: http://acikerisimarsiv.selcuk.edu.tr:8080/xmlui/bitstream/handle/123456789/14268/503528.pdf?sequence=1&isAllowed=y
Bozkurt, A. (2017). Türkiye’de Uzaktan Eğitimin Dünü, Bugünü ve Yarını. Açıköğretim Uygulamaları Ve Araştırmaları Dergisi, 3(2), 85-124. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/pub/auad/issue/34117/378446
Buluk, B. & Eşitti, B. (2020). Koronavirüs (COVID-19) Sürecinde Uzaktan Eğitimin Turizm Lisans Öğrencileri Tarafindan Değerlendirilmesi. Journal Of Awareness, 5(3), 285-298. Doi: https://doi.org/10.26809/joa.5.021
Büyüköztürk, Ş. (2002). Faktör analizi: Temel kavramlar ve ölçek geliştirmede kullanımı. Kuram ve uygulamada eğitim yönetimi, 32(32), 470-483. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/pub/kuey/issue/10365/126871
Cengiz, H. (2007). Hipotez Testlerinde Anlam Düzeyinin Belirlenmesinde Alternatif Yaklaşım: Beta Olasılığının Rolü. Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 22(1), 239-249. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/pub/muiibd/issue/490/4296
Chang, K. Y. (2013). Faktörs Affecting Student Satisfaction İn Different Learning Deliveries. Erişim adresi: https://ir.library.illinoisstate.edu/etd/26/
Çaparlar, C. Ö., & Dönmez, A. (2016). Bilimsel araştırma nedir, nasıl yapılır. Turk J Anaesthesiol Reanim, 44, 212-218. Erişim adresi: https://turkjanaesthesiolreanim.org/Content/files/sayilar/27/TARD_44_4_212_218.pdf
Çetinkaya, M., & Çimenci, S. (2014). Örgütsel Adalet Algısının Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Üzerindeki Etkisi Ve Örgütsel Özdeşleşmenin Aracılık Rolü: Yapısal Eşitlik Modeli Çalışması. Yönetim Bilimleri Dergisi, 12(23), 237-278. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/pub/comuybd/issue/43591/533753
Çığlık, H., & Bayrak, M. (2015). Uzaktan öğrenme ve yapısalcı yaklaşım. Istanbul Journal of Open and Distance Education, 1(1). Erişim adresi: https://d1wqtxts1xzle7.cloudfront.net/40691637/Uzaktan_Ogrenme_ve_Yapisalci_Yaklasim.pdf
Deniz, M., Çok, F., & Duyan, V. (2013). Duygusal Özerklik Ölçeği’nin ergenler için uyarlanması ve psikometrik özellikleri. Eğitim ve Bilim, 38(167).Erişim adresi: http://eb.ted.org.tr/index.php/EB/article/view/1914
Dziuban, C., Moskal, P., Thompson, J., Kramer, L., DeCantis, G., & Hermsdorfer, A. (2015). Student Satisfaction with Online Learning: Is It a Psychological Contract?. Online Learning, 19(2), n2. Erişim adresi: https://eric.ed.gov/?id=EJ1062943
Efiloğlu Kurt, Ö. (2015). Üniversite Öğrencilerinin Uzaktan Eğitime Bakış Açılarının Teknoloji Kabul Modeli ve Bilgi Sistemleri Başarı Modeli Entegrasyonu ile Belirlenmesi. Journal of Alanya Faculty of Business/Alanya Isletme Fakültesi Dergisi, 7(3). Erişim adresi: https://www.researchgate.net/profile/Oezlem-Efiloglu-Kurt/publication.pdf
Eti İçli, G., & Vural, B. B. (2010). Toplam Kalite Yönetimi Ve Uygulamaları Çerçevesinde Kırklareli Üniversitesi Meslek Yüksekokulları Öğrenci Memnuniyeti Araştırması. Erişim adresi: http://acikerisim.kirklareli.edu.tr:8080/xmlui/handle/20.500.11857/955
Eygü, H., & Karaman, S. (2013). Uzaktan eğitim öğrencilerinin memnuniyet algıları üzerine bir araştırma. Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 3(1), 36-59. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/pub/kusbd/issue/19375/205547
Genç, M. F., & Gümrükçüoğlu, S. (2020). Koronavirüs (Covıd-19) Sürecinde İlâhiyat Fakültesi Öğrencilerinin Uzaktan Eğitime Bakışları. Electronic Turkish Studies, 15(4). Doi: https://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.43798
Ilgaz, H. (2008). Educatıon, S. I. D. Uzaktan Eğitimde Teknoloji Kabulünün Ve Topluluk Hissinin Öğrenen Memnuniyetine Katkısı. Erişim adresi: https://toad.halileksi.net/sites/default/files/pdf/topluluk-hissi-olcegi-toad.pdf
İlhan, M., & Çetin, B. (2014). LISREL ve AMOS programları kullanılarak gerçekleştirilen yapısal eşitlik modeli (yem) analizlerine ilişkin sonuçların karşılaştırılması. Eğitimde ve Psikolojide Ölçme ve Değerlendirme Dergisi, 5(2), 26-42. Doi: https://doi.org/10.21031/epod.31126
Kandemir, H. (2015). Öğrenci Memnuniyetini Etkileyen Faktörlerin Yapısal Eşitlik Modeli İle Araştırılması-Investigation Of Faktörs Which Affecting Student Satisfaction By Structural Equation Model. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(13), 447-461. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/pub/makusobed/issue/19445/206917
Kantoğlu, B., Torkul, O., & Altunışık, R. (2013). E-öğrenmede Öğrenci Memnuniyetini Etkileyen Faktörlerin İncelenmesine Yönelik Model Önerisi. Business & Economics Research Journal, 4(1). Erişim adresi: http://web.b.ebscohost.com/ehost/pdfviewer/pdfviewer?vid=0&sid=58368f63-b03f-4e5e-8e32-0719f1d42ddc%40pdc-v-sessmgr02
Karadağ, E., & Yücel, C. (2020). Yeni Tip Koronavirüs Pandemisi Döneminde Üniversitelerde Uzaktan Eğitim: Lisans Öğrencileri Kapsamında Bir Değerlendirme Çalışması. Yükseköğretim Dergisi, 10(2), 181-192. Doi: https://doi.org/10.2399/yod.20.730688
Keskin, M., & Derya, Ö. (2020). Covid-19 Sürecinde Öğrencilerin Web Tabanlı Uzaktan Eğitime Yönelik Geri Bildirimlerinin Değerlendirilmesi. İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 5(2), 59-67. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/pub/ikcusbfd/issue/55773/754174
Kul, S. (2014). İstatistik Sonuçlarının Yorumu: P Değeri Ve Güven Aralığı Nedir?/Interpretatıon Of Statıstıcal Results: What Is P Value And Confıdence Interval?. Plevra Bülteni, 8(1), 11. Erişim adresi: https://www.toraks.org.tr/site/sf/books/pre_migration/c19fa28083ae026a97e3878c26e1b03eaacfd74d114c8d66f832d8d806c56307.pdf
Odabaşı, Y. (1999). Anket yöntemi. Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri içinde ed. Ali Atıf Bir. Eskişehir: TC Anadolu Üniversitesi Yayınları, (1081).
Özer, Y., & Anıl, D. (2011). Öğrencilerin fen ve matematik başarılarını etkileyen faktörlerin yapısal eşitlik modeli ile incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi; Sayı: 41 Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/hunefd/issue/7797/102114
Özyürek, A., Begde, Z., Yavuz, N. F., & Özkan, İ. (2016). Uzaktan eğitim uygulamasının öğrenci bakış açısına göre değerlendirilmesi. Karabük Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(2), 595-605. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/pub/joiss/issue/30780/323661
Sahin, I., & Shelley, M. (2008). Considering Students' Perceptions: The Distance Education Student Satisfaction Model. Journal of Educational Technology & Society, 11(3), 216-223. Erişim adresi: https://www.jstor.org/stable/pdf/jeductechsoci.11.3.216.pdf?casa_token=1yxKzbvDJG4AAAAA:jL44paYOSVCkCNES6GFECWcMWXQtyFdOzpZCwRw6GAdYlW4FcOVlFodPrk3OBLTwqFsRKHf1Nn53N-fnjhXC585WlauDkwR_mvBuxXWD40t5rE17wOQ
Selçuk Üniversitesi Uzaktan Eğitim Memnuniyet Anketi. Erişim adresi: https://anket.selcuk.edu.tr/ziyaretci/anket/361
Serçemeli, M., & Kurnaz, E. (2020). COVID-19 Pandemi Döneminde Öğrencilerin Uzaktan Eğitim Ve Uzaktan Muhasebe Eğitimine Yönelik Bakış Açıları Üzerine Bir Araştırma. Uluslararası Sosyal Bilimler Akademik Araştırmalar Dergisi, 4(1), 40-53. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/pub/utsobilder/issue/55152/741358
Suhr, D. D. (2006). Exploratory or Confirmatory Faktör Analysis? (pp. 1-17).
Uluskan, M., & Çendik, İ. H. (2020). Eğitim Sektöründe Faktör Analizi Tabanlı Hizmet Kalitesi Ölçümü Ve Kalite Fonksiyon Yayılımı Uygulaması. Endüstri Mühendisliği, 31(2), 122-147. Doi: https://doi.org/10.46465/endustrimuhendisligi.705925
Uysal, M. (2015). Çevrimiçi Öğrenme ve Karma Öğrenme Öğrencilerinin Teknoloji ile Öz-Yönelimli Öğrenmeleri ve Sorgulama Topluluğu Arasındaki İlişkinin İncelenmesi: Yapısal Eşitlik Modeli (Master's thesis, Sakarya Üniversitesi). Erişim adresi: https://acikerisim.sakarya.edu.tr/handle/20.500.12619/74566
Yaşlıoğlu, M. M. (2017). Sosyal Bilimlerde Faktör Analizi ve Geçerlilik: Keşfedici ve Doğrulayıcı Faktör Analizlerinin Kullanılması. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 46, 74-85. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/pub/iuisletme/issue/32177/357061
Yılmaz, V., Çelik, H. E., & Yağızer, C. (2009). Çevresel Duyarlılık Ve Çevresel Davranışın Ekolojik Ürün Satın Alma Davranışına Etkilerinin Yapısal Eşitlik Modeliyle Araştırılması. Erişim adresi: https://app.trdizin.gov.tr/makale/T1RjMU9EVTE/cevresel-duyarlilik-ve-cevresel-davranisin-ekolojik-urun-satin-alma-davranisina-etkilerinin-yapisal-esitlik-modeliyle-arastirilmasi