Çok katlı çelik yapılarda yatay deplasmanın diyagonallerle kontrolu

Dinamik yükler altında yapıların yanal deplasmanlarının kontrol edilmesi, taşıyıcı olmayan elemanların hasara uğramaması ve çalışma ve yaşam konforunun sağlanması açısından gereklidir. Çelik yapılar betonarme yapılara nazaran ağırlıkça daha hafif olduğundan daha düşük yanal rijitliğe sahiptir. Klasik kolon-kirişli çelik çerçevelerde kirişlerin (El/L) rijitlik oranları arttırılarak yanal deplasmanlar kontrol edilirken, çerçeve-kesme kafes sistemlerde kat salınım faktörünün kontrolü diyagonal elemanların düğüm noktalarına konsantrik veya eksantrik olarak bağlanması yoluyla gerçekleştirilmektedir. En etkili kat salınım faktörü kontrolü konsantrik diyagonal elemanlı çerçevelerde mümkün olurken, eksantrik diyagonalli çerçevelerde "kiriş bağlantı elemanı" (eksantrisite) boyu kısaldıkça konsantrik diyagonalli çerçeve sonuçlarına yaklaşıldığı görülmüştür.

Controls of lateral displacements of multi-storey steel frames by diagonal elements

It is necessary to control the lateral displacements (drift) of structures under earthquake loads in aspects of not to damage to non-structural elements and realizing the work and living comfort. Because steel structures are lighter than reinforced concrete structures, they have less lateral stiffnesses. In moment resistant frames lateral stiffnesses are controlled by increasing the stiffness ratios (EI/L) of girders. In braced frames drifts are controlled by arranging the diagonal elements concentrically and eccentrically. The most effective story drift control realized in concentrically braced frames. In eccentrically braced frames, drift control becomes successful when the length of beam link goes shorter.

___

  • [1]U. Ersoy, E. Çıtıpıtıoğlu, "Yüksek Yapıtarm Tasarımı ve Yapmında tzleıvcek Temel"İlkeler". T.M.M.O.B. inşaat Mühendisleri Odasi Izmir Şubesi 1988/1 Yayını.
  • [2] J.G. Bouwkampf, "The Use of Structural Steet inEarthquake Resistant^Design",Çelik Konstrilksuyon Yapıların Dünyadaki Uygulamasi ve Türkiye'deYaygınlaştırılması Sempozyumu, Ankara , l 990.
  • [3] G. Aşkar, "Yapıların Aktif Kontrolü", IV Çelik Yapılar Semineri, İ.T.U. Vakfı veİnşaat Fakültesi, 27 Kasım-2 Aralık 1989, Istanbul, ss. 151-159.
  • [4] Özgen, A., Uzgider, E., arda T.S., "Çok Katlı Çelik yapılar",rV. Çelik YapılarSemineri, İTÜ Vakfı ve İnşaat Fakültesi, 27 Kasım-2 Aralık 1989, Istanbul, ss. 205-400
  • [5] J.C. Anderson, "Seismic Behavior of K-Braced Framing Systems", JoumaloftheStructural Division, ASCE, vol.101, No. ST10, Proc. Paper 11636, pp. 2147-2159,1975.
  • [6] Türk Standarlan, "Çelik Yapıların Plastik Teoriye Göre Hesap Kuralları (TS4561)",Ankara, 1985
  • .[7] H. Gönen, "Çok Katlı Çelik Yapıların Plastik Hesabmda Degıçik ÇözümYöntemlerinin încelenmesi", Yayınlanmamış Doktara Tezi, Osmangazi Universitesi,Fen Bilimleri Enstitüsil, 1989.
  • [8] F. Hart, W. Henn, H. Sontag, "Multi-Story Buldings in Steel, 2 edition", Collins,London, 1985.
  • [9] J.O. Malley, and E.P. Popov, "Shear Links in Eccentrically Braced Frames", Journalof the Structural Division. ASCE. Vol. 112, No. 3, September 1984.