Kadir SARIİZ

4224

Akçayır-Yürükakçayır (Eskişehir) görsel basenindeki katmansı sepiyolit zuhurlarının oluşumu

İnceleme alanı, Eskişehir'in güneybatısında Yürükakçayır ile Akçayır köyleri arasında 12 km2' lik bir sahayı kapsamaktadır. Yöredeki oluşukların birbirleriyle ilişkilerine göre üç litolojik birim ayırtlanmıştır. Bu birimler, alttan üste doğru Porsuk peridotitleri, Yürükakçayır konglomeraları ve Kepeztepe formasyonudur. Kalınlıkları 40 cm. ile 200 cm. arasında değişen Miyosen-Pliyosen yaşlı sepiyolit zuhurları, inceleme alanının Kepeztepe ve Yürükakçayır Kürtünlü konağı mevkilerinde Kepeztepe formasyonuna ait dolomitli kireçtaşı ve dolomitli marn birimleri içinde, katmamı biçimde yataklanmış eş oluşumlu hammadde kaynaklarıdır. Mostradan alınan opal örneklerinin kolloform yapı ile eşgranüler dokuda, sepiyolitlerin ise masif ve boşhıklu yapı ile kolloidal dokularda bulunuşu, ritmik çökelmeyi yansıttıklarından Mg'~ ve SiO2(aqj içeren sulu çözeltilerin fızikokimyasal ortamdaki davranışları araştırılmış, MgO-SiO2-H2O sistemi üzerindeki deneysel çalışmalar gözden geçirilmiştir. Buna göre, sepiyolit oluşumu MgO-SiO2-H2O sistemi ürünü olup, 5°C ile 25°C ve pH: 8-9 arasında $H^+$ ,$Mg^{+2}$ ve $Si^{+4}$ iyon konsantrasyonuna bağlı olarak gerçekleştiği anlaşılmaktadır.

Occurence of stratified sepiolite at the lacusrine basin of Akçayır-Yürükakçayır (Eskişehir)

The investigation area covers an area of about 12 km2 between Yürükakçayır and Akçayır. On the basis of their relationship, the area consists of three lithologic units; Porsuk ophioliles, Yürükçayır conglomerates and Kepeztepe formation, respectively. Miocene-Pliocene aged sepiolite occurrences were formed within the dolomitic limestone and marl of the Kepezi epe formation,all of which are thought to be formed concurrently. Their thickness varies between 40 and 200 cm. The studied sepiolite samples display colloidal and massive texture indicating colloidal precipitation. It is concluded that the sepiolite occurrences were formed at 5 °C to 25°C with the pH of 8-9 as a result of $H^+$ ,$Mg^{+2}$ and $Si^{+4}$ concentration.
PDF

___

  • [î] M.T.A. Genel Müdürlüğü.,Govermnent Industrial Research Instİtute,Nagoya(Japan), "Utilization of Sepiolitic and Mg-bearuıg Clays in Turkey".Report ofIntemational Research and Development Cooperation ITIT Project no.9-1 -5, 1993
  • .[2] Z.Karakaş ve B. Varol, "Sivrihisar Gölsel Neojen Basenindeki Dolomit ve SepiyolitliDolomitlerin Petrografik ve İzoSopik Özellikleri".47. TJK Kurultayı BildiriÖzetleri, Ankara,1994.
  • [3] T.Irkeç ve H.Gençoğlu, Eskişehir-Sivrihisar Civarındaki Sedimanter SepiyoîitOIuşumlannın Ortamsal Yorumu. 47.TJK Kurultayı Bildiri Özetleri, Ankara,i994.
  • [4] 0.1. Ece ve F.Çoban."GeoIogy,Occurence,and Genesis of Eskişehir Sepioiites,Turkey". Ciays and Clay Mmerals. vol.42,no l.pp.81-92,1994.
  • [5] M. Yeniyol. "Yenidoğan (Sivrihisar) Sepİyolir Yatağmın Jeoiojisi, Mineraîojisi veOluşumu" . M.T.A. Dergisi. l 14, ss. 71-85. 1992.
  • [6] Türkiye Stratigrafı Komitesi . Stratigrafı Sınıflama ve Adlama Kuralları, M.T.A,Yayınları. Ankara .1986.
  • [7] Z.Gözler ve diğerİeri, "Orta Sakarya Güneyi i!e Uludağ ve Güneyİnİn JeolojikSorunları ve Kompilasyon Projesi". M.T.A. raporu(Yayınlanmamış).1984.
  • [8] O.Akıncı."Eskişehir I24-C1 Paftasının Jeolojisi ve Tabakalı Lületaşı Zuhurları."M.T.A. Dergisi. 67.SS. 82-97,1967.
  • [9] M.Servaıs," Collision et Sutur Tehysienne en Anatolie Centrale Etüde Sîructurale etMetamorphiq de la zon Nord Kiitahya",These A L'univ. Paris-Sııd Centre D'orsay.1982,France.
  • [10] T.Liinel, "Petrology of Gümele Ultramafıc Suite of Eskişehir Complex".Afe(uJournalofPureandApp!iedScie:nce.Vol.9m.2,pp. 167-195,1987.
  • [II] K. Saniz, "Turkmentokat-Gökçeoğlu (Eskişehir) Yöresinin Stratigrafisi"^na
  • 12] H.J.Asutay.A.Küçükayman,ve Z.Gözler,"Dağküplu (Eskişehir Kuzeyi) OfiyolitKarmaşıgırun Slratigrafisi, Yapısal Konumu ve Kümülatlann Petrografısi",M T.A.Dergisi, 109, ss. 1-8,1989.
  • [13) S.Kulaksız,"Sivrihisar Kuzeybatı Yöresinin Jeolojisi", Hacettepe Oni.Yer BilimleriEnst. BU.S.8. ss.103-124,1981.
  • [14] P.F[eischer."Sepiyolite Associated with Miocene Diatoınite, Santa Cruz Basin,Ca]ifornia",/lmericanM'nero/,Vol.57,pp.903-912,1972
  • [15] G.W, Brindley,"X Ray Electron Diffraction Data for Sepiyolite"./lmericanMineralogist. Vol.44, pp.495-500,1959.
  • [16] M.Yeniyol ve O.Oztunalı," Yunak Sepiyolitinin Mineralojisi veOluşumu",!!.Ulusal Kil Sempozyumu BİIdiriIeri.Gündoğdu. M.N,Aksoy,H.(edit6rler)Hacettepe Universitesİ ss. 171-186, Ankara, 1985.
  • [17] J.L.Vivaldi and Hach- Ali .Palygmskile and Srpioliles. the Differenlial ThermalAnalysis. Mackenzie. R.C.(ed),Acad.press, pp. 553-573, London.1969.
  • [18] K.Brauner and A.Preisinger, "Struktur and Entstehung Des SepioIiths.TSchermak'sMineral"./'e»roy.A/i(A. 6,pp. 120-140,1956.
  • [l9] T.lrkeç. "Bolu-Kıbnsçık Sepiyolitinin Mineralojik ve Kimyasal Özellikleri veEskişehir-Sivrihisar Sedimanter Sepiyoliti İle Karşılaştınlması", Anadolu Üni. V. UlusalKil Sempozyumu Bildiriler Kitabı, Eskişehir. 1991.
  • [20] G.Cancelliere. R.Mancini and G.Verga. "The Sepiyolite Deposil of EI-Bur inSomalia and ils Economic Potential".?"' Industrial Minerals International Congress,Metal Bıılletin Group. Park House.Park Terrace.Surrey.KT4 7HY,England,1987.
  • [21] A.M.C.Şengör.'Türkiye'nin Neotektoniginin Esasları", Türkiye Jeoloji KurumuYayınları, 40 s. Ankara. 1980.
  • [22] W.C. Krumbein and R.M. Garrels,"0rigin and Classification of ChemicalSediments in Temıs of pH and Oxidalion-Reduction PotentialsV, Geol., 60.pp.1-33,1952. ^ ^" """"" ~"
  • [23] E.GaIan and A. Castillo, "Sepiyolile-Palygorskite in Spanish Teriiary Basini:Genetical Patterns in Contimntal £'nvfromı?wı",Developments in Sedimentology.pp.81-123, Elseiver. Amsterdam ,1984.
  • [24] P.B.Hostetler, "The Stability and Surface Energy of Brucite in Water at 25°C".Amer.J.Sci.. 261,pp. 238258,1963.
  • [25] F.D.Rossini,D,D.Wagman, W.H.Evans, S.Levine, and I.Jaffe. "Selected Values ofChemical Themıodynamic Properties". U.S.Natl.Bur.Standards Cire.500,822 pp., 1961.
  • [26J R.Wollast. F.Mackenzie and O.Bricker,"Experimental Precipitation and Genesis ofSepiyolite at Earth. Surface Conditions". The American Minerahsist. Vol.53.oo. 1645-1662,1968. - - -o.-., ^-..-,,
  • [27] F.Lippman, Stabilitatbeziehungen der Tenminerale Neues Jahrb. MineralAbb.l36,pp 237-309.1979.
  • [28] R.Folk and S.Land, "Mg/Ca Ratio and Salinity. Two Controls Över Crystallization of Dolomite", Bull. Ame.Assoc.Pel.Geoi.. 59,pp. 60-68,1975.
  • [29] R.M.Garrels and L.C.Christ, "Soiutions.Minerals and EquiIibria",Harper and Row.Publishers. New York. 450 pp..1965.
  • [30] G.W.Brindley. Order-Disorder in Clay Mineral Slructures. Crystal Structures of Clay Minerals and their X Ray Identification, G.W. Brindley- G.Broıvn(Edited),Mim-rn;og;ca/ Sociely, London.pp.125-195. 1984.
Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi-Cover
  • ISSN: 1301-045X
  • Yayın Aralığı: Yılda 3 Sayı
  • Başlangıç: 2018
Arşiv
Sayıdaki Diğer Makaleler

Akçayır-Yürükakçayır (Eskişehir) görsel basenindeki katmansı sepiyolit zuhurlarının oluşumu

Kadir SARIİZ

Eskişehir'deki yapılaşmanın inşaat mühendisliği açısından irdelenmesi

Hasan GÖNEN

Ayvacık (Çanakkale) bentonitinin jeolojisi,mineralojisi ve oluşumu

Fazlı ÇOBAN

Çok katlı çelik yapılarda yatay deplasmanın diyagonallerle kontrolu

Hasan GÖNEN

Untersuchungen zur verwendbarkeit von konzentratorabfallen als ziegelrohstoff

Ender SÖNMEZ

Desing and calibration of a rotameter set for measurement of gas flows

MENDERES LEVENT