Giritli Ali Aziz Efendi’nin Makâle-i Felsefe Adlı Risalesi

Ali Aziz Efendi XVIII. yüzyıl Osmanlı düşünürlerindendir. Divan-ı Hümâyun’un ileri gelenlerindendir. Osmanlı’nın daimi ilk Prusya Büyükel-çisidir. Doğu ve Batı dünyasını yakından tanıyan bir düşünürdür. Birçok ilim dalında eserler ortaya koymuştur. Bunun yanında felsefe ile ilgili olarak da Makale-i Felsefe adlı bir risale yazmıştır. Bu risalede Alman şarkiyatçı Von Diez’in sorularına cevap vermiştir.
Anahtar Kelimeler:

Ali Aziz, Osmanlı, Batı, Felsefe

___

  • Eliaçık, Muhittin, “Fuzûlî'nin Sıhhat u Maraz'ında Ahlât-ı Erbaanın İşlenişi ve Bir Tıp Eseri Terceme-i Hulâsa-i Tıb İle Mukayesesi”, Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 27/Bahar 2010.
  • Girîdî, Ali Aziz, Makâle-i Felsefe, Konya Bölge Yazma Eserler Kütüphanesi, Gaziantep İl Halk Kütüphanesi Koleksiyonu, no: BY3420.
  • Hacı Paşa, Hazâ Kitâbü’t-Teshîl fî’t-Tıbb li-Hacı Paşa, İstanbul Süleymaniye Kütüpha-nesi, Nuruosmaniye Kütüphanesi, no: 3575.
  • Kamerî, Ebu Mansur Hasan b. Nuh, Et-Tenvir fi’l-Istılâhâti’t-Tıbbiyye, Tahk. Gâde Ha-san el-Keramî, Mektebetü’t-Terbiyyeti’l-Arabiyyi, Riyad 1990.
  • Kuran, Ercüment, “Osmanlı Daimi Elçisi Ali Aziz Efendi’nin Alman Şarkiyatçısı Fried-rich Von Diez İle Berlin’de İlmî ve Felsefî Muhaberatı”, Der. Müntaz’er Türköne, Türkiye’nin Batılılaşması ve Milli Meseleler, TDV Yay., Ankara 2007.
  • Okay, M. Orhan “Aziz Ali Efendi”, TDV İslam Ansiklopedisi, c. 4, İstanbul 1991.
  • Sarıtaş, Kamil, Osmanlı Medeniyet Hafızası Giritli Ali Aziz Efendi’de Felsefe, Otorite Yay., Ankara 2015.
  • Schmiede, H. Ahmed, Osmanlı ve Prusya Kaynaklarına Göre Giritli Ali Aziz Efendi’nin Berlin Sefareti, Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı, İstanbul 1990.