Uluslararası Doğalgaz Piyasasının Ekonomik Yapısı ve Uygulanan Politikalar

Enerji kaynaklarının rezerv yapısı, üretimi, çeşitliliği ve erişilebilirlik durumu ülkelerin enerji politikalarını belirleyen unsurlardır. Doğalgaz, enerji arz sistemlerinin çeşitlendirilmesinde güvenilir bir kaynak oluşu, fiyat ayarlamasının kolay ve çevre açısından temiz olması nedenleriyle, enerji bilançolarında önemli bir yere sahiptir. Dünyada başlıca doğalgaz rezerv ve üretim alanlarının Orta Asya-Hazar ve Ortadoğu gibi belirli bölgelerde yoğunlaşması, doğalgazın ekonomik ve siyasi bir araç haline gelmesine neden olmuştur. Doğalgaz rezervlerine sahip ülkeler bu konumlarını, olmayanlar üzerinde bir üstünlük ve siyasi pazarlık aracı olarak kullanabilmektedirler. Bu çalışmada, uluslararası doğalgaz piyasasının özellikleri ve ekonomik yapısı ile Ortadoğu, Orta Asya ve Kafkasya bölgesindeki doğalgaz yönetiminin belirlenmesinde, etkili ülkeler arasında yer alan Rusya Federasyonu, ABD, AB, Çin, İran ve Türkiye’nin uyguladıkları politikaların bölgesel ve küresel etkileri araştırılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Doğalgaz, Doğalgaz Piyasası, Enerji Jeopolitiği, Uluslararası Doğalgaz Politikaları

The Economic Structure of International Natural Gas Market and Applied Policies

The reserve structure, production, diversity and availability of energy resources are the elements that determine the energy policies of countries. Natural gas has an important place in the energy balance because it is a reliable source in the diversification of energy supply systems, the price adjustment is easy and environmentally clean. The concentration of major natural gas reserves and production areas in certain regions such as Central Asia-Caspian and Middle East in the world has caused natural gas to become an economic and political instrument. Countries with natural gas reserves can use these positions as a superiority and a means of political bargaining over the non-residents. In this study, the characteristics of the international natural gas market and economic structure of the Middle East, the determination of gas management in Central Asia and the Caucasus, located in the Russian Federation between influential countries, the US, EU, China, are being investigated regional and global effects of the policies pursued by Iran and Turkey.

Keywords:

Natural Gas, Natural Gas Market, Energy Geopolitics, International Natural Gas Policies,

PDF

___

Acar Çağdaş, Bülbül Sevinç., Metin Çiğdem, Parlaktuna Mahmut (2007), Petrol ve Doğalgaz, ODTÜ Geliştirme Vakfı Yayıncılık ve İletişim A.Ş., Ankara.
Avcı, Özge (2009), Türkiye Avrupa Birliği Enerji Üretim ve Tüketiminin Karşılaştırmalı Olarak Değerlendirilme-si, Çukurova Üniversitesi SBE, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Adana.
Aytüre, Selma (2013), “Avrupa Birliği’nin Enerji Politikasında Son Gelişmeler ve Türkiye’ye Yansımaları”, Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3 (2013), s. 35-51.
Bayraç, H. Naci. (1999), Uluslararası Doğalgaz Piyasasının Ekonomik Analizi, Türkiye’deki Gelişimi ve Eskişehir Uygulaması, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Basılmamış Doktora Tezi, Eskişehir.
Bayraç, H. Naci ve Aras, Haydar (2007), “Dünya’da ve Türkiye’de Sürdürülebilir Doğalgaz Politikaları”, TMMOB Makine Mühendisleri Odası, Uluslararası Doğalgaz Kongresi ve Sergisi Bildiri Kitabı, 3-5 Mayıs 2007, Ankara. s. 573-600.
Bayraç, H. Naci (2009), “Küresel Enerji Politikaları ve Türkiye: Petrol ve Doğalgaz Kaynakları Açısından Bir Karşılaştırma”, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10 (1), s. 115-142.
Bayraç, H. Naci ve Çildir Melih (2017), “AB Yenilenebilir Enerji Politikalarının Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkisi”, Uluslararası Yönetim, İktisat ve İşletme Dergisi, ICMEB 17 Özel Sayısı, s. 201-212.
Bilgin, Mert “Turkey’s Strategy: What Difference Does It Make To Become An Energy Transit Corridor, Hub or Center?”, UNISCI Discussion Paper, No: 23, Madrid, p. 113-128.
BP, (2017), Statistical Review of World Energy.
Cameron, Peter (2002), Competition in Energy Markets: Law and Regulation in the European Union, Oxford: Oxford Up, p. 21-23.
Çetin, Tamer (2010), “Orta Asya ve Kafkaslar’da Enerjinin Politik Ekonomisi”, Enerji, Piyasa ve Düzenleme, Cilt: 1, Sayı: 1, s. 76-100.
Doğanay, Hayati, Özdemir, Ünal ve Şahin, İ. Fevzi (2011), Genel Beşeri Ekonomik Coğrafya, Pegem Akademi Yayını, Ankara.
Dokuzlar, Bircan (2006), Dünya Güç Dengesinde Yeni Bir Silah Doğalgaz (Orta Asya’dan Avrupa’ya), IQ Kültür Sanat Yayınları No: 164, Araştırma-İnceleme Dizisi No: 125, İstanbul.
Durmuşoğlu, Sercan (2015), Türkiye’nin Enerji Politikaları ve Komşu Ülkeler İle Uluslararası İlişkilerine Etkileri, İstanbul Ticaret Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
EPDK, (2013), Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu, 2012 Doğalgaz Piyasası Sektör Raporu, Ankara.
Göral, Fatih (2015), Doğalgaz Fiyatlarını Belirleyen Faktörler: Panel Veri Analizi, Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Doktora Tezi, Ankara.
Harunoğulları, Muazzez (2017), “Enerji Kaynaklarının Jeopolitiği ve Küresel Güçlerin Enerji Politikaları”, International Journal of Social Sciences and Education Research, Volume: 3 (1), s. 146-171.
IEA, Uluslararası Enerji Ajansı, World Energy Outlook, 2014.
Jiang, Julie and Ding, Chen (2014), Update on Overseas Investments by China’s National Oil Companies: Achievements and Challenges since 2011, International Energy Agency, Paris.
Kanapiyanova, Zhuldyz (2017),” İran’ın “Ortak Kapsamlı Eylem Planı” Sonrası Enerji Politikaları Üzerine Çıka-rımlar”, Ege Akademik Bakış, Cilt: 17, Sayı: 4, s. 553-564.
RK, (2012), Rekabet Kurumu, Doğalgaz Sektör Araştırması, , Ankara.
Sevim, Cenk (2012), Küresel Enerji Stratejileri ve Jeopolitik, Seçkin Yayıncılık, Ankara.
Soylu, H. (2007), Enerji Koridoru Olma Yolunda Türkiye İçin Doğalgazın Önemi, Stratejik Araştırmalar Dergisi, Sayı:10.
Ulutaş Mahir (2008), “Küresel Enerji Savaşları ve Türkiye’nin Konumu”, Cumhuriyet Enerji, EMO Yayını, Sayı: 1, s. 10-12.
Ustaoğlu, B. (2009), “Çin’in Orta Asya Politikası”, (Editör: M. Seyfettin Erol), Küresel Güç Mücadelesinde Avrasya’nın Değişen Jeopolitiği Yeni Büyük Oyun, Platin Yayınları, Ankara:, s. 338-374.
http://enerjienstitusu.com/ 2013/10/24/turkiyede-13-trilyon-metrekup -kaya-gazi-rezervi-var/, 2013. (Erişim Tarihi: 15.2.2018).
www.enerji.gov.tr. (Erişim Tarihi: 15.2.2018).
http://www.lngcng.org.tr/lngnedir.asp, (Erişim Tarihi: 15.2.2018).
http://www.lngcng.org.tr/CNGNedir.aspx. (Erişim Tarihi: 15.2.2018).

Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi-Cover

ISSN: 1306-6730
Yayın Aralığı: Yılda 3 Sayı
Başlangıç: 2006
Yayıncı: Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi