Rusya federasyonu ile ticarette Türkiye'nin açmazları

Türkiyenin en fazla dış ticaret açığı verdiği ülkelerin başında Rusya Federasyonu gelmektedir. Acaba Rusya Federasyonu ile yapılan ticarette ortaya çıkan ciddi açıkların tek nedeni yüksek miktarda enerji ithalatı mıdır? İkili ticarette Türkiyenin karşılaştırmalı üstünlüğe veya dezavantaja sahip olduğu ürünler nelerdir? Çalışmada, Açıklanmış Karşılaştırmalı Üstünlükler, Grubel Lloyd ve İhracat Benzerlik Endeksleri kullanılarak bu sorulara cevap aranmıştır. Elde edilen sonuçlara göre; Türkiyenin Rusya Federasyonu ile dış ticaret açıkları büyük ölçüde mineral yakıtlar, yağlar vb. damıtılmasından elde edilen ürünler ile başlıca sınıflara ayrılan işlenmiş mallar ın ticaretinden kaynaklanmaktadır. Makineler ve taşıt araçları, çeşitli mamul eşya, canlı hayvanlar ve gıda maddelerinde Türkiyenin; mineral yakıtlar, yağlar vb. damıtılmasından elde edilen ürünlerde ise Rusya Federasyonunun karşılaştırmalı üstünlüğe sahip olduğu görülmektedir. Ayrıca iki ülke arasındaki ticaretin büyük ölçüde endüstriler arası ticaret şeklinde gerçekleştiği ve ülkelerin ihraç ettikleri mal grupları yönünden benzerliğinin oldukça düşük düzeyde olduğu tespit edilmiştir.

Dilemmas of Turkey's trade with the Russian Federation

Russian Federation is the leading country which Turkey has the most trade deficit with. Is high amount of energy importation the only reason for the existing serious trade deficit with Russian Federation? What are the goods in bilateral trade Turkey has comparative advantage or disadvantage? This study investigates the answers to these questions, by using Revealed Comparative Advantage Index, Grubel Lloyd Index, and Export Similarity Index. According to the results of this study, foreign trade deficit of Turkey with Russian Federation mainly results from trade of mineral fuels, lubricants and related materials and manufactured goods classified chiefly by material . It is noticed that while Turkey has comparative advantage on Russia Federation in machinery and transport equipment, miscellaneous manufactured articles, food and live animals, Russian Federation has a comparative advantage on Turkey in terms of mineral fuels, lubricants, and related materials. In addition, it is determined that the trade between two countries is mainly of inter‐industry trade and the similarity in means of the exported goods groups is rather low.

___

  • Aiginger, K. (2000), “Specialization of European Manufacturing”, Austrian Economic Quarterly, 2, 81‐92.
  • Altay, H. ve A. Şen (2009), “Türkiye Avrupa Birliği (15) Pazarındaki Endüstri İçi Ticaret Performansının Rakip Ülke Performanslarıyla Karşılaştırmalı Analizi: 1995‐ 2007”, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 25, 127‐139.
  • Aquino, A. (1978), “Intra‐Industry Trade and Inter‐Industry Specialization as Concurrent Sources of International Trade in Manufactures”, Review of World Economics, 114(2), 275‐296.
  • Balassa, B. (1965), “Trade Liberalisation and Revealed Comparative Advantage”, The Manchester School of Economic and Social Studies, 33, 99‐123.
  • Benli, A. O. (2011), Rusya Federasyonu Ülke Raporu, Ankara: İGEME Yayını. DEİK (2005), Rusya Ülke Bülteni, İstanbul.
  • Davis, D. R. (1995), “Intra‐Industry Trade: A Heckscher‐Ohlin‐Ricardo Approach”, Journal of International Economics, 39(3‐4), 201‐226.
  • DTM (2009), Dış Ticarette Başlıca Ekonomik Göstergeler, Ankara: Dış Ticaret Müsteşarlığı Yayını.
  • Finger, J.M. ve M.E. Kreinin (1979), “A Measure of Export Similarity and Its Possible Uses”, The Economic Journal, 89, 905‐912.
  • Grubel, H.G. ve P.J. Lloyd (1975), Intra Industry Trade: The Theory and Measurement of International Trade in Differentiated Products, New York: John Wiley&Sons.
  • GTB (2012), “Rusya‐Türkiye Gümrük Sorunları ve Basitleştirilmiş Gümrük Hattı (BGH)”, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı, http://www.gumruk.gov.tr/tr‐ TR/abdisiliskiler/Sayfalar/RusyaBGH.aspx, (Erişim Tarihi:17.01.2012).
  • Hummels, D. ve J. Lewinsohn (1993), “Product Differentiation as a Source of Comparative Advantage?”, The American Economic Review, 83(2), 445‐449.
  • Krugman,P.R. ve M. Obstfeld (2009), International Economics: Theory and Policy, Boston: Addison Wesley.
  • Küçükahmetoğlu, O. (2001), “Endüstri İçi Ticaret ve Türkiye”, Marmara Avrupa Araştırmaları Dergisi, 9(2), 129‐153.
  • KTO (2006), Rusya Federasyonu Ülke Raporu, Konya: Konya Ticaret Odası Yayını.
  • Lindert, P. H. ve T. A. Pugel (1996), International Economics, Chicago: Times Mirror Higher Education Group.
  • Salvatore, D. (1995), International Economics, Prentice Hall İnternational Editions, New Jersey, USA.
  • Seymen, D. ve N. Şimşek (2006), “Türkiye ve Çin’in OECD Pazarında Rekabet Gücü Karşılaştırması”, İktisat İşletme ve Finans, 244, 38‐50.
  • TÜİK (2010), Dış Ticaret İstatistikleri Yılığı, Ankara: Türkiye İstatistik Kurumu Yayını. TÜİK, Dış Ticaret İstatistikleri,
  • http://www.tuik.gov.tr/jsp/duyuru/upload/vt/vt.htm, (Erişim Tarihi:10.02.2012). TÜİK, Dış Ticaret İstatistikleri,
  • http://www.tuik.gov.tr/PreIstatistikTablo.do?istab_id=621, (Erişim Tarihi: 10.02.2012).
  • UN, United Nations Commodity Trade Statistics Database, http://comtrade.un.org/db, (Erişim Tarihi:10.02.2012).
  • Utkulu, U. ve D. Seymen (2004), “Revealed Comparative Advantage and Competitiveness: Evidence for Turkey vis‐à‐vis the EU/15”, European Trade Study Group 6th Annual Conference, ETSG 2004, Nottingham, September 2004.