Osmanlı Devletinden Türkiye Cumhuriyeti Devletine Mustafa Kemal Atatürk ile Hukuk

Osmanlı Devleti hukuk sistemi; şer'i hukuk ve örfi hukuk olmak üzere ikili bir yapıya sahip olmakla birlikte birden fazla farklı türde mahkeme ile adalet işleri yürütülmekteydi. Dönem dönem yenilik girişimleri denenen Osmanlı Devleti hukuk sistemi, meşruiyetini kaybederek güncelliğini yitirmişti. Mustafa Kemal Atatürk, Türkiye Cumhuriyeti Devleti’ni kurmasına müteakiben namuasır, reayasının ihtiyaçlarına cevap veremeyen, yeknesaklıktan uzak, yoruma açık, istismara müsait ve güven vermeyen Osmanlı Devleti hukuk sistemini; Batı’dan mevzuat iktibas etmek suretiyle ulus-üniter anlayışa sahip Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin cumhuriyetçi, laik, halkçı, milliyetçi, inkılapçı ve devletçi ilkeleri kılavuzluğunda muasır bir seviyeye çıkarmıştı. Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin kurulduğu günden itibaren Mustafa Kemal Atatürk tarafından her alanda gerçekleştirilen tüm devrimlerin bir sentezi niteline sahip olan hukuk devrimi yine her alanda gerçekleştirilen tüm devrimlerin varlık sebebi ve güvencesi olmuştur.
Anahtar Kelimeler:

Cumhuriyet, hukuk, laik, millet, muasır

From the Ottoman Empire to the Turkish Republic Law with Mustafa Kemal Atatürk

Ottoman State legal system; Although it had a dual structure, namely about divine law and customary law, justice affairs were carried out with more than one different type of court. The legal system of the Ottoman State, whose innovation attempts were tried from time to time, lost its legitimacy and became out of date. Mustafa Kemal Atatürk, following the establishment of the Republic of Turkey, the law system of the Ottoman State, which was honorable, unable to respond to the needs of its citizens, far from uniformity, open to interpretation, open to abuse and not trustworthy; By quoting legislation from the West, he raised the Republic of Turkey, which has a nationunitary understanding, to a contemporary level under the guidance of republican, secular, populist, nationalist, revolutionary and statist principles. The legal revolution, which has the quality of a synthesis of all the revolutions carried out by Mustafa Kemal Atatürk in every field since the establishment of the Republic of Turkey, has again been the reason for existence and the assurance of all the revolutions realized in every field.

___

  • Atatürk Araştırma Merkezi Yayınları: Atatürk’ün Söylev ve Demeçleri, Cilt 11, 1989, s. 248, 252.
  • ERTAN, Temuçin Faik: "Atatürk, Cumhuriyet ve Hukuk Sistemi", Erdem Dergisi, 1999, Cilt 11, Sayı 33, s. 743,752.
  • https://ata.msb.gov.tr/ E.T.: 29 Aralık 2022.
  • İSLAM, Nadir Latif: "Hukuk Reformu ve Stratejisi Üzerine Genel Görüşler", 1. Türk Hukuk Kongresine Sunulan Tebliğler, 1972, s. 9.
  • İstanbul Üniversitesi Mukayeseli Hukuk Enstitüsü: "Medeni Kanunun 50’nci Yılı Sempozyumu", (Ed.) TEKİNAY, Selahattin Sulhi, 1’inci Tebliğler, Fakülteler Matbaası, 1978, s. 4.
  • La Reception des Droits Europeens en Turquie Geneve, 1938, s. 51.
  • Mukayeseli Hukuk Araştırma ve Uygulama Merkezi: Atatürk’ün Hukuk Devrimi, 1983, s. 9.
  • SCHACHT, Joseph: İslam Hukukuna Giriş, Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Yayınları, Ankara, 1986, s, 214.
  • TBMM Matbaası: TBMM Zabıt Ceridesi 18’inci Cilt, 1959, s. 4,5.
  • VELİDEDEOĞLU, Hıfzı Veldet: Türk Medeni Hukuku, 3. Baskı, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları, 1963, s. 68, 69.
  • YILMAZ, Ejder: Hukuk Sözlüğü, 1. Baskı, Yorum Yayınevi, 1982, s. 190.