Erzurum ve Çevresi Geleneklerinde Yaşayan Bir Kültürel Kalıt: Hamamtası

Erzurum ve çevresinde fiziki temizlik ve şifa elde etmek amacıyla hamam ve kaplıcalardan yaygın biçimde yararlanılmaktadır. Bu yararlanma esnasında geçmişten günümüze uzanan birtakım gelenekler yerine getirilmektedir. Bu hamam uygulamalarının vazgeçilmez ögelerinden biri de hamam tasıdır. Çalışmamızda Erzurumlu ve Erzurum’da yerleşik kişilerden ve Erzurum Müzesinden temin edilen on hamam tası boyut ve görünüm bakımından incelendi. Birçok yerel adetin yerine getirilmesinde vazgeçilmez bir öge olarak karşımıza çıkan hamam tasının, bizzat işlevleri ve üzerindeki motifler ile kadim inançlardan günümüze kalıtlar taşıdığı; eski su kültünün çermik/ hamam adetleri, düğün ve doğum görenekleri içinde varlığını sürdürdüğü sonucuna varıldı.
Anahtar Kelimeler:

hamamtası, inanç, ayin

A Cultural Heritage Living in Traditions of Erzurum and its Surrounding: Patara (Wash Bowl) as a Cultural Heritage

In Erzurum and its surrounding, Turkish baths (hamam) and thermal springs are commonly utilized for physical hygiene and healing. Traditions that are carried from past to present are performed. Patara or washing bowl is one of the indispensible elements of the bathing culture. In this study, ten bowls of people from Erzurum who are also residents of Erzurum and of Erzurum Museum are investigated in terms of magnitude and appearance. As a conclusion it is observed that the patara, which is seen as an irrevocable part of many local tradition, has traces of ancient beliefs in terms of appliance and motives and it is also seen that the old water cult still remains in customs of bathing/spring as well as wedding and birth