KADINLARIN BAHARAT KULLANIMINA YÖNELİK ALIŞKANLIKLARI, İNANIŞLARI VE BİLGİ DÜZEYLERİ

Genel Bilgi: Baharatlar, yemeklerde besinin tat, görünüş vekoku kalitesini artırmak amacıyla kullanılan ve birçok tıbbiyarara sahip olduğu bildirilen bileşiklerdir.Amaç: Bu çalışmanın amacı Kayseri’de yaşayan kadınlarınbaharat kullanımına yönelik alışkanlıkları, inanışları ve bilgidüzeylerini belirlemektir.Yöntem: Araştırma örneklemini; Ekim- Kasım 2013 tarihleri arasında Kayseri ili Kocasinan, Melikgazi ve HacılarToplum Sağlığı Merkezleri’ne başvuran yetişkin gönüllübaharat kullanan 198 kadın oluşturmaktadır. Araştırma verileri bir anket aracılığı ile toplanmıştır.Bulgular: Kadınların %90.9’ unun evde yemek yaptığı veen çok kullanılan baharatların sırasıyla acı kırmızı biber(%98), nane (%97.5), kara biber (%92.4), kekik (%91.4) vetarçın (%85.9) olduğu bulunmuştur. Kadınların %51.5’ialışverişte baharatların son kullanma tarihlerini kontroletmekte ve %55.1’i baharatları paketlenmiş şekilde almaktadır. Kadınların %70.6’sı baharatları koyu renkli cam kavanozda muhafaza ederken, %89.4’ü son kullanma tarihi geç-miş baharatları kullanmamakta ve %51’i yemeklere baharateklerken ölçü kullanmamaktadır. Kadınların %77.3’ ü baharatlar hakkında yeterli bilgiye sahip olmadığını düşünmektedir. Baharatlar hakkında yeterli bilgiye sahip olmadığınıdüşünenler kadınların %77.3’ ünü oluşturmaktadır. Kadınların %69.2’si baharatların genel sağlığı etkilediğini düşünürken, %13.1’i bu konuda herhangi bir bilgilerinin olmadığınıbelirtmişlerdir.Sonuç: Ülkemizde yemek yapmak büyük ölçüde kadınınsorumluluğundadır. Bu nedenle kadınların çoğunlukla yemeğe lezzet vermek amacıyla kullandıkları baharatlarınözellikleri, kullanım amaçları, kullanım şekilleri ve saklanma koşulları hakkında yeterli bilgiye sahip olmaları önemlidir.
Anahtar Kelimeler:

Baharat, Kadın, Sağlık

WOMEN'S HABITS, BELIEFS AND KNOWLEDGE LEVELS TOWARDS SPICE USE

Background: Spices are components which are used toincrease the taste, appearance and odor quality of food andare reported to have many medical benefits.Objective: The aim of this study was to determine women’sattitudes, beliefs and knowledge levels towards spice use inKayseri.Method: The sample of the study is composed of 198 volunteer women who consulted to Kocasinan, Melikgazi andHacılar Health Society Centers in Kayseri between Octoberand November 2013. The data were collected via a questionnaire.Results: It is found out that 90.9 % of women cook at home.The most common spice use is given respectively; bitter redpepper (98 %), mint (97.5 %), black pepper (92.4 %), thyme(91.4 %), and cinnamon (85.9 %). It is found that 51.5 % ofwomen check the expiry date of products at shopping and55.1% of the women buy spice with the covered package.Moreover, 70.6 % of the women store spices in a colorlessjar, 89.4 % of do not consuming expired spices, and %51 ofdo not measure the amount of the spices when they cook.The percentage of women who think that they do not haveenough knowledge about spices is 77.3 %. While 69.2 % ofthe women expressed that spices could affect the generalhealth, 13.1 % of the women expressed that they have noidea.Conclusion: In our country cooking is largely women'sresponsibility. For this reason, it is important for women tohave enough knowledge about the properties of the spices,their intended use, usage and hiding conditions.
Keywords:

Spice, Health, Women,

___

  • Aslan M, Orhan N. Diyabet tedavisinde kullanılan bitkisel ürünler ve gıda destekleri. Mised; 2010.
  • Demircioğlu Y, Yaman M, Şimşek I. Kadınların baharat kullanım alışkanlıkları üzerine bir araştırma. TSK Koruyucu Hekim Bülteni. 2007;6(3):161–8.
  • Sayılı M, Şekeroğlu N, Akça H, Yaramancı H. Ordu İli Kentsel Alanda Tüketicilerin Baharat Tüketim Alışkanlıklarının Belirlenmesi. Gıda Teknol Elektron Derg. 2006;2:1–7.
  • Srinivasan K. Spices as influencers of body metabolism: an overview of three decades of research. Food Res Int. Elsevier; 2005;38(1):77–86.
  • Türk Gıda Kodeksi Baharat Tebliği. T.C. Resmi Gazete, 28614, Erişim:10 Nisan 2013.
  • Yaldız G, Kılınç E. Rize ili kentsel alanda tüketicilerin baharat tüketim alışkanlıklarının belirlenmesi. Gıda Teknol Elektron Derg. 2010;5(2):28– 34.