Kassandra Damgası’nda Kronotop Kavramı

Cengiz Aytmatov’un Kassandra Damgası adlı eseri, ele aldığı konu ve kurgusu bakımından yazarın diğer romanlarından farklı bir yer tutmaktadır. Bu romanda yazar mitolojik kahraman Kassandra’ya gönderme yaparak insanlığın sonuna dair öngörülerde bulunmaktadır. Edebiyat araştırmalarının temel amacı literatüre kaynak oluşturmak, yazarı ve eseri tanıtmak ve okurda estetik zevk oluşmasını sağlamaktır. Edebiyat araştırmalarının bir yönünü de yazar ile eser arasındaki ilgi oluşturmaktadır. 20. yüzyılın önde gelen edebiyat eleştirmeni ve kuramcısı Mihail Bahtin, kitaplarında ve makalelerinde yazar ile eser arasındaki ilişkiyi türlü yönlerden sorgular. Metnin yazarından ne ölçüde etkilendiği meselesini tartışır. Bahtin, yazarın yazdığı metnin kimi zaman diyaloglarına kimi zaman da kronotopuna sızdığını söyler. Bu çalışmada da yazar eser ilişkisi bağlamında Kassandra Damgası, kronotop kavramı çerçevesinde ele alınarak, romanın zaman ve mekân ilişkisi irdelenecektir.

Anahtar Kelimeler:

Cengiz Aytmatov, Kassandra Damgası, kronotop, Mihail M. Bahtin

The Concept of Chronotope in the Cassandra Brand

The novel Cassandra’s Brand by Chinghiz Aitmatov has a different place compared with his other novels with regard to its subject and fiction. In this novel, the author makes predictions for the tragic end of humankind by making references to mythological heroine, Cassandra. The main purpose of literary research is to generate sources for literature, to introduce authors and their works to the audience and to produce an aesthetic pleasure among the readers. The other aspect of literary research includes the relation between the author and his works. Mihail Bahtin, a prominent art critic and theoretician in the twentieth century, examines relations between the author and his works using diverse ways in his books and articles. He discusses the issues involving to what extent the text is affected by its author. Bahtin argues that an author sometimes flows in his text’s dialogues and sometimes flows in the text’s chronotope. Therefore, in this paper, the Cassandra’s Brand will be examined in terms of time and place relation considering the concept of chronotope in the context of relation between the author and its work.

Keywords:

Chinghiz Aitmatov, Cassandra’s Brand, chronotope, Mihail M. Bahtin,

PDF

___

Akmataliyev, Abdıldacan (1998), Cengiz Aytmatov’un Dünyası, Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Yay.
Aktaş, Şerif (1998), Roman Sanatı ve Roman İncelemesine Giriş, 3. Baskı, Ankara: Akçağ Yay.
Asanova, Umut (2009), Cengiz Aytmatov, Editör: Ramazan Korkmaz, Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yay.
Aytmatov, Cengiz (1997), Kassandra Damgası, Rusçadan Çev.: Ahmet Pirverdioğlu, İstanbul: Ötüken Neşriyat.
Bahtin, Mihail M. (2001), Bir Eylem Felsefesine Doğru, İngilizceden Çev.: Siyaveş Azeri, İstanbul: Avesta Basın Yayın Dağıtım LTD. ŞTİ.
Bahtin, Mihail M. (2002), “Forms of time and the Chronotope in the Novel: Notes toward a Historical Poetics”, Narrative Dynamics: Essays on Time, Plot, Closure, and Frames, Editör: Brian Richardson, The Ohio State University Pres. (http:// www.google.com.tr/books?id=kY8XFN6smdsC&printsec=frontcover&hl= tr&source=gbs_ge_summary_r&cad=0#v=onepage&q&f=false) (04.01.2012)
Bahtin, Mihail M. (2004), Dostoyevski Poetikasının Sorunları, İngilizceden Çev.: Cem Soydemir, İstanbul: Metis Yayınları.
Bahtin, Mihail M. (2005), Sanat ve Sorumluluk, İngilizceden Çev.: Cem Soydemir, İstanbul: Ayrıntı Yay.
Ergiydiren, Sevinç (2001), Edebiyat Araştırmaları –Edebiyat Eleştirisi Üzerine Bir Deneme–, İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Matbaası.
Esen, Nüket (2006), Modern Türk Edebiyatı Üzerine Okumalar, İstanbul: İletişim Yay.
Granger, Ernest (1983), Mitoloji, Türkçesi: Nurullah Ataç, Haz.: Müzehher Erim, 2. Baskı, İstanbul: Cem Yayınevi.
Korkmaz, Ramazan (8-10 Aralık 1998), “Cengiz Aytmatov’un Romanlarında Kaos’tan Düzen’e Ev/Anne ve Çevre/Dünya İzleği”, Doğumunun 70. Yıl Dönümünde Cengiz Aytmatov Uluslararası Bilgi Şöleni Bildirileri, Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yay.
Saray, Mehmet (1999), Yeni Türk Cumhuriyetleri Tarihi, 2. Baskı, Ankara: Türk Tarih Kurumu Yay.
Stevick, Philip (2004), Roman Teorisi, Çev.: Sevim Kantarcıoğlu, 2. Baskı, Ankara: Akçağ Yay.
Tollu, Cemal (1964), Mitoloji Yunan ve Roma, İstanbul: İskender Matbaası.
Tural, Sadık Kemal (8-10 Aralık 1998), “Atatürk Kültür Merkezi Başkanı Sayın Prof. Dr. Sadık Kemal Tural’ın Açış ve Berat Takdim Töreni Konuşması”, Doğumunun 70. Yıl Dönümünde Cengiz Aytmatov Uluslararası Bilgi Şöleni Bildirileri, Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yay.