Yabani ve Evcil Hayvanların Neden Olduğu Cerrahi Problemlerin Değerlendirilmesi Üzerine Retrospektif Bir Çalışma

Bu retrospektif çalışmada 6 yıllık periyotta (2012-2018) Kafkas Üniversitesi Veteriner Fakültesi Cerrahi Kliniğine getirilmiş olan hastalarda, yabani ve evcil hayvanların neden olduğu cerrahi problemlerin değerlendirilmesi amaçlandı. Bu süre içerisinde kliniklerimize getirilen 4239 hastanın 159’unda hayvan saldırıları sonucu oluşmuş cerrahi problem belirlendi. Olguların 75’i büyük ruminant, 67’si karnivor, 9’u at ve 8’i küçük ruminant idi. Olguların 68’i köpek ısırığı, 53’ü boynuz darbesi, 12’si yavrunun üzerine basma, 12’si kurt saldırısı, 5’i at ısırığı, 4’ü yılan sokması, 2’si çifte darbesi, 1’i aşıma bağlı travma, 1’i ayı ve 1’i sansar saldırısıydı. Hastalık tanısı konulduktan sonra probleme yönelik sağaltımları yapılan hayvanların 135’i iyileştirildi, 19’u kesime sevk edildi, 3’ünde ötenazi ve 2’sinde amputasyon gerçekleştirildi. Sonuç olarak hayvanlar, diğer hayvanların saldırılarından zarar görmekte, daha çok kendi türleri ve hemcinsleri tarafın-dan travmaya uğratılmaktadırlar. Özellikle çiftlik hayvanlarında rastlanan olguların önlenmesi için boynuz köreltmenin zamanında yapılması ve barınak şartlarının düzenlenmesi konusunda hayvan sahipleri bilinçlendirilmelidir. Sahipsiz hayvanlara barınak sağlanmalı, popülasyon kontrol altında tutulmalı, evcil ve yabani hayvanların yaşam alanları birbi-rinden ayrılmalıdır.

Anahtar Kelimeler:

Boynuz darbesi, çifte darbesi, ısırık, köpek, kurt

PDF

___

1. Al-Sobayil FA, Ahmed AF. Surgicaltreatmentfordifferentforms of hernias in sheepandgoats. J VetSci2007;8: 185-191. 2. Arıcan M. Buzağı ekstremite kırıklarında sağaltım seçenekleri. Turk. Klinikleri J VetSci – Special Topics2015; 1(1): 98-106. 3. Braun U, Gerspach C, Stettler M, Grob D, Sydler T. Rumen perforationcausedbyhorninjury in twocows. ActaVetScand 2016; 58(5): 1-5. 4. Cihan M. Zehirli yaralar ve ısırıklarda ilkyardım ve ilk müdahale. Özaydın İ. ed. In: Veteriner Acil Klinik.Erzurum: Eser Ofset Matbaacılık, 2004;pp. 310-315. 5. Dumitru LM, Stoian AC, Darie L, Ciobotaru E. Brown bearmaulings on domesticanimals in Romania-Preliminary study. ScientificPapers, Series D, Anim Sci 2017; 60: 343-347. 6. Durmuş AS, Karabulut E, Sağlıyan A.Yenidoğan bir buzağıda suprakondülerfemur kırığı olgusu ve operatif sağaltımı. FÜ Sağ Bil VetDerg 2009; 23(2): 119-122. 7. Feh C.Relationshipsandcommunications in sociallynaturalhorseherds. Mills DS, McDonnell SM. eds. In: TheDomesticHorse: TheOrigins, Development and Management of ItsBehaviour. Cambridge: Cambridge UniversityPress, 2005;pp. 83-93. 8. Hampson K, Dushoff J, Cleaveland S, Haydon DT, Kaare M, Packer C, Dobson A. Transmissiondynamicsandprospectsfortheelimination of canine rabies. PLosBiol2009; 7(3): 462-471. 9. Knubben JM, Fürst A, Gygax L, Stauffacher M. Bite andkickinjuries in horses: Prevalence, risk factorsandprevention. EquineVet J 2008; 40(3): 219-223. 10. Kolata RJ, Kraut NH,Johnston DE.Patterns of trauma in urban dogsandcats: A study of 1000 cases. J AmVetMedAssoc 1974; 164: 499-502. 11. Onoja II, Mshelia WP, Usman B, Andrew AA, Sambo WK, Muhammad ST, Ocheja BO, Awai DE. Severe horn-goreinjury in a 5-year-old Bunajibulland a 10-month-old Yankasa ram- lamb: Case reports. Sokoto J VetSci 2011; 9(1): 43-45. 12. Shamir MH, Leisner S, Klement E, Gonen E, Johnston DE. Dog bite wounds in dogsandcats: A retrospectivestudy of 196 cases. J VetMed 2002; 49: 107-112. 13. Thomas HS. 2015. How totreatlegfractures in youngcalves. http://www.beefmagazine.com/health/how-treat-leg-fractures-young-calves Erişim tarihi: 08.01.2018. 14. Tijjani AN, Muhammad AS, Mohammed K, Abba Y, Chung ELT, Adamu L, Osman AY, Saharee AA, Lila MAM, Haron AW, Abdullah FJ. Management o horngoreinjuryandurticaria in a dairycow: A casereport. J AdvVet Anim Res2015; 2(3): 366-368. 15. Treves A, Jurewicz RR, Naughton-Treves L, Rose RA, Willging RC, Wydeven AP. Wolfdepredation on domesticanimals in Wisconsin, 1976-2000. WildlSocBull 2002; 30(1): 231-241. 16. Whay HR, Main DCJ.ImprovingAnimalWelfare: PracticalApproachesforAchievingChange. Grandin T. ed. In: ImprovingAnimalWelfare. Cambridge: Cambridge UniversityPress, 2010; pp. 227-251. 17. Yuill C. 2017. Bite wounds in dogs. https://vcahospitals.com/know-your-pet/bite-wounds-in-dogs Erişim tarihi:10.01.2018.