Denizli İli Özel İşletme Koşullarında Yetiştirilen Holştayn Irkı Sığırların Süt Verimi ve Döl Verimi Özellikleri Üzerine Bazı Çevresel Faktörlerin Etkisi

Bu çalışmada, 2004-2012 yılları arasında Denizli İli’ndeki beş farklı özel sığırcılık işletmesinde yetiştirilen Holştayn ırkı 228 baş inek ve düveye ait 567 adet laktasyon ve 414 adet tohumlama kayıtları değerlendirilmiştir. Holştayn düvelerde işletmenin; ilk tohumlama-gebelik aralığına, ilk buzağılama yaşına (P<0.05), ilk gebelik yaşına, gebelik başına tohumlama sayısına (P<0.01) ve ilk tohumlama yaşına (P<0.001) etkisi önemli olmuştur. Buzağılama yaşı ve yılı, ilk tohumlama-gebelik aralığı ile ilk tohumlama yaşına etkisi önemli (P<0.001) bulunmuştur. Holştayn ineklerde işletmenin, doğum-ilk tohumlama aralığı, ilk tohumlama-gebelik aralığı, servis periyodu, buzağılama aralığı ve laktasyon süresine etkisi (P<0.05) ile gebelik başına tohumlama sayısı ve 2×305 güne göre düzeltilmiş süt verimi ortalamasına etkisi önemli (P<0.01) olmuştur. Laktasyon sırasının, ilk tohumlama-gebelik aralığına (P<0.01); buzağılama yılının ise servis periyodu, buzağılama aralığına (P<0.05) ve gebelik süresi, ilk tohumlama-gebelik aralığı, laktasyon süresi, gerçek süt verimi, 2×305 güne göre düzeltilmiş süt verimi ve kuruda kalma süresine önemli etkisi (P<0.001) olmuştur. Buzağılama mevsiminin ilk tohumlama-gebelik aralığı ve gerçek süt verimi (P<0.01) ile laktasyon süresi ve kuruda kalma süresine etkisi önemli (P<0.001) olarak belirlenmiştir. Araştırma sonuçları, işletmelerde yetiştirilen Holştayn ineklerin süt ve döl verimi özelliklerinin bu ırk için bildirilen norm değerlere yakın olduğunu, Holştayn düvelerin döl verimi parametrelerinin bazılarının ise istenilen düzeylerden düşük olduğunu göstermiştir.

Anahtar Kelimeler:

Çevre faktörleri, döl verimi, Holştayn, süt verimi

Effects of Some Environmental Factors on Milk Production and Fertility of Holstein Cows Reared in Private Farm Conditions in Denizli Province

This study evaluated the data from Holstein cows reared in five private farms, which are memberships of Denizli Province. The material of the study consisted of production records of Holstein Friesian cows reared between the years of 2004-2012 in five farms. The total of 567 lactations and 414 artificial insemination records belonging 228 heifers and cows for the milk production and reproductive traits were evaluated along the research period. The effect of farm to the gestation length was significant to the first insemination-pregnancy interval first pregnancy age (P<0.05), first parturition age and number of insemination per pregnancy (P<0.01), and first insemination age (P<0.001) for Holstein heifers. The effect of parturition age and of calving year were significant to first insemination and pregnancy interval and first insemination age (P<0.001). The effect of farm was significant to parturition-first insemination interval, the first insemination-pregnancy interval, service period, calving interval and lactation length and also, number of inseminations per pregnancy, 2×305 day corrected milk yield (P<0.05; P<0.01, respectively). The order of lactation had a significant effect on first insemination-pregnancy interval (P<0.01) for Holstein cows. The parturition year had significant effect on the service period, calving interval, (P<0.05), gestation period, first insemination-pregnancy interval, lactation length, actual milk yield, 2×305 days corrected milk yield and dry period (P<0.001); while the calving season had significant effect on the first insemination-pregnancy interval and actual milk yield (P<0.01), lactation length and dry period (P<0.001) respectively. The results obtained in this study shows that the fertility and milk production traits of Holstein cows were similar with the desired levels of Holstein breed, while some reproductive trait levels of the heifers’ were found lower.

Keywords:

: Environmental factors, Holstein, milk production, reproductive traits,

PDF

___

Akbaş Y, Türkmut L. Siyah Alaca, Simental ve Esmer sığırlarda akrabalı yetiştirme katsayısı ile bazı verim özellikleri arasındaki ilişkiler. 1. Döl Verim Özellikleri. Doğa-Tr. J. of Veterinary and Animal Sciences 1990; 14(2): 247-55.
2. Akbulut Ö, Tüzemen N, Yanar M. Erzurum şartlarında Siyah Alaca sığırların verimi 1. Döl ve süt verim özellikleri. Doğa-Tr. J. of Veterinary and Animal Sciences 1992; 16(3): 523-33.
3. Akkaş Ö. Burdur Damızlık Sığır Yetiştiricileri Birliği’ne kayıtlı Holştayn ırkı sığırlarda bazı verim özellikleri. Yüksek Lisans Tezi. Afyonkarahisar Kocatepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Afyonkarahisar-Türkiye, 2007.
4. Alpan O, Arpacık R. Sığır Yetiştiriciliği. 2. Baskı. Ankara: Şahin Matbaası, 1998.
5. Aydın M. Elazığ bölgesine ithal edilen ineklerin doğum sonrası fertilite durumlarının araştırılması. Doktora Tezi. Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Elazığ-Türkiye, 2000.
6. Bayrıl T, Yılmaz O. Kazova Vasfi Diren Tarım İşletmesinde yetiştirilen Siyah Alaca sığırların döl verimi özellikleri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi 2010; 21(3): 163-7.
7. Çörekçi ŞG, Güneş H, Kırmızıbayrak T, Eroğlu Y. Kumkale Tarım İşletmesinde 10 yıllık Siyah-Alaca sığır yetiştiriciliği üzerinde araştırmalar, I. döl verimi özellikleri. İstanbul Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi 1996; 22(1): 187-201.
8. Duru S, Tuncel E. Koçaş Tarım İşletmesinde yetiştirilen Siyah Alaca sığırların süt ve döl verimleri üzerine bir araştırma. 1. Süt verim özellikleri. Türk Veterinerlik ve Hayvancılık Dergisi 2002; 26(1): 97-101.
9. Güler O. Atatürk Üniversitesi tarım işletmesi koşullarında yetiştirilen Siyah Alaca sığırlarda laktasyon eğrisi parametrelerinin ve persistens değerlerinin farklı modellerle tespiti ve etkili çevre faktörlerinin belirlenmesi. Doktora Tezi. Atatürk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Erzurum-Türkiye, 2006.
10. Güneş H. Kumkale Tarım İşletmesinde 10 yıllık Siyah Alaca sığır yetiştiriciliği üzerine araştırmalar. 2. Süt Verim Özellikleri. İstanbul Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi 1996; 22(2): 225-40
Gürdoğan T, Alpan O. Ankara Şeker Fabrikası Çiftliğinde yetiştirilen Holştayn sürüsünde süt verimine ilişkin genetik parametreler ve genetik ilerleme hızı. Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi 1990; 37(1): 101-15.
12. Karakçı N. Halk elindeki değişik orijinli Siyah Alaca sığırların döl ve süt verim performansları üzerinde araştırmalar. Doktora Tezi. İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul-Türkiye, 1990.
13. Kaya I, Uzmay C, Kaya A, Akbaş Y. Comparative analysis of milk yield and reproductive traits of Holstein Friesian cows born in Turkey or imported from Italy and kept on farms under the Turkish-ANAFI project. Ital. J. Anim. SCI. 2003; 2(2): 141-50.
14. Koçak S, Yüceer B, Uğurlu M, Özbeyaz C. Bala Tarım İşletmesinde yetiştirilen Holştayn ineklerde bazı verim özellikleri. Lalahan Hayvancılık Araştırma Enstitüsü Dergisi, 2007; 47(1): 9-14.
15. Kopuzlu S, Emsen H, Özlütürk A, Küçüközdemir A. Esmer ve Siyah Alaca ırkı sığırların Doğu Anadolu Tarımsal Araştırma Enstitüsü şartlarında döl verim özellikleri. Lalahan Hayvancılık Araştırma Enstitüsü Dergisi 2008; 48(1): 13-24.
16. Kumlu S. Damızlık ve Kasaplık Sığır Yetiştirme. Ankara: Setma Matbaacılık, 2000.
17. Moore RK, Kennedy BW, Schaffer LR, Moxley JE. Relationships between reproduction traits. Age and body weight at calving and days dry in first lactation Ayrshires and Holsteins. J Dairy Sci. 1990; 73(3): 835-42.
18. Orman A. Tahirova Tarım İşletmesindeki Holştayn ineklerin başlıca verim özellikleri ve bu özelliklere etki eden bazı çevre faktörleri. Doktora Tezi. Uludağ Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Bursa-Türkiye, 2003.
19. Özcan M. Siyah Alaca sığırlarda yaşama gücü, döl verimi ve süt verimi özelliklerini etkileyen bazı çevresel faktörler üzerinde araştırmalar. Doktora Tezi. İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul-Türkiye, 1994.
20. Özdamar K. SPSS ile Biyoistatistik. 3. Baskı. Eskişehir: Kaan Kitabevi, 1999.
21. Parlak N. Afyonkarahisar ilinde yetiştirilen Siyah Alaca ineklerin süt ve döl verimleri üzerine farklı çevre faktörlerinin etkisi. Yüksek Lisans Tezi. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Afyonkarahisar-Türkiye, 2008.
22. Pelister B, Altınel A, Güneş H. Özel işletme koşullarında yetiştirilen değişik orijinli siyah-alaca sığırların döl ve süt verimi özellikleri üzerinde bazı çevresel faktörlerin etkileri. İstanbul Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi 2000; 26(2): 543-59.
23. Silva HM, Wilcox CJ, Thatcher WW, Becker RB, Morse D. Factors affecting days open, gestation length, and calving interval in Florida Dairy cattle. J Dairy Sci. 1992; 75(1): 288-93.
24. Soylu I. Bir kamu tarım işletmesinde Siyah Alaca süt sığırı sürüsünde süt ve döl verimi karakteristiklerine ilişkin genotipik ve fenotipik parametreler. Yüksek Lisans Tezi. Trakya Üniversitesi Fen Bilimleri Estitüsü, Tekirdağ-Türkiye, 1994.
25. SPSS (Statistical Packages for the Social Sciences). SPSS, base 17.0 user’s guide SPSS, Chicago, II. USA, 2009.
26. Şahin A, Ulutaş Z. Tahirova Tarım İşletmesinde yetiştirilen Siyah Alaca ineklerin süt ve döl verim özelliklerini etkileyen bazı çevresel faktörler. Anadolu Tarım Bilimleri Dergisi 2011; 26(2): 156-68.
27. Taşkın T, Bardakçıoğlu HE, Yılmaz M. Ruminant Yetiştiriciliği (Koyun, Keçi, Sığır). 1. Baskı, pp. 157, İzmir: Meta Basım Maatbacılık, 2011.
28. Topaloğlu N, Güneş H. Effects of some factors in milk yield and components of Holstein-Friesian Cattle in England. İstanbul Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi 2010; 36(1): 65-74.
29. Tuna YT, Gürcan EK, Savaş T. Sarımsaklı Tarım İşletmesinde yetiştirilen Siyah Alaca ırkı süt sığırlarının döl verim özellikleri. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi 2007; 4(3): 347-57.
30. Türkyılmaz MK, Bardakçıoğlu HE, Nazlıgül A. Effect of some factors on milk yield in Holstein cows. Kafkas Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi 2005; 11(1): 69-72.
31. Yıldırım H. Halk elindeki Holştayn ineklerin başlıca verim özellikleri ve bu özelliklere etki eden çevresel faktörler. Doktora Tezi. Uludağ Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Bursa-Türkiye, 1999.