Bafra (sakız x karayaka G1) kuzularında et kalitesinin değerlendirilmesinde alternatif bir yaklaşım: Temel bileşenler analizi

Bu araştırma, Bafra kuzularında et kalitesi özelliklerinin belirlenmesi amacıyla ölçülen bazı parametrelerinin Temel Bileşenler Analizi (Principal Component Analysis, PCA) ile başka değerlendirmesi amacıyla yapılmıştır. Araştırmada kullanılan et kalitesi parametrelerine ait veriler, 2007 yılında Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğüne bağlı Gökhöyük Tarım İşletmesinden (Amasya) elde edilmiştir. Çalışmada 24 adet Bafra kuzusu kullanılmıştır. Bafra kuzularında et kalitesi özelliklerin arasındaki ilişki PCA ile değerlendirilmiştir (n =24). Et kalitesini değerlendirmede, M. longissimus dorsinin pH değeri, 24. saatteki su tutma kapasitesi, 24. saatteki pişirme kaybı, gevreklik değeri, nem, kuru madde oranı, kül oranı, protein oranı, yağ oranı ve renk değerleri (L*, a*, b*) kullanılmıştır. Temel bileşenler analizi ile et kalitesi parametreleri bağımsız bileşenlere ayrılmış, oniki değişken ayrıntılı olarak irdelenmiş ve ilk beş temel bileşenin et kalitesinin toplam varyansın % 79.68lik bölümünü oluşturduğu tespit edilmiştir. Toplam varyanstaki en yüksek payın, renk değerleri a*, b*, protein, gevrekten kaynaklandığı görülmüştür.

An alternative approach for determination of meat quality in Bafra (chios x karayaka G1) lambs: Principal components analysis

In this study, Principal Component Analysis (PCA) was used to evaluate some of the variables measured in order to describe meat quality characteristics of Bafra lambs. Data on meat quality parameters used in this study were provided in,Gökhöyük Agricultural State Farm (in Amasya/ Turkey). Twenty four Bafra lambs were used in this study. The PCA was performed to study the relationship between different meat quality measures (n =24). The measurements used to evaluate the meat quality were pH, water holding capacity at 24th hour, cooking loss at 24th hour , shear force value, moisture, dry matter, crude ash, crude protein, crude fat and the colour (L*, a*, b*) on longissimus dorsi muscles. PCA applied to the various variables in order to describe meat quality to evaluate results visually and on more a wide angle. The PCA has shown meat quality traits are grouped in independent sets. Twelve variables which are responsible on meat quality, were examined the analysis showed that 79.68% of the meat quality was explained by the first five principal components. Colour data (a*, b*), crude protein and shear force values had the highest share in the total variation.

PDF

___

1. Akçapınar H. Koyun Yetiştiriciliği. İkinci baskı. Ankara: İsmat Matbaacılık, 2000: ss.112
2. Alpar R. Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistiksel Yöntemlere Giriş I. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım Ltd Şti, 2003: ss.355-62.
3. Caneque V, Perez C, Velasco S, Diaz MT, Lauzurica S, Alvarez I, Ruiz De Huidobro F, Onega E, De La Fuente J. Carcass and meat quality of light lambs principal component analysis. Meat Sci 2004; 67(4): 595-605.
4. Destafanis G, Barge MT, Brugiapaglia A, Tassone S. The use of principal component analysis (PCA) to characterize beef. Meat Sci 2000; 56(3): 255-9.
5. Hernandez P, Pla M, Oliver MA, Blasco A. Relationships between meat quality measurements in rabbits fedwith three diets of different fat types and content. Meat Sci 2000; 55(4): 379-84.
6. Johnson RA, Wichern DW. Applied Multivariate Statistical Analysis. Fifth Edition. New Jersey: Prentice Hall, 2000; pp.426-52.
7. Küçükönder H, Ercan E, Akyol E, Şahin M, Üçkardeş F. Çok değişkenli istatistiksel analizlerin hayvancılıkta kullanımı. 4. Ulusal Zootekni Bilim Kongresi. Eylül, 1-3, 2004; Isparta-Türkiye.
8. Laville EVM, Bastien O. Prediction of composition traits of young Charolais bull carcasses using a morphometric method. Meat Sci 1996: 44(1): 93104.
9. Timm NH. Applied Multivariate Analysis. Pittsburgh: Springer-Verlag, 2002; p.693.
10. Tatlıdil H. Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistiksel Analiz. Ankara: Cem Web Ofset Ltd Şti, 1996; ss. 135-55.
11. Ünal N, Atasoy F, Akçapınar H, Erdoğan M. Karayaka ve Bafra (Sakız x Karayaka G1) koyunlarda döl verimi, kuzularda yaşama gücü ve büyüme. Turk J Vet Anim Sci 2003, 27(1): 265- 72.
12. Yakan A. Bafra (Sakız x Karayaka G1) Kuzularında Farklı Kesim Ağırlıklarında Besi Performansı, Kesim, Karkas ve Bazı Et Kalitesi Özellikleri. Doktara Tezi. Ankara Üniv Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Zootekni Programı. Ankara- Türkiye, 2008.