Thorstein Veblen’in Gösterişçi Tüketim Yaklaşımı: Niğde Üniversitesi İdari Personeli Örneği

Tüketim (consumption) üretilen mal ve hizmetlerin, ihtiyaç ve isteklerini karşılamaları amacıyla insanlar tarafından kullanılması olarak tanımlanır. Veblen’e göre bir sosyal statü ispatına girişen bireyler, tüketim alışkanlıklarıyla ve tükettikleri ürünlerle kendilerini kanıtlamaya girişmiş; tüketim, ihtiyacı değil egoyu tatmin ve sosyal statüyü yükseltmeyi hedeflemeye başlamıştır. Peki, bu süreç nasıl yaşanmaktadır? Çalışmamız Veblen’in tüketim algısı ışığında, Niğde Üniversitesi idari personeline yönelik bir anket uygulamasıyla edinilen bilgileri değerlendirmeyi hedefler. Niğde’de ortalama bir gelir düzeyine (toplam genel idare hizmetleri personeli maaşları/kişi sayısı oranıyla ortalama aylık 1823 tl) sahip olan üniversite personeli, tüketim tercihlerini ne yönde kullanmaktadır? Bireyleri gelirlerinin üzerinde tüketmeye yönelten neden, Veblen’in teorisinde mi gizlidir? Çalışmamız teorik çerçevenin ardından anket sonuçları sonuçlarının değerlendirilmesi, sonrasında elde edilen bulguların Veblen’in görüşleri ışığından yorumlanıp yorumlanamayacağının tartışılmasıyla sonuçlanacaktır.

THORSTEIN VEBLEN'S CONSPICUOUS CONSUMPTION APPROACH: THE CASE OF EMPLOYEES NIGDE UNIVERSITY

Consumption is defined as the manufactured goods and services are use by people who need. Thorstein Veblen addition to his contributions to the science of economics has a significant contribution to the sociology of consumption by assaying the behavior of consumption became panache. According to Veblen; individuals whom attempt their social statute, has strived to prove themselves by showing products that they consumed and bought. So; consumption is purpose the high social statute and satisfying of ego but not necessities. Well, how this process is experienced? This paper aims that to review the information obtained from application of a survey for the administrative staff of Nigde University, in the light of Veblen's consumption perception. The university staff who have the average income level in Nigde, (total general administrative personnel salaries/persons rate is 1823 tl) uses what direction their consumer preferences? Are causes that lead individuals to consume over their incomes hidden in Veblen's theory? After the theoretical framework, this paper will evaluate the survey results and in-depth interviews with subjects. And then it will result the discussion of the findings whether interpreted or not in the light of Veblen's views

___

Açıkalın, Sezgin; ERDOĞAN Levent, ”Veblen’ci Gösteriş Amaçlı Tüketim”, Selçuk Üni. İİBF Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, sayı:7, syf:1- 18, 2004.

Bagwell, Laurie Simon; BERNHEİM B. Douglas, “Veblen Effects In A Theory Of Conspicuous Consumption”, The American Economic Review; Jun 1996; 86, 3; ABI/INFORM Global sf. 373- 349.

Çetiner, Özgür, ERDAL Özlem, “1980 Sonrası Türkiye’de Finansallaşma Ve Tüketim: Fordizm’in Tutarlı Bir Alternatifi Mi? “ 17-19 Haziran 2009, EconAnadolu İktisat Kongresi, Eskişehir.

Durnıng, Alan Thein; “Tüketim Toplumu ve Dünyanın Geleceği”, çev: Sinem Çağlayan, TÜBİTAK-Tema Vakfı Yayınları, Worldwatch Enstitüsü, Nisan 1992.

Erdem, Eren, “ Şeytan Evliyaları: Mücahitlikten Müteahhitliğe”, Destek Yayınevi, Birinci Baskı, 2011, İstanbul.

Ives, Peter, “Hapishane Defterleri’nde Dil ve Hegemonya” çev: Ekrem EKİCİ, Kalkedon Yayınları, 2011, İstanbul.

Kahraman, A. Burak. (2011) “Hacettepe Üniversitesi ile Erciyes Üniversitesi’nde Görev Yapan Öğretim Üyelerinin Tüketim Alışkanlıkları ve Yaşam Tarzı Profilleri”, Hacettepe Üniversitesi Sosyolojik Araştırmalar e-Dergisi, 28 Haziran 2011, www.sdergi.hacettepe.edu.tr/makaleleler_cerceve.htm.

Kızılkaya, Ertuğrul, “Thorstein B. Veblen’in İktisat Düşüncesinde Metafizik Değer Yargılarının İzleri”, Sosyal Bilimler Dergisi, 2003/ 2, sf: 89-100.

Montaıgne, “Denemeler”, çev: Sabahattin Eyüboğlu, Cem Yayınevi, 1970, www.gunesdershanesi.com/ekitap/Montaigne%20-%20Denemeler.pdf, 25.04.2013.

Smith, Adam, “Milletlerin Zenginliği”, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 7. Basım, 2013, İstanbul. Veblen, Thorstein, “Aylak Sınıfın Teorisi”, Babil Yayınları, Birinci Basım, 2005, İstanbul.

http://tr.wikipedia.org/wiki/Thorstein_Veblen, 24.04.2013.