Bu günah kimin boynuna? Diyarbakır anneleri
Türkiye Cumhuriyeti, Resmi milli dilin Türkçe olduğunu esas alırken, Türkiye Cumhuriyeti halkı arasında anadilleri Türkçe olmayan Kürtçe gibi dillerin de lehçeler ile varlığını kabul etmiş olmalıdır. Zira, bu kabulün kapsamında Türk dili incelemeleri için kurulmuş olan Türk Dil Kurumunun Kürtçe-Türkçe ve Türkçe-Kürtçe sözlük yayınlarını da faaliyet alanı kapsamına alarak göstermiştir. Resmi dilin Türkçe olduğu değiştiremeyeceği hükmüne rağmen Türkiye’de Türkçeye alternatif dillerin oluşması, bazı dillerin eğitim dili olarak geliştirildiği görülmektedir. Mesela Anadili Arapça olan Türkiye’deki Suriyeliler eğitimlerini Büyük ölçüde, Arap eğitmenlerden, Arap müfredatı ve eğitim araçlarından hareketle almaktadırlar. Miktarları milyonlarla anlatılan sığınmacıların “anadil” anlayışı farklıdır ve bu anlayış farklılığı ilgili maddelerle çelişki içermektedir. Bu çalışmada Diyarbakır Anneleri adı altında bir platform oluşturan grup üzerinden ayrı bir Kürt kimliği yaratmak istenmesinin yanlışlığını bin yıllık birlikteliği bozma girişimi olduğunu ve siyasi oryantalistlerin amaçlarına hizmet ettiğini ortaya koymaya çalışacağız.
Anahtar Kelimeler:
Türk Anayasası, Türkler, Kürtler, Ortak edebiyat, Diyarbakır Anneleri
Who Is Responsible? Diyarbakır Mothers
Turkish Constitution is clearly explains that the official language of the country is Turkish and it regards all kind of accents spoken in the country such as languages of Kurds that is Zaza, Gurmanchy to be searched under the patronage of Association of Language of the Turks. Although the rule that the official Language of the state is never being changed, some politicians and intellectuals try to add other languages to the constitutions such as Arabic due to immigrant Syrians in Turkey and some dialects and accents due to Kurdish people live in the country. So that some people prepare different curriculums of other languages. In this article we will indicate that the fallacy of constitution of a new languages particularly Diyarbakır Mothers those who established a platform to protect their children from terror groups in the region, and we will show that it is an initiation to damage the unity of brotherhood for thousand years, and also it is a mission to political orientalism which aims to separate Anatolian people.
Keywords:
Turkish constitution, Turks, Kurds, Common literature, Diyarbakır mothers,
___
Aliev, A. (2020). Apostolik Otosefal Kafkas Alban Kilisesi. İlâhiyât Yayınları, Ankara.Dengbêjlere dair bazı kaynaklar:
Abbas,A. (2005). Dengbêjê Piçuk [Küçük Ozan], Kürtçe, Pêri Yayınları, İstanbul.
Amedi, S. B. (1980). Hozanêd Kurd [Kürt Ozanları], Kürtçe, Bağdat/Irak.
Beğik, M. (2018). Şahê Dengbêjan Reşo [Ozanların Şahı Reşo], Kürtçe, Nûbihar Yayınevi, İst.
Bingöl Dengbêjleri (Derleyen: Bin-Der), Pêri Yayınları, İstanbul 2007.
Goyan, S. (2007). Stranên Folklorîk ên Botanê [Botan’ın Folklorik Şarkıları], Kürtçe, Cilt: 1-2, Kürt Folklor Enstitüsü, İstanbul.
Kürt Müziği [Kendal Nezan, Mehrdad R. İzady vd.], (Çev. Necdet Hasgül, Mutlu Öztürk vd.), Avesta Yayınları, İstanbul 1996.
Uzun, M. (2017). Dengbêjlerim, İthaki Yayınevi, İstanbul.
Destan (Kürtçe: Destan)
Ahmet Aras, Kerr û Kulik - Mitolojiya Kurdî da Destanek [Kerr ile Kulık - Kürt Mitolojisinde Bir Destan], Fırat Yayınları, İstanbul 1993.
Ari, A. (2003). Destana Kawa [Kawa Destanı], Elma Yayınları, İstanbul.
Ari, A. (2011). Destana Kawa û Azhi Dehaq [Kawa Destanı ve Azhi Dehak], Evrensel Basım Yayın, İst.
Celil, O. (2001). Kürt Kahramanlık Destanı Dımdım (Çev. İbrahim Kale), Avesta Yayınları, İst.
Celilê Celil- Ordixanê Celil, Destanên Kurdî [Kürtçe Destanlar], Zel Yayıncılık, İstanbul.
Destana Memê Alan [Alanlı Memo Destanı], Kürtçe-Türkçe (Çev. Baran), Özgürlük Yolu Yayınları, İstanbul 1978.
Kaplan, Y. (2019). Beyt û Destanên Kurdî [Manzum ve Kürtçe Destanlar], Nûbihar Yayınevi, İst.
Zilan R. & Roşan, S. (t.y.). Destanên Kurdî / ji Zargotina Kurdî: Sîyabend û Xecê, Dimdim, Zembîlfiroş, Kerr û Kulik, Ristemê Zal, Binefşa Narîn, Stî û Ferxî [Kürt Kültüründen Kürtçe Destanlar], Stockholm Kürt Kültür Vakfı - İstanbul Kürt Enstitüsü, İstanbul.
Masal (Kürtçe: Çirok).
Aslan, M. (2012). Repertuar-Kılamê Çemi [Nehir Şarkıları], Tij Yayıncılık, İstanbul.
Düzgün, M. (1992). Dersim Türküleri- Tayê Lawikê Dêrsimi, Berhem Yayınları, Ankara.
Espar, İ. (2004). Tani Estaniki û Deyirê Ma [Bazı Masal ve Türkülerimiz], Vate Yayınevi, İstanbul.
Fablên Kurdî (Komisyon), Stockholm Kürt Kültür Vakfı- İstanbul Kürt Enstitüsü, İstanbul (tarihsiz).
Güner, O. (2002). Kürt Halk Masalları ve Halk Hikâyeleri, Kalan Yayınları, Ankara.
İşler, İ. (1998). Çîrokên Gelêrî û Destana Şemıkê Bêdıran [Anonim Masallar ve Dişsiz Şemık’ın Destanı], İstanbul Kürt Enstitüsü, İstanbul.
Kurij, S. (2014). Deyirî Çewlîgî [Bingöl Türküleri], Nas Ajans Yayınları, İstanbul.
Licokic, M. (2007). Sanıkan û Deyiranê Lıcê ra [Lice’nin Türkü ve Masallarından], Vate Yayın, İst.
Mihotulî, S. (1991). Çirokên Kurdan [Kürtlerin Masalları], Koral Yayınları, İstanbul.
Ozan (Zazaca: Deyir: Şarkı, türkü, yır; Deyirbaz: Şarkıcı, türkücü, yırcı).
Sevim Aydın, Deyirbazê Dêrsimi Sait Bakşi [Dersimli Ozan Sait Bakşi], Roşna Yayın, Diyarbakır 2013.
Temo, S. (2019). Serê Şevê Çîrokek [Her Gece Bir Masal], Kürtçe, Dara Yayınevi.
Xanî, E. (1975). Mem û Zîn [Memo ile Zin], (Kürtçe-Türkçe Çev. Mehmet Emin Bozarslan), 1.Baskı, Gün Yayınevi, İstanbul 1968; 2. Baskı, Koral Yayınları, İstanbul.
Xanî, E. (2007). Memozîn (Kürtçe/Transkripsiyon: Arif Zêrevan), Weşanxane Aras, Erbil.
Yazgan, İ. (1996). Eski Kürt Öyküleri, Belge Yayınları, İstanbul 1996.
Yücel, M. (2014). Su Masalı- Kürt Coğrafyasında Göl ve Irmak Efsaneleri, Evrensel Basım Yayın, İst.
Destan (Zazaca: Destan)
Ayata, E. (1996). Haoma, Zaza Förlag, Stockholm/İsveç.
Ayata, E. (t.y.). Bir Zaza Destanı, Zaza Förlag, Stockholm/İsveç.
Mar, C. (1987). Koçkiri Destanı, Özgürlük Yolu Yayınları, Köln/Almanya.
Masal (Zazaca: Vistonık, Estanık, Sanık)
Adabeyi, F. (2005). Estanikanê Sêwregi ra [Siverek Masallarından], Vate Yayınevi, İstanbul.
Aldatmaz, N. G. (2016). Sanikanê Mamekiye ra [Mameki/Dersim Masallarından], Roşna Yayınevi, Diyarbakır.
Ayata, E. (2002). Vistoneki Helqi Zaza [Zaza Halkının Masalları], Zaza Förlag, Stockholm/İsveç.
Bor, İ. (2013). Vistonikê Dadîye Mi [Annemin Masalları], Roşna Yayınevi, Diyarbakır.
Çiçek, A. A. (2012). Şayê Marû: Estanikanê Xinis û Tekmanî ra [Yılanların Şahı: Hınıs ve Tekman Masallarından], Vate Yayınevi, İstanbul.
Çolpan R. & Düzgün, M. (1993). Çend Sanıkê Ma, Berhem Yayınevi, Ankara.
Gündüz, D. (2004). Hikayeyê Koyê Bingolî [Bingöl Dağı Hikâyeleri], Vate Yayınevi, İstanbul.
- Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
- Yayıncı: Erciyes Üniversitesi
Sayıdaki Diğer Makaleler
Gagavuzlara Türkiye Türkçesi Öğretimi
Balkanlarda Anlatılan Bektaşi Menkıbelerinde İslam Öncesi İnanç Unsurları Üzerine Bir İnceleme
Destinasyon Tercihinde Film ve Dizi İzlemenin Önemi: Kapadokya'da Film Turizmi Örneği
Bu günah kimin boynuna? Diyarbakır anneleri
Adana’da Uzakdoğu Kökenli Dinî ve Felsefî İnanışların İzdüşümleri: Sahaja Yoga ve Reiki Örneği