Türkiye'de Tarih öğretiminin sorunlarına bir örnek: Kemal Kara'nın İnkılâp Tarihi ve Atatürkçülük ders kitabında iç ve dış düşman algısı

Bu çalışmada, Türkiyedeki tarih yazımı ve bunun tarih öğretimine etkileri incelenmektedir. Çalışmada konu, Kemalist ideoloji ve resmî tarih tezi bağlamında analiz edilmiştir. Örnek olarak Kemal Karanın yazdığı İnkılâp Tarihi ve Atatürkçülük ders kitabı alınmıştır. Türkiyede tarih, Erken Cumhuriyet Döneminde oluşturulmuş ve sonrasında da ön planda tutulmuş olan resmî tarih tezi yardımıyla yazılmaktadır. Bu tarih yazım metoduyla bir biz ve öteki ayrımı yaratılmaktadır. Tarih sadece Türkiye ve Türklere odaklanılarak, savaşlar ve destanlar üzerinden anlatılmaktadır. Bu çalışmada da, tarih öğretiminin ve yazımının demokratikleşebilmesi ya da tarafsızlaşabilmesi için resmî tarih tezi kadar ötekileştirilen grupların bakış açılarının, düşünce sistemlerinin ve algılarının da anlatılması gerektiği görüşü vurgulanmaktadır.

An example of the problems of history teaching in Turkey The perception of internal and external Enemies in Revolution History and Kemalism Textbook of Kemal Kara

In this study historiography in Turkey and its effects on history teaching are examined. In this article, the subject is analyzed in the context of Kemalist ideology and official history discourse. The Revolution History and Kemalism textbook which was written by Kemal Kara is chosen for being the example. History in Turkey is written by the help of the official history discourse which was built up in Early Republican Period and prioritized after then. With this historiography method, an us and the other division is created. History is explained only by focusing on Turkey and Turks in terms of wars and eposes. In this article, the idea that in order to democratization or neutralization of history teaching, perspectives of otherized groups should be included in the analysis so should the official history discourse is underlined.

___

  • AKIN, Rıdvan; (2001), TBMM Devleti (1920–1923) Birinci Meclis Döneminde Devlet Erkleri ve İdare, İstanbul: İletişim Yayınları.
  • ATATÜRK, Mustafa Kemal; [1927] (2005), Söylev, Kırk beşinci Baskı, Haz.: Hıfzı Veldet Velidedeoğlu, İstanbul: Cumhuriyet Kitapları.
  • BALKILIÇ, Özgür; (2009), Cumhuriyet, Halk ve Müzik: Türkiye'de Müzik Reformu 1922–1952, Ankara: Tan Yayınevi.
  • CARR, Edward Hallet; [1961] (1993), Tarih Nedir, Dördüncü Baskı, Çev.: M. Gizem GÜRTÜRK, İstanbul: İletişim Yayınları.
  • COPEAUX, Etienne; (1998), Tarih Ders Kitaplarında (1931–1993) Türk Tarih Tezinden Türk İslam Sentezine, Çev.: Ali BERKTAY, İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
  • ÇELİK, Nur Betül; (2007), “Kemalizm: Hegemonik Bir Söylem” Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce C. 2: Kemalizm, İstanbul: İletişim Yayınları, ss. 75–91.
  • DÖNMEZ, Cengiz ve Kubilay YAZICI; (2008), T.C. İnkılâp Tarihi ve Atatürkçülük Konularının Öğretimi, Ankara: Nobel Yayınları.
  • ERSANLI, Büşra; (2006), İktidar ve Tarih: Türkiye’de Resmî Tarih Tezinin Oluşumu (1929–1937), İkinci Baskı, İstanbul: İletişim Yayınları.
  • FRANGOUDAKI, Anna; (1998), “Tarih Ders Kitaplarında Ulusal ‘Ben’ ve Ulusal ‘Öteki’”, Tarih Eğitimi ve Tarihte ‘Öteki’ Sorunu, İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları, ss. 96–105.
  • GÖRGÜLÜ, İsmet; (2002), Atatürk’ten Ermeni Sorunu, Ankara: Bilgi Yayınevi.
  • GÜNAL, Pınar; (2006), “Türk Basınında Yunanistan İmajının Dönüşümü (1996–1999)”, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • KARA, Kemal; (2009), Türkiye Cumhuriyeti İnkılâp Tarihi ve Atatürkçülük, İstanbul: Önde Yayıncılık.
  • KÖKER, Levent; (1990), Modernleşme, Kemalizm ve Demokrasi, İstanbul: İletişim Yayınları.
  • MACAR, Elçin; (2004), Cumhuriyet Döneminde İstanbul Rum Patrikhanesi, İkinci Baskı, İstanbul: İletişim Yayınları.
  • MILLAS, Herkül; (1998), “Türk Ders Kitaplarında ‘Yunanlılar’: Bütünleştirici Bir Yaklaşım”, Tarih Eğitimi ve Tarihte ‘Öteki’ Sorunu, İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları, ss. 254–263.
  • ÖZBARAN, Salih; (1997), Tarih, Tarihçi ve Toplum: Tarihin Çağrışımı, Doğası, Tarihçilik ve Tarih Öğretimi Üstüne Düşünceler, İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
  • ÖZBARAN, Salih; (1998), “Türkiye’de Tarih Eğitimi ve Ders Kitapları Üstüne Düşünceler”, Tarih Eğitimi ve Tarihte ‘Öteki’ Sorunu, İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları, ss. 61–69.
  • PESMAZOĞLU, Stefanos; (1998), “‘Ötekilik’ Üzerine Bazı Yöntemsel Yorumlar”, Tarih Eğitimi ve Tarihte ‘Öteki’ Sorunu, İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları, ss. 7–12.
  • STATHIS, Penelope; (1998), “Yunan [ve Türk] Tarih Ders Kitaplarında ‘Ben’ ve ‘Öteki’ İmgeleri”, Tarih Eğitimi ve Tarihte ‘Öteki’ Sorunu, İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları, ss. 125–133.
  • TEKELİ, İlhan; (1998a), Tarih Bilinci ve Gençlik: Karşılaştırmalı Avrupa ve Türkiye Araştırması, İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
  • TEKELİ, İlhan; (1998b), “Tarihyazıcılığı ve Öteki Kavramı Üzerine Düşünceler”, Tarih Eğitimi ve Tarihte ‘Öteki’ Sorunu, İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları, ss. 1–6.
  • TÜRKDOĞAN, Orhan; (1999), Kemalist Sistem: Kültürel Boyutları, İstanbul: Alfa Kitabevi.
  • VASSAF, Gündüz; (2007), Tarihi Yargılıyorum, Üçüncü Baskı, İstanbul: İletişim Yayınları.
  • WALIA, Shelley; (2004), Edward Said ve Tarih Yazımı, Çev.: Gürol KOCA, İstanbul: Everest Yayınları.
  • YEĞEN, Mesut; (2007), “Kemalizm ve Hegemonya”, Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce C. 2: Kemalizm, İstanbul: İletişim Yayınları, ss. 56– 74.
  • ZÜRCHER, Erik Jan; (2005), Savaş, Devrim ve Uluslaşma, Türkiye Tarihinde Geçiş Dönemi: 1908–1928, Çev.: Ergun AYDINOĞLU, İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.