TÜRKİYE’DE CUMHURBAŞKANLIĞI SİSTEMİNİN DİNAMİKLERİ VE YÜRÜTMENİN YENİ KONUMU Cengiz GÜL

16 Nisan 2017 tarihinde yapılan referandumla kabul edilen AnayasaDeğişikliği, aslında, 1961 Anayasası’ndan sonraki siyasal süreçte,Türkiye’de aşırı istikrarsız ve zayıf hükümetler ve periyodik darbelerinyol açtığı işlemeyen ve yönetemeyen demokrasi pratiğinin ortadan kaldırılmasıadına gerçekleştirilen bir hükümet sistemi reformu olmuştur. Enson 15 Temmuz 2016’daki darbe ve işgal harekâtıyla kendini gösterenTürk darbecilik pratiğinin siyasal temelinde, parlamenter sistemin, kuvvetlerayrılığını sağlayamayan iç içe geçmiş yasama-yürütme olgusunailaveten, yürütmenin, kendi içinde çatışma potansiyeline çanak tutan çift başlı yapısıyla, parlamenter sistemin adeta doğal bir özelliği haline gelenkoalisyon hükümetleri sebebiyle ortaya çıkan istikrarsız, güçsüz ve demokratikliğizayıf hükümetler olgusu yatmaktadır. Böylesine siyasal kaotikve kaygan bir zemin üzerinde yeşermesi ve büyümesi, adeta kaçınılmazolan askeri, bürokratik ve jüristokratik vesayet odaklarının, doğrudanveya dolaylı bir çok darbesine veya darbe teşebbüsüne şahit olanTürkiye’nin, bu vesayet odaklarının da arkasında, onları dizayn edip,kendi amaçları doğrultusunda kullanacak kadar devlet mekanizmasınayön veren üst vesayet merkezlerine karşı daha fazla gecikmeden, Cumhuriyettarihinde ilk kez halkın inisiyatifiyle yapılan siyasal sistem reformunuhayata geçirmesi kaçınılmaz olmuştur. İşte, 16 Nisan 2017 tarihindeyapılan referandumla kabul edilen Anayasa Değişikliği’nin ana ekseniniise, demokratik siyasal sistem zemininde, mevcut hükümet modelininTürkiye tipi bir başkanlık sistemine dönüştürülmesi oluşturmaktadır.

DYNAMICS OF PRESIDENTIAL SYSTEM IN TURKEY AND NEW POSITION OF EXECUTIVE

Constitutional amendment that accepted with referandum in 16 April 2017, actually, is an government system reform which been realized for eliminate unoperate/ungovern democracy practice that emerge from exceed unstable and weak governments and periodic coups in Turkey at political process after from 1961 Constitution. The fact of unstable, powerless and weak democratic governments caused by the coalitions, which has become a natural feature of the parliamentary system with its double-headed structure and potential for conflicts, in addition to the inherent legislative-executive nature of the parliamentary system that can not provide separation of powers, is lying under the political basis of Turkish couping practice, which has been manifested itself with the latest July 15th, 2016 coup d’etat and occupation campaign. Turkey has witnessed direct and indirect coup d’etat of military, bureaucratic and juristocratic centers of tutelage, which is almost inevitable to grow on such a politically chaotic and slippery ground. Behind these centers of tutelage, top center of tutelage which has designed and directed the state mechanism them for his own purposes and has taken over the state. the reform of the political system has become inevitable. This reform was made with the initiative of the people for the first time in the history of the Republic. The main axis of the amendment of the Constitution adopted with a referendum on April 16, 2017 is the transformation to Turkish type presidential system of the existing government model on the ground of the democratic political system.

PDF

___

ALTUN, Fahrettin: “Red Cephesinin Yeni Sanrıları”, Retrieved at February 20, 2017 from http://www.sabah.com.tr/yazarlar/ fahrettinaltun/ret-cephesinin-yeni-sanrilari. Erişim Tarihi: 28.04.2018.
ATAKLI, Can: “Hükümeti Millet Seçiyor Yalanı”, http://www. gazeteoku. com/yazar/can-atakli/174810/hukumeti-millet-seciyor-yalani. Erişim Tarihi: 25.04.2018.
ATAR, Yavuz: Türk Anayasa Hukuku, 11. Baskı, Seçkin Yayınları, Ankara, 2017.
BİLİR, Faruk: Hükümet Sistemleri ve Başkanlık Sistemi, Adalet Yayınları, Ankara, 2017.
BOZLAĞAN, Recep: Türk Tipi Başkanlık, Hayat Yayınları, İstanbul, 2016.
CHP: “Neden Hayır”, https://www.chp.org.tr/ Public/0/Other/ NEDEN%20 HAYIR.pdf. Erişim Tarihi: 30.04.2018.
DOĞAN, Mehmet: “Tarihimizde Partili Cumhurbaşkanları”, http://www.tyb. org.tr/d-mehmet -dogan-tarihimizde-partilicumhurbaskanlari-25420h.htm, Erişim Tarihi: 24.04.2018.
ERDOĞAN, Recep Tayyip: “200 Yıllık Arayışın Ürünü: Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi”, Yeni Türkiye Dergisi (Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi Özel Sayısı), Yıl: 23, Sayı: 94, (Mart-Nisan 2017), ss. 9-11.
FENDOĞLU, Hasan Tahsin: “Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi”, Yeni Türkiye Dergisi (Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi Özel Sayısı), Yıl: 23, Sayı: 94, (Mart-Nisan 2017), ss. 90-109.
GÖZLER, Kemal: (2018). “Cumhurbaşkanlığı Sistemi mi, Başkanlık Sistemi mi, Neverland Sistemi mi?”, http://www.anayasa.gen.tr/neverland.pdf. s. 3. Erişim Tarihi: 30.04.2018.
GÖZLER, Kemal: (2017/a). Elveda Anayasa, (16 Nisan 2017’de Oylayacağımız Anayasa Değişikliği Hakkında Eleştiriler), Ekin Yayınları, Bursa, 2017.
GÖZLER, Kemal: (2017/b). Türk Anayasa Hukuku Dersleri, 17. Baskı, Ekin Yayınevi, Bursa, 2017.
GÜL, Cengiz: “The Transition of the Government System in Turkey in the Context of the Presidential System and Its Relationship with the Democratic Regime”, Current Perspectıves In Socıal Scıences, Edt. Hasan Arslan/ Mehmet Ali İçbay/ Alina-Andreea Dragoescu, ss. 231-237.
GÜL, Cengiz: Karşılaştırılmalı Hükümet Sistemlerinde Yürütme, Yetkin Yayınları, Ankara, 2017.
GÜLENER, Serdar: “Anayasa Değişikliğinde Aslında Ne Nedir?”, Açık Görüş-Star, Erişim Tarihi: 25.04.2018.
KESER, Hayri: “Türk Tipi Başkanlık Sistemi Üzerine”, Yeni Türkiye Dergisi (Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi Özel Sayısı), Yıl: 23, Sayı: 94, (Mart-Nisan 2017), ss. 433-438.
KONGAR, Emre: “Parti Devletine Hayır”, http://www.cumhuriyet.com.tr/ koseyazisi/ 677558/ Parti_devletine_hayir.html. Erişim Tarihi: 27.04.2018.
KÜÇÜK, Adnan: (2018/a). “Cumhurbaşkanlığı Sistemine Öcülerle Karşı Çıkmak”, http://www.star.com.tr/acik-gorus/cumhurbaskanligisistemine-oculerle-karsi-cikmak-haber-1168354/. Erişim Tarihi: 26.04.2018.
KÜÇÜK, Adnan: (2018/c). “Türkiye Cumhurbaşkanlığı Kararnameleriyle mi Yönetilecek?”, http://www.star.com.tr/acik-gorus/turkiyecumhurbaskan liği-kararnameleri-ile-mi-yonetilecek-1188024. Erişim Tarihi: 26.04.2018.
KÜTAHYALI, Rasim Ozan: “Kuvvetler Ayrılığı ve 16 Nisan Referandumu”, http://www.gazeteoku.com/yazar/rasim-ozankutahyali/173261/ kuvvetler-ayriligi-ve-16-nisan-referandumu. Erişim Tarihi: 28.04.2018.
MERT, Nuray: “Mesele Tek Adam Değil, Çoğunluk Sultası”, http://www. cumhuriyet.com.tr/koseyazisi/686036/Mesele_tek_ adam_degil__cogun luk_sultasi. html. Erişim Tarihi: 27.04.2018.
ÖZBUDUN, Ergun: Türk Anayasa Hukuku, 2017 Anayasa Değişikliklerine Göre Gözden Geçirilmiş 17. Basım, Yetkin Yayınları, Ankara, 2017.
SÖYLER, Yasin: Yeni Başkanlık Sisteminde Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi, Seçkin Yayınları, Ankara, 2018.
ŞAFAK, Erdal: “Partili Cumhurbaşkanı Atatürk ile Başladı”, http://www. sabah.com.tr/yazarlar/safak/2016/06/ 23/partilicumhurbaskani-ataturk-ile-basladi, Erişim Tarihi: 25.04.2018.
TEMELTAŞ, Nami: “Yargının Bağımsızlığı ve Tarafsızlığı”, http://www. demokrathaber.org/yarginin-bagimsizligi-ve-tarafsizligimakale, 9387. html, Erişim Tarihi: 24.04.2018.
TEZKAN, Mehmet: (2018/b). “Meclisin Gücü Azalıyor mu?”, http://www. milliyet.com.tr/yazarlar/mehmet-tezkan/ meclis-ingucu-azaliyor-mu -2403709/. Erişim Tarihi: 22.04.2018.
UÇUM, Mehmet: “Cumhuriyeti Halka Açan Doğrudan Millet Hükümeti”, Açık Görüş-Star, Erişim Tarihi: 20.04.2018.