TOPLU İŞ HUKUKU AÇISINDAN İŞÇİNİN YILLIK ÜCRETLİ İZİN HAKKI Hatice Duygu ÖZER
4857 sayılı İş Kanunu kapsamındaki işçilere tanınan yıllık ücretliizin hakkı; hak kazanma koşulları, iznin uygulanması, izin ücreti gibitemel esasları bakımından anılan kanunda düzenlenmiştir. İş sözleşmelerindede bu esaslara göre hükümler yer almaktadır. Ancak yıllık ücretliizin hakkı bireysel iş sözleşmeleri kadar toplu iş sözleşmeleriyle de sıklıkladüzenlenen konular arasındandır. Bu nedenle yıllık ücretli izne ilişkinhükümlerin toplu iş sözleşmesinde nasıl düzenleneceği de önem arzetmekte ve çalışmamızın ilk bölümünü oluşturmaktadır. Toplu iş sözleşmelerininnormatif kısmının iş sözleşmesinin muhtevasına ilişkin olanbölümüne dahil edebileceğimiz yıllık izne ilişkin hükümler, yıllık iznehak kazanma koşullarını kolaylaştırıcı nitelikte olduğu gibi kullanımınailişkin esaslar yönünden de daha esnek hükümler içerebilir. Yıllık izin ücretinin daha yüksek bir miktarda belirlendiği toplu iş sözleşmeleri deuygulamada sıklıkla karşımıza çıkmaktadır.Çalışmamızın ikinci bölümünde ise, yıllık izin toplu iş uyuşmazlıklarıbağlamında ele alınmıştır. Böylece yıllık iznin grev ve lokavtta neşekilde kullanılabileceği ve yıllık izne hak kazanmak için aranan koşullarıgerçekleştirmede grev ve lokavtın etkisinin ne olacağı üzerinde durulmuştur.
RIGHT TO ANNUAL PAID PERMIT FOR THE WORKERS ACCORDING TO COLLECTIVE LABOUR LAW
The right of paid annual leave recognized by the workers under the Labor Law No. 4857; the conditions of entitlement, the application of the permit, the permit fee, etc. Labour contracts also include provisions according to these principles. However, the right to annual paid leave is often the subject of collective labor agreements as well as individual job contracts. For this reason, it is also important how to regulate the provisions of the annual paid leave on the collective bargaining agreement, thus it forms the first part of our work. Contract articles relating to the annual leave may be included in the part of the normative part of the collective bargaining agreement relating to the content of the employment contract. These are not only facilitating the conditions for entitlement to annual paid leave but may also include more flexible provisions on the basis of annual paid leave use. Collective bargaining agreements, that the annual leave fee is also set at a higher level, are often confronted in practice. In the second part of our work, annual leave adressed up in the context of collective labor disputes. Thus, how annual leave can be used during strikes and lockouts releaved. Finally it was emphasized how the strike and lockout effect qualifying condition for annual leave.
___
- Akyiğit, Ercan: Yıllık Ücretli İzin, Ankara 2000.
- Akyiğit, Ercan :“Yeni Borçlar Kanunu’nda Yıllık Ücretli İzin”, Sicil
İş Hukuku Dergisi, Mart 2011.
- Akyiğit, Ercan: “Yıllık Ücretli İzin Kurumunda Yeni Bir Durum:
Yıllık İznin İşverence Kısaltımı (İndirimi)”, Çalışma ve Toplum Dergisi,
Y.2011, S.3.
- Alpagut, Gülsevil: “Toplu Eylem Hakkı ve Sınırları-Yargıtay’ın
Konuya İlişkin Bir Kararının Düşündürdükleri”, Prof. Dr. Fevzi Şahlanan’a
Armağan, C.2, İstanbul 2016.
- Avcı, Mustafa : “6356 Sayılı Kanun’un Grev Oylaması Konusunda
Getirdiği Değişiklikler ve Olası Uygulama Sorunları”, Sicil İş Hukuku
Dergisi, Y.2013, S.30.
- Bingöl, Serkan :Yıllık Ücretli İzin, Ankara 2012.
- Yücel Bodur, Mehtap : “Mevsimlik İş Sözleşmesi İle Çalışanların
Yıllık Ücretli İzin Hakları”, İş ve Hayat Dergisi, Y.2015, C.,S.1.
- Başterzi, Süleyman: “İş İlişkisinin Kurulması, Hükümleri ve İşin
Düzenlenmesi”, Yargıtay’ın İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Hukuku 2009
Yılı Kararlarının Değerlendirilmesi Sempozyumu, Ankara 2011.
- Canbolat, Talat: 6356 sayılı Kanun’a Göre Toplu İş Sözleşmesinin
Düzeyi ve Türleri, İstanbul 2013.
- Canbolat, Talat: “Toplu İş Sözleşmesine İlişkin Hükümler”, İş Hukukunda
Güncel Sorunlar 3 Semineri, Kadir Has Üniversitesi Hukuk
Fakültesi, İstanbul 2013.
- Canbolat, Talat: “6356 Sayılı Kanunda Öngörülen Çerçeve Sözleşmenin
Hukuki Niteliği”, Prof. Dr. Ali Rıza Okur’a Armağan, İstanbul
2014.
- Canbolat, Talat: “Yargıtay’ın 2011 Yılı İş ve Sosyal Güvenlik Hukuku
Kararlarının Değerlendirilmesi Sempozyumu”, Ankara 2013.
- Canbolat, Talat : “Toplu İş Sözleşmesinden Yararlanamayacak İşçiler”,
Kamu-İş İş Hukuku ve İktisat Dergisi, C. 6, S. 4, Y.2002.
- Centel, Tankut: İş Hukukunda Ücret, İstanbul 1988.
- Centel, Tankut: “Yasal Greve Müdahalede Grev Oylaması Uygulaması”
TİSK Akademi Dergisi, 2014/1, C.9, S.16.
- Çakmakçı, Musa: “Yıllık İzin Hakkının Kullandırılmaması İşçiye
Haklı Fesih Hakkı Verir Mi?”, http://www.lokmaneren.com.tr/ maka
le/yillik-izin-hakkinin-kullandirilmamasi-isciye-hakli-fesih-hakki-verirmi,
erişim tarihi 20.06.2018.
- Çelik, Nuri / Caniklioğlu, Nurşen/ Canbolat, Talat: İş Hukuku
Dersleri, İstanbul 2017.
- Çenberci, Mustafa: İş Kanunu Şerhi, Ankara 1986.
- Çiçek, Mustafa: İş Hukukunda Zorunlu Arabuluculuk, Ankara 2018.
- Çifter, Algun: “Türk Hukukunda Hizmet Akdinin Yasal Grev Süresince
Askıda Kalmasının Hukuki Sonuçları”, Erzincan Hukuk Fakültesi
Dergisi, C.6, S.1-4, Y.2002.
- Çöğenli, Taner: Türk İş Hukukunda Yıllık Ücretli İzin, İstanbul,1983.
- Demir, Fevzi: “Toplu İş Sözleşmesi ile İşçinin Onayının Önceden
Alınması”, Sicil İş Hukuku Dergisi, Haziran 2006, S.2.
- Dereli, Toker: “Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) Perspektifiyle
Türkiye’de Sendika Özgürlükleri ve Yeni Yasa Taslaklarının Değerlendirilmesi”,
Sicil İş Hukuku Dergisi, Y.2, S.6, Haziran 2007.
- Doğan, Sevil: “Toplu İş Sözleşmesinin Ard Etkisi”, Dokuz Eylül
Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C.15, Özel Sayı, Y.2013.
- Yayvak, İrem: Toplu İş Sözleşmesinin Art Etkisi, İstanbul 2014.
- Doğan Yenisey, Kübra: İş Hukukunun Emredici Yapısı, İstanbul
2014.
- Doğan Yenisey, Kübra: “İş İlişkisinin Kurulması, Hükümleri ve İşin
Düzenlenmesi”, Yargıtay'ın İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Hukuku Kararlarının
Değerlendirilmesi Semineri 2013, İstanbul 2017.
- Doğan Yenisey, Kübra: “Toplu İş Sözleşmesinin Ard Etkisi Kazanılmış
Hakların Korunması”, Sicil İş Hukuku Dergisi, Y.5, S.18, Haziran
2010.
- Ekmekçi, Ömer: Toplu İş Sözleşmesiyle Düzenleme Yetkisi, İstanbul
1996.
- Ekonomi, Münir: İş Hukuku C.1, Ferdi İş Hukuku, İstanbul 1984.
- Ertürk, Şükran: “Kanuni Grev ve Lokavtın Hizmet Akdine Etkisi:
İşçi Bakımından Sonuçları”, Çimento İşveren Dergisi, Temmuz 1991.
- Esener, Turhan: İş Hukuku Yönünden Toplu İş Sözleşmeleri, Ankara
1964.
- Eyrenci, Öner / Taşkent, Savaş / Ulucan, Devrim: Bireysel İş Hukuku,
İstanbul 2017.
- Eyrenci, Öner: “Toplu İş Sözleşmesinin İşyerinde Çalışan Bütün İşçilere
Uygulanacak Hükümleri”, Kamu-İş Dergisi, Nisan 1988.
- Kar, Bektaş: “6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun 854 Sayılı Deniz
İş Kanunu’na Etkisi”, İÜHFM C. LXXII, S. 2.
- Kaya, Pir Ali / Güler, Ceyhun: “Uluslararası İnsan Hakları Hukukunda
Toplu Eylem Hakkı”, Sosyal Siyaset Konferansları, S. 68, Y.
2015/1.
- Keser, Hakan: “Toplu İş Sözleşmelerinde Geriye Etkili Yürürlük ve
Yürürlüğün Başlangıcı”, Çimento İşveren Dergisi, C.8, S.5, Eylül 1994.
- Keser, Hakan :“Sona Eren Toplu İş Sözleşmesi Hükümlerinin Art
Etkisi”, Sicil İş Hukuku Dergisi, Y.2, S.6, Haziran 2007.
- Krebber, Sebastian: “Alman İş Hukukunda Toplu Sözleşme Sistemi”,
(Çev: Yeliz Bozkurt Gümrükçüoğlu), İstanbul Kültür Üniversitesi
Hukuk Fakültesi Dergisi, S.2, Temmuz-Ağustos 2017.
- Köseoğlu, Ali Cengiz: Türk Hukukunda İşçinin Dinlenme Hakkı ve
Özellikle Yıllık Ücretli İzin Hakkı, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi,
Ankara 1997.
- Oğuzman, M. Kemal: Hukuki Yönden Grev ve Lokavt, İstanbul
1967.
- Manav Özdemir, Eda: Türk Hukukunda Grevin İş Sözleşmesine Etkisi,
Ankara 2016.
- Mollamahmutoğlu, Hamdi /Astarlı, Muhittin /Baysal, Ulaş: İş Hukuku
Ders Kitabı Cilt:1, Bireysel İş Hukuku, Ankara 2017.
- Mollamahmutoğlu, Hamdi/Astarlı, Muhittin: ”6098 Sayılı TBK’nın
İşin Düzenlenmesine İlişkin Hükümlerinin İncelenmesi”, Prof. Dr. Sarper
Süzek’e Armağan, C.1, İstanbul 2011.
- Mollamahmutoğlu, Hamdi: “6356 Sayılı Yeni Sendikalar ve Toplu
İş Sözleşmesi Kanununda Sendika ve Konfederasyonların Faaliyetlerine
İlişkin Düzenlemeler”, TİSK İşveren Dergisi, Kasım-Aralık 2012.
- Narmanlıoğlu, Ünal: İş Hukuku II Toplu İş İlişkileri, İstanbul 2016.
- Ocak, Uğur: 4857 Sayılı İş Kanunu’na Göre İşçilik Alacakları, C.1,
Ankara 2013.
- Okur, Zeki: “Mevsimlik İşlerde Yıllık Ücretli İzin (Karar İncelemesi)”,
Kamu-İş Dergisi, Y.2008, C.10, S.2.
- Özdemir, Erdem: “Toplu İş Sözleşmesinin Geçmişe Etkili Olarak
Yürürlüğe Konulması”, Kamu-İş iş Hukuku Dergisi, Yargıç Dr. Aydın
Özkul’a Armağan, Y.2002, C.6, S.4
- Özen,mTurgay:m“Yıllık Ücretli İzin ve Avans İzin Kullanımı”,
http://www.muhasebetr.com/yazarlarimiz/turgay/032/, erişim tarihi
11.07.2018.
- Özkaraca, Ercüment: Toplu İş Sözleşmesinin Geriye Etkisi, İstanbul
2014.
- Özkaraca, Ercüment: “Toplu İş İlişkileri”, Yargıtay'ın İş Hukuku ve
Sosyal Güvenlik Hukuku Kararlarının Değerlendirilmesi Semineri 2014,
İstanbul 2017.
- Öztürk, Mehmet Onat: “Kullandırılmayan Yıllık Ücretli İzin Hakkı
Sebebiyle İş Kanunu Çerçevesinde Yapılan Ödemeler”, Çalışma ve Toplum
Dergisi, S.35, Y.2012/4.
- Postacı, Ayşe Deniz: “6356 Sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi
Kanunu Uyarınca Çerçeve Sözleşme”, Bahçeşehir Üniversitesi Hukuk
Fakültesi Dergisi, C.9, S.121-122.
- Sarıbay Öztürk, Gizem: “6356 Sayılı Kanunda Barışçıl Çözüm Yolu
Olarak Tahkim”, Prof. Dr. Turhan Esener’e Armağan, C.1, İstanbul
Kültür Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi Özel Sayısı, C.15, S.1,
Ocak 2016.
- Senyen Kaplan, E.Tuncay: Bireysel İş Hukuku, Ankara 2017.
- Sevimli, Ahmet: “Yıllık Ücretli İznin Kullandırılmamasının Hukuki
Sonuçları Hakkında Kısa Bir Not”, Sicil İş Hukuku Dergisi, Y.2010, S.
18.
- Sur, Melda: İş Hukuku Toplu İlişkiler, Ankara 2017.
- Sümer, Haluk Hadi: Bireysel Basın İş Hukuku, Konya 2013.
- Süzek, Sarper: İş Hukuku, İstanbul 2016.
- Süzek, Sarper: “İş Akdinin Askıya Alınması ve Ücretsiz İzinler“,
Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi C.9, Özel Sayı, 2007.
- Şahlanan, Fevzi Toplu İş Sözleşmesi, İstanbul 1992.
- Şahlanan, Fevzi: “Toplu İş İlişkileri”, Yargıtay’ın İş Hukuku ve
Sosyal Güvenlik Hukuku Kararlarının Değerlendirilmesi Semineri 2015,
İstanbul 2016, (Seminer 2015).
- Şahlanan, Fevzi: “Toplu İş Sözleşmesinin Art Etkisi”, Tekstil İşveren
Dergisi, S.349,Nisan 2009.
- Şahlanan, Fevzi: “Haftada 5 Gün Çalışılan İşyerlerinde Cumartesi
Gününün Yıllık Ücretli İzin Süresinden Sayılıp Sayılmaması”,
http://www.tekstilisveren.org.tr/hukuk/karar-incelemeleri, erişim tarihi,
13.07.2018.
- Tulukçu, Binnur: İş Hukukunda Dinlenme Hakkı, Ankara 2012.
- Tuncay, Can/Savaş Kutsal, Burcu: Toplu İş Hukuku, İstanbul 2016.
- Yayvak, İrem: Toplu İş Sözleşmesinin Art Etkisi, İstanbul 2014.
- Yıldız, Gaye Burcu: “Bireysel İş İlişkisinin Kurulması, Hükümleri
ve İşin Düzenlenmesi”, Yargıtay’ın İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Hukukuna
İlişkin Kararlarının Değerlendirmesi Semineri 2015, İstanbul
2016.
- Yuvalı, Ertuğrul/ Güleşçi, Yusuf: “6356 Sayılı Sendikalar ve Toplu
İş Sözleşmesi Kanunu Açısından İşkolu Kavramı”, Legal İş Hukuku ve
Sosyal Güvenlik Hukuku Dergisi, C.10, S.38, Y.2013.