Olası taşkınların altyapı tesislerine etkileri: Harşit Çayı-Gümüşhane

Zararları yönünden değerlendirildiğinde taşkınlar meteorolojik karakterli en büyük doğal afetlerden biridir. Taşkınların doğal afet olarak değerlendirilmesinin başında plansız yapılaşma ve taşkın koruma önlemlerinin yetersizliği gelmektedir. Çeşitli yineleme değerlerine sahip taşkınların modellemesi ve oluşturacağı taşkın alanlarının önceden belirlenmesi zararların azaltılması yönünden sorunun çözümüne önemli bir katkı sağlayacaktır. Su koruma ve düzenleme yapıları ile atıksu arıtma yapılarının planlama ve yönetiminde, bilişim teknolojisi uygulamaları (coğrafik bilgi sistemleri teknolojisi (CBS), uzaktan algılama (UA) yöntemleri, küresel veri tabanları uygulamaları ve özel yazılımlar) aracılığı ile yapılan neden-sonuç ilişkileri ve risk analizleri metotlarının büyük bir etkisi bulunmaktadır. Bu çalışmada kente sağladığı içme ve sulama suyu açısından önemli bir yere sahip, ancak ıslah adı altında daraltılmış yatağıyla adeta bir katı ve sıvı atık kanalı görünümü almış, bozuk bir karayolu güzergâhı, kum, çakıl, taş ocakları ve plansız bir yapılaşmanın içerisinde yer alan Harşit Çayı’nın akış güzergâhında bulunan Gümüşhane altyapı tesislerinin (kuyular, terfi hatları ve merkezleri, depolar, ana kolektör, atıksu arıtma tesisi vb.) CBS aracılığıyla olası taşkınlar (2–5–10–25–50–100-500yıllık) karşısında hidrolik modelleme yapılarak taşkın risk analizleri oluşturulmakta ve bu tesislerin karşılaşabileceği sorunların coğrafi analizlerle belirlenmesi amaçlanmaktadır.

The effect of probable floods on substructure facilities: Harşit Creek-Gümüşhane

When considered in terms of the damage they give, the floods are among the most serious natural disasters. Floods are called as natural disasters due to unplanned construction and lack of flood precautions. Modelling the floods which have different iteration values and determining the flood areas beforehand will contribute to the solution of the problem considerably. For planning and management of water conservation and regulatory structures has a great influence of cause effect relationship, which is made by means of information technology applications (Geographic information technology (GIS), remote sensing (RS), global database programs and special software) and risk analysis methods. In this study, after hydraulic modelling is conducted with Geographical Information System (GIS), risk analyses have been done for probable floods (2-5-10-25-50-100-500 years) in some Gümüshane substructure facilities such as wells, water pumping points, and centrals, tanks, main sewer, waste water treatment plant which are on the way of Harşit River which has an important role as it supplies drinking water and irrigation water to the city, but looks like liquid and solid waste canal due to its narrowed bed. It is also planned that using geographical analyses, it is possible to identify the problems that those facilities may come across in the future.