Ömer Faruk Zararsız, Ahmet Selman Seyhan

Televizyon Haber Retoriğine Türk Kimliğinin Etkisi

Televizyon haber merkezi olayın haberleştirilmesi sırasında her bir seçme, eleme ve mesleki uygulamada içinde yaşadıkları toplumun kültüründen ve kültürel kimliğinden etkilenmektedir. Çünkü kültür, toplumların maddi ve manevi ürünlerinin toplamını ifade eden, o toplumdaki insanların düşünce ve eylemlerine yön veren ahenkli bir değerler bütünüdür. Bu sebeple haber merkezinde çalışan profesyonellerin haber ile ilgili alacakları herhangi bir karar bu ahenkli bütünün bir parçası olacak ve izleyiciler ile ortak bir bağı bulunacaktır. Televizyon haber merkezi, izleyicilerin haberdeki enformasyonlara inanması için haber retoriğine başvurmaktadır. İnandırılmak istenen izleyicilerin kültürel kimlikleri, haber retoriğinin şekillenmesinde de etkili olmaktadır. İzleyicilerin nelerden hoşlanacağı, nelere değer verip neleri görmezden geleceği ya da neyi nasıl daha iyi anlayacağı kültürel kimliklerinin bir yansıması olup haber retoriğinde bu seçenekler göz önünde bulundurulmaktadır. Çalışmada Türk kültürel kimliğinin televizyon haber retoriğine nasıl ve ne şekilde yansıdığının tespit edilmesi amaçlanmaktadır. Bunun için toplumun büyük kesimine hitap etmesi sebebiyle reyting oranlarında en çok izlenen beş ana haber bülteninin 150 haber bülteni ve bu bültenlerdeki 2250 haber incelenmiştir. Kültürün ve kimliğin etkilerini tespit edilebilmek için iletişimsel zihniyet analizi yöntemi kullanılmıştır. İnceleme sonucunda Türk kimliği ile haber retoriği arasında anlamlı bir ilişki olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Türk kültürü, Türk kimliği, Televizyon Haberi, Haber Retoriği, Kültürel Etki

The Effect of Turkish Identity on Television News Rhetoric

The television news center is affected by the culture and cultural identity of the society they live in during the reporting of the event. Therefore, any decision taken by the professionals working in the news center regarding the news will be a part of this harmonious whole and will have a common bond with the audience. The television news center uses news rhetoric to make viewers believe the information in the news. The cultural identities of the audience who want to be persuaded are also effective in shaping the news rhetoric. What the audience will like, what they value and ignore, or how they can better understand what is a reflection of their cultural identity, these options are considered in news rhetoric. The research aims to determine how and in what way Turkish cultural identity reflects on television news rhetoric. Thus, 150 news bulletins of the five most-watched news bulletins and 2250 news in these bulletins were examined, as they appeal to the majority of the society. The communicative mentality analysis method was used to determine the effects of culture and identity. As a result of the examination, it was concluded that there is a significant relationship between Turkish identity and news rhetoric.

Keywords:

Communication Science, Turkish Culture, Turkish İdentity, Television News, News Rhetoric,

PDF

___

Afetinan, A. (1988). Medeni bilgiler ve M. Kemal Atatürk’ün el yazıları. Ankara: TTK.
Cevizci, A. (2017). Büyük felsefe sözlüğü. İstanbul: Say Yayınları.
Ceyhun, D. (1992). Ah şu biz “kara bıyıklı” türkler. İstanbul: E Yayınları.
Ceylan, M. E. (1997, Mart). Toplum organizasyonu ve Türkiye’ye bakış. Cumhuriyet Gazetesi Bilim-Teknik Eki(522).
Ergun, D. (2000). Kimlikler kıskacında ulusal kişilik. Ankara: İmge Kitabevi.
Gerbner, G. (2014). Medyaya karşı. (M. Morgan, Dü., G. Ayas, V. Batmaz, & İ. Kovacı, Çev.) İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
Güvenç, B. (1995). Türk kimliği kültür tarihinin kaynakları (3 b.). İstanbul: Remzi Kitabevi. Hançerlioğlu, O. (1978). Felsefe ansiklopedisi: Kavramlar ve akımlar (Cilt 3). İstanbul: Remzi Kitabevi.
Haviland, W. A., Prins, H., Walrath, D., & Mcbride, B. (2008). Kültürel antropoloji. (İ. Erguvan Sarıoğlu, Çev.) İstanbul: Kaknüs. https://logeion.uchicago.edu/. (tarih yok). Culta. 08 10, 2020 tarihinde λογειον: https://logeion.uchicago.edu/culta adresinden alındı
Kafesoğlu, İ. (1997). Türk milli kültürü. İstanbul: Ötüken Yayınları.
Köseoğlu, N. (2018). Milli kültür ve kimlik. İstanbul: Ötüken Yayınları.
Loti, P. (1995). Türkler üzerine makaleler. (B. Önuçak, Çev.) İstanbul: Der Yayınları.
Moles, A. (1983). Kültürün toplumsal dinamiği. (N. Bilgin, Çev.) İzmir: Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi.
Mucchielli, A. (1991). Zihniyetler. (A. Kotil, Çev.) İstanbul: İletişim Yayınları. Ortaylı, İ. (2003). Osmanlı barışı. İstanbul: Ufuk Kitap.
Oxford University. (tarih yok). 08 11, 2020 tarihinde Oxford Learner’s Dictionaries içinde: https://www.oxfordlearnersdictionaries.com/definition/english/ culture_1?q=culture adresinden alındı
Seyhan, A. S. (2020). Televizyon haberinin retorik bileşenleri iletişimsel zihniyetin haber retoriğine yansıması (Doktora tezi, Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi, Ankara). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp adresinden alındı
Şimşir, B. N. (1989). British documents on Ottoman Armenians. Ankara: TTK.
Timur, T. (1986). Osmanlı kimliği. İstanbul: Hil Yayınları.
Tokdoğan, N. (2018). Yeni Osmanlıcılık hınç, nostalji, narsisizm. İstanbul: İletişim Yayınları. Turan, Ş. (1990). Türk Kültür tarihi: Türk kültüründen Türkiye kültürüne ve evrenselliğe. Ankara: Bilgi Yayınevi.
Türk Dil Kurumu Sözlükleri. (tarih yok). 08 11, 2020 tarihinde https://sozluk.gov. tr/?kelime=kültür adresinden alındı
Williams, R. (1960). Culture and society 1780-1950 (2 b.). New York: Anchor Book Doubleday&Company.
Yetişgin, M. (2007). Tarih, coğrafya ve sosyo-kültürel ortamın Türk kimliğinin gelişmesine etkileri. Akademik İncelemeler Dergisi, 2(1), 37-68.
Yurdigül, A. (2014). Televizyon ana haber bültenlerinde korku kültürünün inşası. Yayınlanmamış Doktora Tezi. İstanbul Üniversitesi S.B.E.