Mustafa SÖZEN

Tek mekânlı filmlerde anlatımın biçimlenişi ve örnek çözümlemeler

Sinema, modern zamanların bir anlatı türü olarak hayatın yansımasını kendine özgübir dil içinde ifadeye dönüştürür. Sinemanın sanat niteliği kazanma sürecinde, mekânsal tasarımile sinematografk öğelerin anlatımsal ilişkisi önemli bir rol oynamıştır. İnsan yaşamıyla mekânarasındaki dolaysız ve nedenli bağıntılar, flmlerin kurgusal dünyasında da yerini alır ve öyküyeanlamsal farklı ve yeni boyutlar kazandırır. Bunun sonucu olarak da mekân, flmlerde fonolmaktan öteye geçerek olay ve kişiler üzerinde, belirleyici, yönlendirici temel unsurlarındanbiri haline gelebilmektedir. Mekâna yüklenen anlamların ve mekânın işlenişindeki yoğunluğunher flmde farklılık göstermesinin doğal sonucu olarak mekân tasarımının flm içindeki önemi vealdığı şekil, yönetmenin öncelemeleri ile ilgilidir. Bu çalışmada tek/kısıtlı mekânla oluşturulankurgusal dünyanın, sinemasal anlatımı nasıl biçimlendirildiği, iki Türk flmi üzerindenirdelenmektedir. Çözümlemesi yapılan anlatımlar Ümit Ünalın Nar ve Reis Çelikin Lal Gece adlı flmleridir.

The formation of expression in single-set production and sample analysis

Cinematography as a way of expression in modern times transforms the responses(refections) of life within a specifc style (parlance). In the course in which cinematographygained its artistic quality the relation between spatial design and cinematographic elementsplayed a prominent role. Direct and induced relations between human life and space take itsplace also in the fctive world of flms and bring in new and semantic different dimensions tothe narrative. Hence the space passing beyond being background of flms becomes one of thedecisive, router basic elements on persons and cases (events). The variations shown in meaningattributed to space and the density of space processing is natural. The importance and form ofthe space design is related to the priorities of the director. In this study, it is examined that howthe fctive world formed by sigle-set/limited space carved out the cinematographic expressionthrough two Turkish flm. The analyzed flms are Umit Unal s Pomegranate/Nar and ReisCelik s Night of Slience/LalGece .

PDF

___

Akça, Kerem (2011), Tanane Hakim Ol: Nar. Erişim Tarihi, 15.11.2013. www.haberturk.com/ blog/kerem-akca/699485-haftanin-en-iyisi-nar?
Barnwell, J. (2011), Film Yapımının Temelleri, (G. Altıntaşi çev). İstanbul: Literatür Yayınevi.
Bordwell, D. ve Thompson, K. (2008), Film Sanatı, (E. Yılmaz ve E.S. Onat, çev). Ankara: De-ki Yayınları.
Chion, M. (1987), Bir Senaryo Yazmak, (N. Tanyolaç, çev.). İstanbul: Afa Yayınları.
Corrigan, T. (2007), Film Eleştirisi El Kitabı, (A. Gürata, çev.). Ankara: Dipnot Yayınları.
Dmytryk, E. (1990), Sinemada Yönetmenlik, (Ü. Uzun, çev.). İstanbul:AFA Yayınları.
Doyen, E. (2010), Film Directing: Directing Drama for Film and Televsionmore. Erişim Tarihi: 11.10.2013. http://www.academia.edu/2070822/Film_Directing
Drayton, M. ve Echavarria, F. (2013),Tape/InBed/DuckSeason, ErişimTarihi: 11.10.2013. http://microbudgetfeatures.com/a-look-at-one-location-flms
Edmonds, R. (1994) Işık ve Mekân, Y. Demir (Y. Haz), Filmde Zaman ve Mekân, Eskişehir:Turkuaz Yayınları.
Esslin, Martin (1996), Dram Sanatının Alanı (Özdemir N. Çev.). İstanbul:Yapı-Kredi Yayınları
Jacobs, L., (1994). Zaman ve Mekânın Anlatımı. Y. Demir (Y. Haz), Filmde Zaman ve Mekân, (s.35-46). Eskişehir:Turkuaz Yayınları.
Mascelli, J. V. (2002), Sinemanın 5 Temel Ögesi, (H. Gür, çev.). İstanbul: İmge Kitabevi Yayınları.
Şen, M. T. (2012), Nar Filminin Beyazperde Eleştirisi. Erişim Tarihi, 15.11.2013. www. beyazperde.com/nar-flminin-beyazperde elestirisi
Tanrıvermiş, Ş. (2013) Sinema ve Mekân, Erişim Tarihi: 11.10.2013. http://www.sinemaloji. com/elestiri/sinema-ve-mekân.
Uygun, Z.M ve Sevindi, K. (2012), Hayatımızı Kurmak İçin Bazı Şeyleri Görmezden Geliyoruz. Erişim Tarihi: 11.10.2013. www,hayalperdesi.net//50-.
Yücel, T. (1995), Anlatı Yerlemleri: Kişi/Süre/Uzam, İstanbul:Yapı-Kredi Yayınları