Kalite Aktörlerinin Yükseköğretimde Sürdürülebilir Kaliteye İlişkin Görüşleri Üzerine Bir Durum Çalışması

Bu araştırmada, Türkiye’deki bir kamu yükseköğretim kurumunun akredite akademik birimlerindeki aktörlerinin kalite, kalite güvence ve sürdürülebilir kaliteye ilişkin algılarının belirlenmesi amaçlanmıştır. Nitel paradigma çerçevesinde betimsel durum çalışması gerçekleştirilmiştir. Temel veri geliştirme aracı olarak yarı yapılandırılmış mülakat formu kullanılmıştır. Araştırma verileri, ele alınan devlet üniversitesinin hem kalite yönetim sistemi hem de akreditasyon belgesine sahip olan tıp ve turizm fakültelerindeki yönetsel, akademik ve idari düzeydeki kalite aktörlerinden oluşan 18 kişilik bir katılımcı grubundan sağlanmıştır. Çalışmada elde edilen veriler içerik analizine tabi tutulmuştur. Yapılan içerik analizi sonucunda, yükseköğretimde kalitenin ne olduğuna yönelik birinci araştırma sorusu kapsamında; eğitim-öğretim, araştırma-geliştirme, yönetim ve idari süreçler ana temalarının öne çıktığı görülmektedir. Yükseköğretimde kalite güvencenin ne olduğuna yönelik ikinci araştırma sorusu kapsamında ise, kurumsal iç ve dış değerlendirme ana temaları oluşmuştur. Yükseköğretimde sürdürülebilir kalitenin ne olduğuna yönelik üçüncü araştırma sorusu kapsamında da kalite kültürünün içselleştirilmesi ve yaygınlaştırılması ana teması ortaya çıkmıştır. Yükseköğretimde kalite, kalite güvence ve sürdürülebilir kaliteye ilişkin farkındalık oluşturulması ve söz konusu farkındalığın arttırılması ile üniversitelerde kalite kültürünün içselleştirilmesi ve yaygınlaştırılmasına ilişkin sonuçlarıyla bu araştırma; Türk yükseköğretim sisteminin geliştirilmesine yönelik niteliksel bulgular sunmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Yükseköğretimde kalite, Kalite güvencesi, Sürdürülebilir kalite, Nitel araştırma, Durum çalışması

A Case Study on the Views of Quality Actors on Sustainable Quality in Higher Education

In this study, it is aimed to identify the quality, quality assurance and sustainable quality perceptions of the actors in the accredited academic units of one of the state higher education institutions in Turkey. A descriptive case study was conducted within the framework of qualitative paradigm. Semi-structured interview form was used as a fundamental data development tool. Data were collected from a group of 18 participants including the quality actors who take part in quality at the administrative, academic and executive levels, quality assurance, and sustainable quality activities in the Faculties of Medicine and Tourism which both have a quality management system and an accreditation certificate. The data obtained in the study were subjected to content analysis. As a result of the content analysis, within the scope of the first research question about what quality is in higher education; it is seen that the main themes of education-training, research-development, management and administrative processes came to the forefront. Within the scope of the second research question about what quality assurance in higher education is, the main themes of institutional internal and external evaluation were formed. Within the scope of the third research question on what sustainable quality in higher education is, the main theme of internalizing and disseminating the quality culture has emerged. This study presents qualitative findings aimed at the improvement of Turkish higher education system regarding its findings of internalizing and disseminating with quality in higher education, quality assurance, creating sustainable awareness and increasing this awareness.

Keywords:

Quality in higher education, Quality assurance, Sustainable quality, Qualitative research, Case study,

PDF

___

Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2016). Bilimsel araştırma yöntemleri. Pegem Akademi Yayınları.
Davey, L. (1991). The application of case study evaluations. Practical assessment. Research & Evaluation, 2(9). http://PAREonline.net/getvn.asp?v=2&n=9
Günay, D. (2011). Türk yükseköğretiminin yeniden yapılandırılması bağlamında sorunlar, eğilimler, ilkeler ve öneriler – I. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 1(3), 113-121.
Günay, D., & Günay, A. (2011). 1933’den günümüze Türk yükseköğretiminde niceliksel gelişmeler. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 1(1), 1-22.
Işık, S., & Beykoz, S. Y. (2018). Türk yükseköğretiminde yeni bir arayış: Kalite güvence sistemi. Kastamonu Üniversitesi İİBF Dergisi, 20(3), 7-22.
Karaboğa, K. (2018). Yükseköğretimde kalite çalışmalarına sistemsel arayışlar. Seta Yayınları, 258. https://setav.org/assets/uploads/2018/12/258.-Yu%CC%88kseko%CC%88g%CC%86retimde-Kalite- C%CC%A7al%C4%B1s%CC%A7malar%C4%B1-ve-Sistem-Aray%C4%B1s%CC%A7%C4%B1.pdf
Karahan, M. (2013). Yükseköğretim kurumları kalite yeterliliklerinin öğrenci memnuniyeti ve sürdürülebilirlik açısından incelenmesi: İnönü Üniversitesi Malatya MYO uygulaması. Dicle Üniversitesi İİBF Dergisi, 2(3), 1-9.
Kopaleishvili, N. (2018). Impact of quality assessment on organizational transformation of universities: Reimagining university’s organizational culture. Discussion Papers Des Zentrums Für HochschulBildung Technische Universität Dortmund. https://www.academia.edu/37828132/Impact_of_Quality_Assessment_on_Organizational_Transformation_of_Universities_Reimagining_university_s_organizational_culture
Landis, J. R., & Koch, G. G. (1977). The measurement of observer agreement for categorical data. Biometrics, 33(1), 159-174.
Lincoln, S. Y., & Guba, E. G. (1985). Naturalistic inquiry. S. Elo, M. Kääriäinen, O. Kanste, T. Pölkki, K. Utriainen ve H. Kyngäs (Eds.), Qualitative content analysis: A focus on trustworthiness (s. 1-10) içinde. Sage Publishing.
Özçakar, N. (2010). Bir kamu kuruluşundaki toplam kalite yönetimi uygulamalarının değerlendirilmesi. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 39(1), 106-124.
Özer, M. (2012). Türkiye’de yükseköğretimin yeniden yapılandırılması ve kalite güvence sistemi. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 2(Özel Sayı), 18-23.
Özer, M., Gür, B. S., & Küçükcan, T. (2011). Kalite güvencesi: Türkiye yükseköğretimi için stratejik tercihler. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 1(2), 59-65.
Rahi, S. (2017). Research design and methods: A systematic review of research paradigms, sampling issues and instruments development. International Journal of Economics and Management Science, 6(2), 1-5.
Sallan Gül, S., & Gül, H. (2014). Türkiye’de yükseköğretimin gelişimi, güncel durumu ve eleştirisi. Toplum ve Demokrasi, 8(17-18), 51-66.
Tamrat, W. (2019). Internal quality assurance - Key to maintaining quality. University World News. https://www.researchgate.net/publication/331234318_Internal_quality_assurance- Key_to_maintaining_quality
Taştan, K., & Yılmaz, S. (2021). Yeni kurumsal kuram argümanlarıyla Türk yükseköğretim sisteminde kalite yönetiminin benimsenmesi üzerine teorik model çalışması. Black Sea Journal of Public and Social Science, 4(2), 79-91.
Tezsürücü, D., & Bursalıoğlu, S. A. (2013). Yükseköğretimde değişim: Kalite arayışları. KSÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 10(2), 97-108.
Yenen, V. Z., & Gözlü, S. (2003). Yüksek öğretimde müşteri beklentileri: Türkiye’den örnekler. İTÜ Dergisi/D, 2(2), 28-38.
Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.
Yılmaz, A. (2016). Yükseköğretimde kalite ve akreditasyona yönelik eğilimler: 2016 yılına kadar yapılan çalışmalar üzerine bir meta analiz uygulaması. Journal of Current Researches on Social Sciences, 6(1), 33-54.
Yükseköğretim Kalite Kurulu. (2017). Yükseköğretim değerlendirme ve kalite güvencesi 2016 yılı durum raporu. https://yokak.gov.tr/Common/Docs/Site_Activity_Reports/2016- Y%C3%9CKSEK%C3%96%C4%9ERET%C4%B0M%20DE%C4%9EERLEND%C4%B0RME%20VE%20KAL%C4%B0TE%20G%C3%9CVENCES%C4%B0%202016%20YILI%20DURUM%20RAPORU.pdf
Yükseköğretim Kalite Kurulu. (2018). Yükseköğretim değerlendirme ve kalite güvencesi 2017 yılı durum raporu. https://yokak.gov.tr/Common/Docs/Site_Activity_Reports/2017- Y%C3%9CKSEK%C3%96%C4%9ERET%C4%B0M%20DE%C4%9EERLEND%C4%B0RME%20ve%20KAL%C4%B0TE%20G%C3%9CVENCES%C4%B0%202017%20YILI%20DURUM%20RAPORU%20v13.pdf
Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı. (2015). Yükseköğretim kalite güvencesi yönetmeliği. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2015/07/20150723-3.htm