İŞÇİLERİN SAĞLIK VE YETENEK SEVİYELERİNE GÖRE İŞ İSTASYONLARINA KISMİ YA DA TAM KAPASİTELİ OLARAK ATANMASI PROBLEMİ İÇİN BİR ÇÖZÜM YAKLAŞIMI

Operatörlerin iş istasyonlarına atanması sırasında genellikle operatörlerin sadece yetenek seviyeleri dikkate alınmaktadır. Sağlık seviyeleri ise çoğu kez ihmal edilmektedir. Oysa operatörlerin sağlık durumlarına uygun olmayan iş istasyonlarına atanmaları hem sağlık durumlarını hem de verimliliklerini olumsuz etkileme riskine sahiptir. Ayrıca sanayide otomasyonun yaygınlaşması iş gücü gereksinimini azalttığı için günümüzde bir işçinin birden çok iş istasyonuna hizmet vermesi mümkün hale gelmiştir. Bu nedenle bu çalışmada operatörlerin hem yetenek hem de sağlık seviyelerini dikkate alarak iş istasyonlarına tam ve kısmi kapasiteli olarak atanmaları problemi ele alınmıştır. Problemin çözümü için üç aşamalı bir çözüm yaklaşımı önerilmiştir. Bu aşamalar sırasıyla; her iş istasyonu için gerekli vardiya sayısının belirlenmesi, her vardiya için gerekli operatör sayısının belirlenmesi ve operatörlerin yetenek ve sağlık seviyeleri dikkate alınarak iş istasyonlarına kısmi ve tam kapasiteli olarak atanmasıdır. Operatörlerin hangi iş istasyonlarına atanacağını belirleyebilmek için bir karma tamsayılı doğrusal karar modeli önerilmiştir. Önerilen matematiksel model ile küçük boyutlu bir örnek problem ve gerçek hayat problemi GAMS/CPLEX ve Excel Open Solver çözücüsü kullanılarak çözülmüş ve elde edilen sonuçlar tartışılmıştır. Ayrıca problemin her planlama periyodunda yeniden çözülmesi gerekeceğinden önerilen çözüm yaklaşımının etkin ve kolay bir biçimde kullanılabilmesi için bir karar destek sistemi geliştirilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Operatör Atama, Tamsayılı Doğrusal Karar Modeli

PDF

___

Akbulut, M.B. ve Yılmaz, A.E. (2009). A modified genetic algorithm for the generalized assignment problems. Istanbul Unıversıty–Journal Of Electrıcal & Electronıcs Engıneerıng, 9(2), 951-958. Erişim adresi: https://pdfs.semanticscholar.org/f134/f3952c73a0605c8db0378179ea4ec651d9ef.pdf
Altay, A. (2007). Genetik algoritma ve bir uygulama (Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
Bakan, İ. ve Kelleroğlu, H. (2003). Performans Değerlendirme: Çalışanların Performans Değerlendirme Uygulamalarından Beklentileri Konusunda Bir Alan Çalışması. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8(1), 103-127. Erişim adresi: http://sablon.sdu.edu.tr/fakulteler/iibf/dergi/files/2003-1-7.pdf
Bülbül, S. ve Köse, A. (2011). Türk Gıda Şirketlerinin Finansal Performansının Çok Amaçlı Karar Verme Yöntemleriyle Değerlendirilmesi. Atatürk Üniversitesi İİBF Dergisi, 71-97. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/30435
Canyakmaz, C., Çolak, A., Dönmez, C., Sümer, S., Şekerel, B.C. ve Ulu, E. G. (2011). Bulaşık Makinesi Montaj Hattı İş Sıralama Ve İşçi Atama Sistem Tasarımı (Proje Fuarı ve Yarışması). Bilkent Üniversitesi Endüstri Mühendisliği Bölümü, 1-15. Erişim adresi: https://w3.ie.bilkent.edu.tr/emfuar/wp-content/uploads/2016/12/Kitap2011.pdf
Çankaya, G. (2008). Havayolu Ekip Çizelgeleme Problemi İçin Bir Sütun Oluşturma Yaklaşımı Ve Uygulaması(Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Çiçek, İ. (2016). Jandarma Genel Komutanlığı İçin Personel Atama Süreci Ve Karar Destek Sistemi. Gazi Üniversitesi Bilişim Enstitüsü, Ankara.
Kapanoğlu, M., Orhan, İ. ve Saraç, T. (2016). Karar Destek Sistemleri. Anadolu Üniversitesi Yayınları.
Sarucan, A. (1999). Bir Raylı Ulaşım Sisteminde Personel Çizelgeleme Problemine Bütünleşik Yaklaşım(Yüksek Lisans Tezi). Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Endüstri Mühendisliği Anabilim Dalı, Konya.
Oğan, A.D., Özdeniz B., Özer, Z.Ö., Öztürk, K.C., Top, L., Çilingir, C. ve Kayalıgil, S.(2009). Dizel Enjektör Üretimi Yapan Bir Şirketteki Montaj Hattı İşletme Süreçleri. Endüstri Mühendisliği Dergisi, 20(3), 39-51. Erişim adresi: https://www.mmo.org.tr/sites/default/files/bf91895a3a5910a_ek.pdf
Özçelik, S. (2011). Çok Yönlü Personellerin Değerlendirilmesi Ve Üretim Hattı Personel Atama Problemi İçin Bir Optimizasyon Modeli (Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.