Belediye hizmetlerinin maliyet etkinliklerinin değerlendirilmesi: Eskişehir Odunpazarı Belediyesinde bir uygulama

Bu çalışmanın amacı, tek bir belediyenin etkinliğinin alt birimlerine göre belirlenmesi ve etkinliklerin maliyetlerle ilişkilendirilmesi ile maliyet etkinlik analizinin gerçekleştirilmesidir. Bu doğrultuda, Eskişehir Odunpazarı Belediyesi Faaliyet Raporu’nda yer alan fonksiyonel sınıflandırma kapsamındaki sekiz hizmet biriminin, 2008 yılı verilerine uygulanan Veri Zarflama Analizi (VZA) ile bu birimlerin etkinlikleri ölçülerek performans düzeyleri belirlenmiştir. VZA ile elde edilen etkinlik skorları, söz konusu birimlerin belediyenin yıllık toplam maliyeti içerisindeki paylarına oranlanarak, karar verme birimleri durumunda olan her bir hizmet birimi için maliyet etkinlik değerleri elde edilmiştir. Yapılan analiz sonucunda ele alınan birimlerden; İskân ve Toplum Refahı Hizmetleri, Sağlık Hizmetleri, Çevre Koruma Hizmetleri, Sosyal Güvenlik ve Sosyal Yardım Hizmetleri ile Dinlenme, Kültür ve Din Hizmetleri etkin olarak belirlenirken, diğer üç hizmet birimi ise etkin olmayan birimler olarak ortaya çıkmışlardır. Ayrıca, yapılan maliyet etkinlik analizi sonucunda, Sosyal Güvenlik ve Sosyal Yardım Hizmetleri birimi en az maliyetle etkinliğin sağlanabileceği birim olarak ortaya çıkarken, Genel Kamu Hizmetleri birimi ise en fazla maliyetle etkinliğin sağlanacağı birim olmuştur.

Evaluating the cost efficiencies of municipality services: An application in Eskişehir Odunpazarı Municipality

The purpose of this study is to investigate the efficiency of a municipality according to its sub units, setting the relationship between the costs and efficiencies together with detecting the cost efficiency analysis. Eight service units’ performance levels were determined with Data Envelopment Analysis which was classified by functional classification in 2008 Activity Report of Odunpazarı Municipality. Additionally this study determines cost efficiency values which are the proportion of each service units in total annual cost by using the efficiency scores obtained from Data Envelopment Analysis. The results show that Inhabiting and Community Comfort Services, Health Services, Environment Protection Services, Social Security and Social Help Services and Rest, Culture and Religion Services are efficient units, while the other three services are not efficient units. Moreover according to results of Cost Efficiency Analysis, Social Security and Social Help Services are the units that obtaining efficiency with minimum expenditure, while the General Public Service is the unit that obtaining efficiency with maximum expenditure.

___

  • 1. Afonso, A., Sonia, F. 2008. “Assessing and Explaining the Relative Efficiency of Local Government,” The Journal of Socio- Economics, 37, 1946–1979.
  • 2. Ağcakaya, S. 2009. “Yerel Yönetimlerde Performans Ölçümü ve Benzer Tip Belediyelerde Mali Performans Uygulamaları,” Sosyoekonomi Dergisi, 1, 27-46.
  • 3. Alioğlu, E. 2006. “Belediyelerde Performans Ölçümü İçin Çok Ölçütlü Bulanık Bir Model Önerisi,” Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.
  • 4. Altun, D. 2006. “Türk Telekomünikasyon A.Ş. İl Telekom Müdürlüklerinin Veri Zarflama Analizi ile Etkinlik Ölçümü,” Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.
  • 5. Aslankaraoğlu, N. 2006. “Veri Zarflama Analizi ve Temel Bileşenler Analizi ile Avrupa Birliği Ülkelerinin Sıralanması,” Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.
  • 6. Balaguer-Coll, T.M., Prior, D., Tortosa-Ausina, E. 2007. “On the Determinants of Local Government Performance: A Two-Stage Nonparametric Approach,” European Economic Review, 51(2), 425-451.
  • 7. Baysal, M.E., Alçılar, B., Çerçioğlu, H., Toklu, B. 2005. “Türkiye’deki Devlet Üniversitelerinin 2004 Yılı Performanslarının, Veri Zarflama Analizi Yöntemiyle Belirlenip Buna Göre 2005 Yılı Bütçe Tahsislerinin Yapılması,” SAÜ Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi 9(1), 67-73.
  • 8. Borger, De, B., Kerstens, K., Moesen, W., Vanneste, J. 1994. “Explaining Differences in Productive Efficiency: An Application to Belgian Municipalities,” Public Choice, 80(3-4), 339-358.
  • 9. Boussofiane, A., Dyson, R.G., Thanassoulis, E. 1991. “Applied Data Envelopment Analysis,” European Journal of Operational Research, 52(1,) 1-15.
  • 10. Çağlar, A. 2003. “Veri Zarflama Analizi ile Belediyelerin Etkinlik Ölçümü,” Yayınlanmamış Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.
  • 11. Çukurçayır, M. A., Eroğlu, T. 2004. “Yerel Yönetimlerde Yeniden Yapılanmaya Farklı Bir Yaklaşım: Verimlilik ve Basarı Karnesi (Balanced Scorecard),” Sayıştay Dergisi, 53, 41- 67.
  • 12. Doğan, Ö.N. 2006. “Veri Zarflama Analizi ile Belediyelerde Performans Ölçümü: Kapadokya Bölgesi Örneği,” Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Erciyes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • 13. Elsacker, W., Bogt, H., Helden, G.J. 2008. “Role Variations of Performance Measurement in Dutch Local Government, The Irish Accounting Review, 15(1), 51-72.
  • 14. Eskişehir Odunpazarı Belediyesi Faaliyet Raporu, 2008.
  • 15. Grau, M.E. 2008. “Using a Model Municipal Performance Measurement System to Assess Mid-Size Texas Cities’ Systems,” An Applied Research Project, Texas State University-San Marcos, Paper 282, Department of Political Science.
  • 16. Karsak, E., İşcan, F. 2000. “Çimento Sektöründe Göreli Faaliyet Performanslarının Ağırlık Kısıtlamaları ve Çapraz Etkinlik Kullanılarak Veri Zarflama Analizi ile Değerlendirilmesi,” Endüstri Mühendisliği Dergisi, 3, 2-10.
  • 17. Kloot, L. 1999. “Performance Measurement and Accountability in Victorian Local Government,” The International Journal of Public Sector Management, 12(7), 565-584.
  • 18. Loikkanen, A.H., Susiluoto, I. 2006. “Cost Efficiency of Finnish Municipalities in Basic Service Provision 1994- 2002,” Helsinki: HECER Discussion Paper No 96.
  • 19. Mahalli İdareler Genel Müdürlüğü, Belediyelerde Performans Ölçümü Projesi (BEPER). http://www.beper.gov.tr/. Son erişim tarihi: 10.07.2009.
  • 20. Poister, H.T., Streib, G. 1999. “Performance Measurement in Municipal Government: Assessing the State of the Practice,” Public Administration Review, 59(4), 325-35.
  • 21. Sousa, M., Stosic, B. 2005. “Technical Efficiency of the Brazilian Municipalities: Correcting Non-Parametric Frontier Measurements for Outliers,” Journal of Productivity Analysis, 24(2), 157-181.
  • 22. Yıldırım, İ.E. 2010. “Veri Zarflama Analizinde Girdi ve Çıktıların Belirlenmesindeki Kararsızlık Problemi İçin Temel Bileşenler Analizine Dayalı Bir Çözüm Önerisi,” İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 39(1), 141-153.