YEREL YÖNETİMLERDE ÇALIŞANLARIN BAZI ETİK İLKELERE İLİŞKİN ETİK ALGISI: AKSARAY ÖRNEĞİ
Son yıllarda kamu yönetim meydana gelen yolsuzluk, çıkar çatışması, görev ve yetkilerin kamu çıkarı dışında kullanılması, savurganlık, gerçek dışı beyan gibi sorunların kamu yönetimde yaşanması etik kuralların yerel yönetimlerde ele alınmasını zorunlu kılmıştır. Etik kurallar kamu görevlilerinin kamu hizmeti sunarken uygun davranış göstermeleri açısından yol gösterici bir rehberdir. Bu rehber yerel yönetimlerde de önemlidir. Yerel yönetimler hizmet sunumunda halka en yakın hizmet birimleridir. Sunulan bu hizmetin belli kurallar içerisinde gerçeklemesi için ‘kamu hizmetinde etik ilkelerin’ dikkate alınması gerekir.
Bu çalışmanın temel amacı; Etik ilkelerin yerel yönetimdeki kamu çalışanlarının nasıl algıladığını tespit edilmesi, söz konusu ilkelere ilişkin olumlu ve olumsuz tutumlarının belirlenmesi bu araştırmanın temel amacını oluşturmaktadır. Bu çalışmada etik ilkelerin kamu çalışanları tarafından nasıl algılandığı ölçmek için yerel yönetim birimlerinden ‘belediye’ seçilmiştir.
Araştırmamız nitel araştırmadır. Bu çerçevede veri toplama aracı olarak ‘anket yöntemi’ kullanılmıştır. Anket formumuzda yer alan sorular etik davranış ilkeleri esas alınarak hazırlanmıştır.
Anket çalışması sonucunda ortaya çıkan bulgular; vatandasın beyanının esas alınması, kamu görevlilerinin görevi dışındaki konuları yetkili birime yönlendirme, kamu görevlileri mevzuata uygun karar ve eylemleri engellenmemelidir, takı, giyecek, vb. hediyelerin hediye alma yasağı dışında tutulması, üst yöneticilerin mevzuata uygun olmayan talep ve ricalarının yerine getirilmesi, belediye başkanın kurumun bütçesinden davetli olduğu düğünlerde hediye alabilir hususlarında etik algı olumlu çıkmıştır. Fakat ülkemizde etik dışı davranışların önlenmesinde yasal ve idari tedbirler yeterlidir anket sorusunda etik algı olumsuz çıkmıştır. Kurumdan ayrılan veya emekli olan kamu görevlilerine imtiyazlı muamelede bulunabilir, kamu görevlilerinin ikinci bir işte çalışabilir, belediyede çalışan kamu görevlisi eski kurumundan ihale alabilir gibi anket sorularında ise hem olumlu hem de olumsuz etik algı oranları yakın çıkmıştır.
Anahtar Kelimeler:
etik kurallar, kamu görevlileri
___
- Aydın, İ. P. (2001). Yönetsel, Mesleki ve Örgütsel Etik. Ankara: Pegem Yayınevi.
- Al, H. (2002). Bilgi Toplumu ve Kamu Yönetiminde Paradigma Değişimi. Ankara: Bilimadamı Yayınları
- Çiftçi, B. ( 2017). Türkiye’de Toplumsal Kültürün Örgütlerde İhbarcılık Üzerine Etkisi: Hofstede’in Kültürel Boyutlar Teorisi Bağlamında Bir Değerlendirme. İnternational Journal of Academic Value Studies, Vol:3.
- Demir, F. (2011). Bürokrasi-Demokrasi İlişkisi ve Bürokratların Seçilmişlerce Kontrolü Sorunu. Yönetim ve Ekonomi Dergisi, Cilt:18 Sayı:2, Manisa.
- Dursun, S. (2014). Türk Ceza Hukuku’nda Emrin İfasının Hukuki Niteliğini Alman ve İtalyan Ceza Hukuku’yla Karşılaştırmalı Olarak İncelenmesi. Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi C. XVIII, Sayı: 2.
- İnal, T.(2012). Türk Kamu Yönetiminde Hediye Alma ve Verme Sorunu. Türk İdare Dergisi, Sayı 475. Aralık.
- Karababa, İ. Atmaca, M., Varol,.A, Çankaya, S.,Tekkeli, C,. (2014). Üniversitelerde Etik Eğitimi. 1. Ulusal Mühendislik Kongresi, İzmir: Foça.
- Kahraman, M. Bulut, Y. (2013). Kamu Yönetiminin İşleyişinde Vatandaş-Yönetim İlişkileri. Mustafa Kemal Üniversitesi Dergisi.
- Kamu Sektöründe Etiğin Güçlendirilmesi Projesi, (2014). Kamu Görevlileri Etik Kurulu, Açıklamalarla Etik Davranış İlkeleri.
- Özgür, B. (2015). Kamu Yönetimi Denetçilerinde Etik Kültürün Geliştirilmesi. Denetişim Dergisi.
- Sayılganoğlu, S. S. (2015).Yerel Siyasette Etik Kültürünün Gelişimi ve Toplum Üzerindeki Etkileri. İstanbul Aydın Üniversitesi, ABMYO Dergisi Sayı 40.
- Sayılganoğlu, S. S. (2015).Yerel Siyasette Etik.(Yüksek lisans tezi). İstanbul Aydın Üniversitesi /Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- Şen, M, L. (1998). Kamu Yönetiminde Yozlaşmanın Önlenmesinde Yönetsel Etik Yaklaşımı. (Doktora Tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi/ Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
- Şen, M, L. (2017). Başbakanlık Kamu Görevlileri Etik Kurulu Etik Rehberi. Ankara : 6. Basım.
- Şen, M, L. (2019). Kamu Görevlilerini Yoldan Çıkaran Bubi Tuzakları: Hediye ve Bağışlar. Enderun Dergisi, Cilt:3, Sayı:2.
- Usta, S., Kocaoğlu, M. (2015). Kamu Yönetimde Etik Davranış İlkeleri: Kırşehir Belediyesi Çalışanlarının Etik Algıları Üzerine Bir Araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, C.20, S.3.
- Usta, S. (2016).Kamu Yönetiminde Etik Bir Sorunsal Olarak Çıkar Çatışması ve Kamu Görevi Sonrası İstihdam. Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, Cilt:19 Sayı:2.
- Lamba, M. ( 2014). Bürokrasinin Siyaset Karşısında Güç Kaybetmesine Yönelik Gelişmeler. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Yıl: 6 Sayı:11
- Yüksel, C. (2006). Kamu Yönetimde Etik ve Türk Kamu Yönetiminde Etik Hakkında Yeni Yasal Düzenlemeler.
- o http://etik.ormansu.gov.tr /etik/Files/EtikKurallar.pdf(Erişim Tarihi: 11.04.2019).
- o https://www.mevzuat.gov.tr Kamu Görevlileri Etik Davranış İlkeleri İle Başvuru Usul ve Esasları Hakkında Yönetmenlik (Erişim Tarihi: 08.02.2020).
- o http://www.kamumaliyonetimi.org/p/kamu-yonetiminde-etik-etigin-onemi/(Erişim Tarihi: 11.04.2019)
- ISSN: 2618-592X
- Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
- Başlangıç: 2017
- Yayıncı: Cihan USTA