GAZETE HABERLERİNDE KORKU SUNUMUNUN GÖSTERGEBİLİMSEL ÇÖZÜMLEMESİ (COVID-19 ÖRNEĞİNDE)
Kitle iletişim araçları, bilgi verme (enformasyon), toplumsallaştırma, güdüleme (motivasyon), eğitim, eğlence, siyasal katılım sağlama gibi birçok farklı işlevi yerine getirirler. Bu işlevleri başarılı bir şekilde yerine getirebilmek için de farklı tekniklerden yararlanırlar. “Korku çekiciliği” faktöründen yararlanmak tekniklerden birisidir. Korku çekiciliği insanlara, mesajlarda ileri sürülen tavsiyelere uymadıklarında başlarına gelecek olumsuz sonuçlara işaret ederek; onları korku yoluyla ikna etmeye çalışan bir tekniktir. Örneğin konusu gereği korkuyla ilişkilendirilebilecek bir haber metnine korku unsurlarının eklenmesi o haber metnine yönelik ilgiyi ve haber ile amaçlanan yönlendirme gücünün artırmasına katkı sağlamaktadır. Zira haberin çekiciliği ne kadar algılanırsa, mesaj da o kadar ikna edici olmaktadır. Bu tür uygulamaların, öncesinde hazırlık yapılmasını veya gerçekleştiğinde alınması gereken önlemler konusunda titiz davranılmasını gerektiren trafik kazası, deprem, su baskını, salgın gibi kaza ve felaketlerde sıklıkla tercih edildiği görülmektedir. Bu araştırmanın konusunu kitle iletişim araçlarının en köklü temsilcilerinden birisi olan gazetelerin covid-19 pandemisi örneğinde haber metinlerinde korku çekiciliği faktöründen nasıl yararlandıklarını tespit etmek oluşturmaktadır. Bu amaçla sekiz farklı gazetenin pandemiyi manşete taşıyan haberleri göstergebilimsel yönteme uygun olarak incelenmiştir.
SEMIOTIC ANALYSIS OF HORROR PRESENTATION IN NEWSPAPER NEWS (IN COVID-19 EXAMPLE)
Mass media perform several different functions like giving information, socialization, motivation, education, entertainment, and political participation. They make use of different techniques to perform those functions successfully. Making use of the “fear appeals” factor is one of those techniques. Fear appeal is a technique that tries to persuade people through fear by pointing out the negative consequences that will happen to them when they do not follow the advice put forward in the messages. For example, the inclusion of the elements of fear in a news text that can be associated with fear due to its topic contributes to increase interest in the news text and the power of directing people targeted by the news. The more the appeal of the news is perceived, the more persuasive the message is. It is observed that such practices are frequently preferred in accidents and disasters like traffic accidents, earthquakes, floods and epidemics, which require preparation beforehand or precautionary measures to be taken when they happen. The topic of this research is to determine how newspapers, one of the most established representatives of mass media, use the fear appeals factor in news texts through the example of COVID-19 pandemic. To this end, the news of eight different newspapers that used the pandemic in the headlines was analyzed in accordance with the semiotic method.
___
- Alewyn, R. (1991). “Edebi Kaygı”. (İçinde) Korku ve kaygı. (edt. Hoimer von Ditfurth). (Çev. Nasuh Baran). İstanbul: Metis Yayınları.
- Anık, C. (2000). Siyasal ikna, Ankara: Vadi Yayınları.
- Aristoteles. (2004). Retorik. (Çev. M.H.Doğan). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
- Balcı, Ş. (2006). Negatif siyasal reklamlarda ikna edici mesaj stratejisi olarak korku çekiciliği kullanımı. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Selçuk Üniversitesi, Konya.
- Balcı, Ş. (2006). Negatif siyasal reklamlarda ikna edici mesaj stratejisi olarak korku çekiciliği kullanımı (Doktora Tezi). Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Konya.
- Barth, J. ve Bengel, J. (2000). “Prevention through fear?: the state of fear appeals research”. Research and practice of health promotion. 8. 1-105.
- Barthes, R. (1979). Göstergebilimin ilkeleri. (Çev. B. Vardar, M. Rifat). Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
- Baudrillard, J. (2004). Tam ekran. (Çev., Bahadır Gülmez). İstanbul: YKY Yayınları.
- Baudrillard, J. (2006). Sessiz yığınların gölgesinde- toplumsalın sonu. (Çev. Oğuz Adanır). Ankara: Doğu Batı Yayınları.
- Baudrillard, J. (2016). Simülakrlar ve simülasyon. (Çev., Oğuz Adanur). Ankara: Doğu Batı Yayınları.
- Bilgin, N. (2003). Sosyal psikoloji sözlüğü. İstanbul: Bağlam Yayıncılık.
- Brown, J.A.C. (1992). Siyasal propaganda. (Çev. Yusuf Yazar). İstanbul: Ağaç Yayıncılık.
- Bülbül, A. R. (2001). Haberin anatomisi ve temel yaklaşımlar. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
- Freedman J.L, Sears, D.O. & Carlsmith J.M. (1993). Sosyal psikoloji. (Çev. Ali Dönmez). Ankara: İmge Kitabevi.
- Freud, S. (1998). Ruh çözümlemesine giriş konferansları. (Çev. Emre Kapkın, Ayşen Kapkın). İstanbul: Payel Yayınevi.
- Gass, R. H. & Seiter, J. S. (2003). Persuasion, social ınfluence and compliance gaining, Boston: Pearson Education.
- Gass, R. H., Seiter, J. S. (2003). Persuasion, Social Influence and Compliance Gaining, Boston: Pearson Education.
- Göksel, A. B., Kocabaş, F. & Elden, Elden. (1997). Pazarlama iletişimi açısından halkla ilişkiler ve reklam. İstanbul: Yayınevi Yayıncılık.
- Guiraud, P. (2016). Göstergebilim. (Çev. M. Yalçın). Ankara: İmge Kitabevi Yayınları.
- Horney, K. (1994). Psikanalizde yeni yollar. (Çev. Selçuk Budak). Ankara: Öteki Yayınevi.
- Kalender, A. (2000). Siyasal iletişim: seçmenler ve ikna stratejileri. Konya: Çizgi Kitabevi Yayınları.
- Kern, M. (1989). 30-second politics: political advertising in the eighties, New York: Preager Publishers.
- Köknel, Ö. (1987). Zorlanan insan / kaygı çağında stres. İstanbul: Altın Kitaplar Yayınevi.
- Marshall, G. (1999). Sosyoloji sözlüğü. (Çev. Osman Akınhay). Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
- O'Keefe ve Daniel J. (1990). Persuaison: theory and research, London: Sage Publications.
- Öner, N. (1985). Durumluluk-sürekli kaygı envanteri el kitabı. İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınları.
- Öniş, Z. (2017). “The age of anxiety: the crisis of libeal democracy in a post- hegemonic global order”. Italian journal of ınternational affairs. 2017. 1-17.
- Öztokat, N. (1999). Görsel nesnelerin çözümlenmesinde göstergebilimsel yöntem. Dilbilim Araştırmaları Dergisi, 10(9), 135-141.
- Postman, N., Powers, S. (1996). Televizyon haberlerini izlemek. (Çev. Aslı Tunç). İstanbul: Kavram Yayınları.
- Rifat, M. (2018). Homo Semioticus ve genel göstergebilim sorunları. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
- Rogers, R. W. (1975). “Protection motivation theory of fear appeals and attitude change”, The journal of pschhology. 91. 93-114.
- Rogers, R.W. (1975).” Protection motivation theory of fear appeals and attitude change”. The journal of psychology. 91(1). 93–114.
- Storey, J. (2000). Popüler kültür çalışmaları kuram ve metotlar. (Çev. K. Karaşahin). İstanbul: Babil Yayınları.
- Şeker, M. (2004). Kuramsal temeller ve uygulama ilkeleriyle sayfa düzeni. Konya: Çizgi Kitabevi.
- Şengül, A. Ö. (2011). Medya, dil ve iletişim. İstanbul: Martı Yayınları.
- Türkoğlu, N. (2004). İletişim bilimlerinden kültürel çalışmalara toplumsal iletişim: tanımlar, kavramlar, tartışmalar. İstanbul: Babil Yayınları.
- Witte, K. (1992). “Putting the fear back in to fear appeals: the extended paralel process model”. Communication of monographs. 59. 329–349.
- Witte, K. (1993). “Message and conceptual confounds in fear appeals: the role of threat, fear and efficacy”. The southern communication journal. 58(2). 147-155.
- Witte. M.F. (2007). The fear factor.toward a modification of witte’s extended parallel process model, Doctor of Philosophy, University of Kentuck.
- Yaylagül, Ö. (2015). Göstergebilim ve dilbilim. Ankara: Hece Yayınları.