Türkiye’de değerler üzerine gerçekleştirilen lisansüstü tezlerin eğitim bilimleri ve öğretmen yetiştirme perspektifinden incelenmesi

Bu çalışma kapsamında, 2000-2011 yılları arasında Türkiye’de değerler üzerine gerçekleştirilen lisansüstü tezlerin incelenerek, eğitim bilimleri ve öğretmen yetiştirme perspektifinde analiz edilmeleri amaçlanmıştır. Bu genel amaç doğrultuda, Türkiye’de değerler üzerine gerçekleştirilen lisansüstü tezlerin: yüksek lisans ve doktora düzeylerine göre dağılımları; yıllara ve temel alanlara göre dağılımları; konu alanları ve hedef kitlelerine göre dağılımları ile araştırma modelleri ve kullanılan veri toplama tekniklerine göre dağılımları incelenmiştir. Betimsel tarama modeli biçiminde tasarlanan bu çalışma kapsamında 2000-2011 yılları arasında değerler üzerine gerçekleştirilen toplamda 118 yüksek lisans, 39 doktora tez çalışmasına ulaşılmıştır. Erişilen tezler gerçekleştirildikleri yıl ve türlerini, temel alanlarını ve konu başlıklarını, hedef kitlelerini, araştırma modelleri ve veri toplama yöntemlerini belirlemeye yönelik bir betimsel analiz formu doğrultusunda incelenmiştir. Betimsel analiz sonucunda değerlerin ağırlıklı olarak yüksek lisans düzeyindeki tezlerde araştırma konusu yapıldığı ve bu alanda yapılan lisansüstü tezlerin niceliksel olarak sınırlı sayıda gerçekleştirildiği tespit edilmiştir. Buna karşın, değerler konusu birçok farklı disiplinin çalışma alanında bulunmasına rağmen, eğitim bilimleri alanında yapılan çalışmaların diğer disiplinlere göre daha fazla olduğu belirlenmiştir. Eğitim bilimleri alanında değerler üzerine yapılan çalışmaların konu alanları incelendiğinde ise genel olarak çalışmaların değerler eğitimine yönelik gerçekleştirildiği, öğretmen değerleri, öğrenci değerleri, öğretim elemanları değerleri gibi konu alanlarındaki çalışmaların çok sınırlı sayıda gerçekleştirildiği gözlemlenmiştir.

PDF

___

Akbaş, O. (2004). Türk milli eğitim sisteminin duyuşsal amaçlarının ilköğretim II. kademedeki gerçekleşme derecesinin değerlendirilmesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi.
American Psychological Association. (2006). APA dictionary of psychology (1st ed.). Washington DC.
Avcı, N. (2007). Toplumsal değerler ve gençlik: bir değerler sosyolojisi denemesi. Ankara: Siyasal kitabevi.
Bolay, S.H. (2009). Felsefe doktrinleri ve terimleri sözlüğü (10.Baskı). Ankara: Nobel yayınları
Cevizci, A. (2005). Paradigma felsefe sözlüğü (6.Baskı). İstanbul: Paradigma yayınevi.
Demirel, Ö. (2000). Planlamadan uygulamaya öğretme sanatı (2.Baskı). Ankara: Pegem yayıncılık.
Demirel, Ö. (2011). Kuramdan uygulamaya eğitimde program geliştirme (12.Baskı). Ankara: Pegem akademi.
Dilmaç, B. (1999). İlköğretim öğrencilerine insani değerler eğitimi verilmesi ve ahlaki olgunluk ölçeği ile eğitimin sınanması. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Marmara Üniversitesi.
Dilmaç, B. (2007). Bir grup fen lisesi öğrencisine verilen insani değerler eğitiminin insani değerler ölçeğiyle sınanması. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Konya: Selçuk Üniversitesi.
Erdem, A.R. (2003). Üniversite kültüründe önemli bir unsur: değerler. Değerler Eğitimi Dergisi, 1 (4), 55-72.
Halstead, J.M. (1996). Liberal values and libaral education. Values in education and education in values (Ed. J.M. Halstead ve M.J. Taylor). Lewes, UK: Falmer press.
Hançerlioğlu, O. (1988). Ruhbilim sözlüğü. İstanbul: Remzi kitabevi.
Kan, Ç. (2011). Sosyal bilgiler dersi ve değe”rler eğitimi. Milli Eğitim, (187), 138-145.
Sevinç, M. (2006). Evrensel ve yerel değerlerin eğitime yansımaları. Küreselleşme ahlak ve değerler. (Ed: Y. Mehmedoğlu ve A.U. Mehmedoğlu). İstanbul: Litera yayıncılık, ss. 205-239.
Seyyar, A. (2004). Davranış bilimleri terimleri: ansiklopedik sözlük. İstanbul: Beta yayınevi.
Tezcan, M. (2003). Gizli müfredat: eğitim sosyolojisi açısından bir kavram çözümlemesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 1 (1), 53-59.
Timuçin, A. (2000). Felsefe sözlüğü (3. Baskı). İstanbul: Bulut yayınları.
Yaman, H.; Taflan, S. ve Çolak, S. (2009). İlköğretim ikinci kademe Türkçe ders kitaplarında yer alan değerler. Değerler Eğitimi Dergisi, 7 (18), 23-42.