Eğitim ve sağlık alanı çalışanlarının iş stresi düzeyleri

Çalısma hayatında bireyi ve örgütü etkileyen önemli bir konu olan stres, insanlarla yoğun iliskilerin yasandığı mesleklerde çalısanları daha fazla etkilemektedir. Bu çalısmanın amacı insan iliskilerinin yoğun olarak yasandığı eğitim ve sağlık alanı çalısanlarının is stresi düzeylerini belirlemektir. Arastırmanın örneklemi 2008 yılında Ağrı il merkezinde görev yapan 175 ilköğretim okulu öğretmeni ve 227 sağlık personelidir. “İs Stresi Ölçeği” ile toplanan verilerin istatistiksel analizlerinde frekans, yüzde, ortalama, t testi ve varyans analizi kullanılmıstır. Arastırma bulgularına göre arastırmaya katılanların is stresi düzeyi tehlikeli boyuttadır. Sağlık alanı çalısanlarının is stresi düzeyi öğretmenlere göre, kadınların is stresi düzeyi de erkeklere göre daha yüksektir. Çalısanların daha mutlu ve basarılı olmaları için stres, stresin belirtileri, stres kaynakları, stresle basa çıkma konularında kendilerini gelistirmeleri, örgütlerin de stresi ciddiye almaları ve stresin olumsuz etkilerini azaltmak için gerekli çalısmaları yapmaları önerilmistir.

Work related stress level of staff in education and health sectors

Stress as a factor which influences individual and organization is an important subject of organizational life. A profession having intense human relations is more stressful. The aim of this study is to research the work stress level of workers of education and health fields in which human relations are intense. The sample of the study is 175 primary school teachers and 227 health staff that were working in the province of Ağrı in 2008. To gather the data “The Scale of Work Stress” is used. Frequency, percentage, mean, t test and variance analyze are used in statistical analyses. As a result of the study it is found out that the work stress level is very serious for workers. The work stress level of health staff is higher than teachers and that of female is higher than male. It is suggested that individuals should develop themselves about stress, its signs and sources, and coping with it to be happy and successful meanwhile organizations should take care of stress and hold necessary activities to decrease its negative effects.

PDF

___

Al-Fudail, M. ve Mellar, H. (2008). Investigating teacher stress when using technology, Computers and Education, 51:1103–1110.
Aktas, A. M. (2001). Bir kamu kurulusunun üst düzey yöneticilerinin is stresi ve kisilik özellikleri, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 56-4:26-42.
Altıntoprak, E. vd. (2008). Hemsirelerin is ortamlarındaki stres kaynakları, Türkiye’de Psikiyatri , 10-1:9-17.
Antonovsky A. (1979). Health, Stress and Coping, San Francisco, Jossey-Bass.
Arseven, A. D. (2001). Alan Arastırma Yöntemi, Gündüz Eğitim ve Yayıncılık, Ankara.
Aydemir, M. (2005). Bankacılıkta stres sorunu, Sosyal Siyaset Konferansları 49.Kitap, İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi, İstanbul, 487-505.
Bingöl, D. (1996). Personel Yönetimi, Beta Yayıncılık, İstanbul.
Bulut, N. (2005). İlköğretim öğretmenlerinde, stres yaratan yasam olayları ve stresle basa çıkma tarzlarının çesitli değiskenlerle iliskisi, Kastamonu Eğitim Dergisi, 13:2, 467-478.
Chaplin R. P. (2001). Stress and job satisfaction among primary headteachers, Educational management and Administration, 29(2)-197-215.
Ekinci, H. ve Ekici, S. (2003). İsletmelerde örgütsel stres: Yönetim stratejisi olarak sosyal desteğin rolüne iliskin görgül bir arastırma, Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 27:1109-1120.
Erkek, Z. (2008). Kamu Kurumlarında Stres Yönetimi ve Kontrolü Arastırması, Kahramanmaras Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Projesi.
Erkmen, N. ve Çetin, M. Ç. (2008). Beden eğitimi öğretmenlerinin stresle basa çıkma tarzlarının bazı değiskenlerle iliskisi, Selçuk Ünv. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19, 231-242.
Eroğlu, F. (2009). Davranıs Bilimleri, Beta Yayıncılık, 9.Bası, İstanbul.
Feitler, F. and Tokar, E. (1980). Getting a handle on teacher stress: How bad is the problem?, Educational Leadership, 39: 456-457.
Gross E. (1973). Work, organization and stress, Social Stress, Adline Publishing Company.
Hargreaves, G. (1999). Stresle Bas Etmek, (Çeviren: Ali Cevat Akkoyunlu), Doğan Kitap, İstanbul.
Isıkhan, V. (2004). Çalısma Hayatında Stres ve Basa Çıkma Yolları, Sandal Yayınları, Ankara.
Karahan, A., Gürpınar, K., Özyürek, P. (2007). Hizmet sektöründeki isletmelerin örgüt içi stres kaynakları: afyon il merkezinde çalısan cerrahi hemsirelerinin stres kaynaklarının belirlenmesi, Ekonomik ve Sosyal Arastırmalar Dergisi, 3-1:27- 44.
Karasar, N. (2000). Bilimsel Arastırma Yöntemi, Nobel Yayıncılık, Ankara.
Landa, J.M.A. vd. (2008). The relationship between emotional intelligence, occupational stress and health in nurses: A questionnaire survey, International Journal of Nursing Studies, 45: 888–901.
Lazarus R. S. ve Folkman S. (1985). Stress, Appraisal and Coping, New York, Springer.
Lu, K-Y., Chang, L-C, Wu, H-L. (2007). Relationships between professional commitment, job satisfaction, and work stress in public health nurses in taiwan, Journal of Professional Nursing, 23-2:110–116.
Morgan, G. (1993). İste ve Yasamda Stresi Yenmenin Yolları, (Çeviren: Sebnem Çağla), Ruh Bilim Yayınları, İstanbul.
Nahavandi, A. ve Malekzadeh, A. R., (1998). Organizational Behavior, Prentice-Hall, New Jersey.
Özdayı, N. (1998). Liselerde görev yapan öğretmenlerin eğitim ortamlarının is tatmini ve verimlilik açısından değerlendirilmesi, Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 10:10-18.
Özmutaf, N. M. (2006). Örgütlerde insan kaynakları ve stres: Ampirik bir yaklasım, Ege Üniversitesi Su Ürünleri Dergisi, 23 (1-2): 75-81.
Palmer, S., Cooper, C., Thomas, K. (2004). “A model of work stress”, Counselling at Work, Winter:2-5.
Pehlivan, İ. (1995). Yönetimde Stres Kaynakları, Pegem Yayınları, Ankara.
Rojas, V. M. ve Kleiner, B. H., (2000). The art and science of effective stress management, Management Research News, 23-7/8:103-106.
Ross-Adjie G.M. vd. (2007). Occupational stress in the emergency department: What matters to nurses?, Australasian Emergency Nursing Journal, 10: 117—123.
Rowshan, A. (2002). Stres Yönetimi, Sistem Yayıncılık, 3.basım, İstanbul.
Selye, H. (1955). “Stress and Disease”, Science, 122: 625-631.
Selye, H. (1974). Stress without Distress, New York, J. B. Lippincott.
Sahin, N. H., (1998). Stres: nedir, ne değildir?, Stresle Basa Çıkma: Olumlu Bir Yaklasım, (Editör: N. H. Sahin), Türk Psikologlar Derneği Yayınları, Ankara.
Simsek, M. S., Akgemci, T., Çelik, A. (2008). Davranıs Bilimlerine Giris ve Örgütlerde Davranıs, Gazi Kitabevi, 6.baskı, Ankara.
Tel, H. vd. (2003). Sağlık çalısanlarının çalısma ortamındaki stres yasantıları ile bas etme durumları, Hemsirelikte Arastırma Gelistirme Dergisi, 2: 13-23.
Tutar, H. (2000). Kriz ve Stres Ortamında Yönetim, Hayat Yayıncılık, İstanbul.
Uçman, P. (1990). Ülkemizde çalısan kadınlarda stresle basa çıkma ve psikolojik rahatsızlıklar, Psikoloji Dergisi, 7:24, 58-75.
Ünal, S. (2000). Professional stress of teachers, its indicators and coping attitudes, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19:149-155.
Yılmaz, A. ve Ekici, S., (2003). Örgütsel yasamda stresin kamu çalısanlarının performanslarına etkisi üzerine bir arastırma, Yönetim ve Ekonomi, Celal Bayar Üniversitesi, 10/2, 1-19.
European Foundation for the Improvement of Living and Working Conditions, 2007. Workrelated Stress, Dublin, Ireland. (http://www.eurofound.europa.eu/ewco/reports/TN0502TR01/TN0502TR01.pdf)