Derya ÇAKIR AYDIN, Neslihan DALKILIÇ, Felat DURSUN, Berivan ÖZBUDAK AKÇA, Yahya MELİKOĞLU

DİYARBAKIR'IN TARİHİ SESLERİ Diyarbakır Suriçi Bölgesi'nde Akustik Mirasın Belgelenmesi ve Değerlendirilmesi

Günümüzde kültürel miras algısı yalnızca somut kültür varlıklarıyla temsil edilmekten çıkıp, somut olmayan kültür varlıklarını da içermeye başladığından akustik mirasın önemi daha belirgin hale gelmiştir. Kentsel ve kültürel seslere olan farkındalığı arttırmaya ve bu seslerin korunmasına yönelik uygulamalar ışığında yürütülen bu çalışmada, Diyarbakır Suriçi Bölgesi’ni içeren Miras Alanındaki akustik mirası oluşturan sembol seslerin tespiti, belgelenmesi ve dijital bir ortamda paylaşılması amaçlanmıştır. Yapılan gözlemler, yürüyüşler ve kullanıcılarla gerçekleştirilen görüşmeler ile Miras Alanı içerisinde yer alan sembol sesler tespit edilmiştir. Sürdürülebilirliğin sağlanmasında önemli bir aşama olan ses kaynaklarının belgelenmesi sürecinde, sembol sesler kaydedilerek belgeleme işlemi gerçekleştirilmiştir. Sembol seslerin, kullanıcıların katkıda bulunup geliştirebileceği dijital bir ortamda paylaşılmasının da hedeflendiği bu çalışmada sembol sesler, Soundsslike dijital platformuna yüklenmiştir. Çalışmanın devamında dijital arşivin genişletilmesi planlanmaktadır. Akustik mirasın sürdürülebilirliği açısından, Diyarbakır Suriçi Bölgesini de içeren Miras Alanına özgü, korunması öncelikli ses kaynaklarının belirlenmesi ve bu seslerin yeni araştırmalarla kayıt altına alınması büyük önem taşımaktadır.

HISTORICAL SOUNDS OF DİYARBAKIR Documentation and Evaluation of Acoustic Heritage in Diyarbakır Suriçi Region

Today, the importance of acoustic heritage has become more evident since the perception of cultural heritage is not only represented by concrete cultural heritage but also includes intangible cultural heritage. In order to protect and increase the awareness of urban and cultural sounds, this study aims to identify, document and share in a digital platform the soundmarks that constitute the acoustic heritage of Diyarbakır Suriçi region. Through the study, the soundmarks of the Suriçi region were determined by performing sound walks and interviews with the users. In the process of documenting sound sources which is an important step in ensuring sustainability, soundmarks have been recorded and documented. Soundmarks are also uploaded to the Soundsslike Digital Platform where users can contribute and develop. It is planned to expand the digital archive in the following steps. It is crucially important for the sustainability of acoustic heritage to identify the vulnerable and unique sound sources wave in the Heritage Site, including the Suriçi region and record and protect new sounds via new projects.

PDF

___

Almeida-Klein, S., & Pérez de Cuélla, J. (1996). Our Creative Diversity: Report of the World Commission on Culture and Development. Paris.
Bekleyen, A. (1999). Eski Diyarbakır Evlerinin Sosyal ve Kültürel Açıdan İncelenmesi: Fiziksel ve Davranışsal Konumlar, Doktora tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi.
Çakır Aydın, D., Uysal, E., & Özbudak Akça, Y. B. (2015). Sustainable soundscape : A Field Study in the Historical Suriçi Area of Diyarbakir, In 44th Inter-Noise Congress & Exposition on Noise Control Engineering, August 9-12, San Francisco.
Çakır Aydın, D., Uysal, E., & Özbudak Akça, Y. B. (2017a). Diyarbakır Tarihi Suriçi Bölgesi Akustik Mirasının Değerlendirilmesi. Dicle Üniversitesi Mühendislik Dergisi, 8(2), 255–266.
Çakır Aydın, D., Uysal, E., & Özbudak Akça, Y. B. (2017b). Diyarbakı Surı çı Bölgesı Sembol Seslerı nde Değı şen Kullanici Algısı. 12. ULUSAL AKUSTİK KONGRESİ ve SERGİSİ 14-15 Eylül 2017, İzmir.
Dalkılıç, N., Bekleyen, A. (2011). Geçmişin Günümüze Yansıyan Fiziksel İzleri: Geleneksel Diyarbakır Evleri, Diyarbakır Mimarisi, Editör: İrfan Yıldız, Diyarbakır Valiliği Yayını, 417-463.
Değertekin H. (2012). “Bir Ev, Bir Sokak, Bir Şehir, Diyarbakır Anıları”, Kanguru Yayınları, Ankara, 14, 23, 35, 48.
Dokmeci Yorukoglu, P. N., & Kang, J. (2016). Analysing sound environment and architectural characteristics of libraries through indoor soundscape framework. Archives of Acoustics, 41(2), 203–212. https://doi.org/10.1515/aoa-2016-0020.
Evliyâ Çelebi (2001). Evliyâ Çelebi Seyahatnâmesi. c. 4. Haz. Yücel Dağlı Seyit, Ali Kahraman. İstanbul: YKY, 29.
Kırmızı, Z. (2009). Amid-i Nur, Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi Yayınları, Editör: Şeyhmus Diken, 127, 175-176, 180.
Korkusuz, M.Ş., (2007). Eski Diyarbekir’de Gündelik Hayat, Kent Yayınları No:23, İstanbul, 58-59, 60, 142.
Korkusuz, M.Ş. (2007). Bir Zamanları Diyarbekir, Zamanlar, Mekânlar, İnsanlar, İstanbul.
Lenzerini, F. (2011). Intangible Cultural Heritage: The Living Culture of Peoples. European Journal of International Law, 22(1), 101–120.
Margosyan M., (1996). Gavur Mahallesi, Aras Yayınları, İstanbul, 62.
Margosyan, M., (1997). Söyle Margos Nerelisen?, Aras Yayıncılık, İstanbul, 36.
Mercan, M, (2011). “Diyarbakır Türküsü”, DİTAV Yayını, Ankara, 165.
Okumuş, E, (2012). Evliya Çelebi’nin Seyahatname’sinde Diyarbakır, e-Şarkiyat İlmi Araştırmalar Dergisi, Sayı: VII, 26.
Özçevik, A. (2012). İşitsel peyzaj–soundscape kavramı ile kentsel akustik konforun irdelenmesinde yeni bir yaklaşım. Doktora tezi. Yıldız Teknik Üniversitesi. https://doi.org/10.1017/CBO9781107415324.004.
Özçevik, A., & Yüksel Can, Z. (2013). İşitsel peyzaj kavramı ve kentsel akustik konfora katkısı. Mimarlık, (370), 73–77.
Özyerli, S., (2019). Yemekli Diyarbakır Tarihi, Amida’nın sofrası, Aras Yayıncılık, 13, 36, 54, 69, 70, 125.
Schafer, R. M. (1994). The soundscape: Our sonic environment and the tuning of the world. Vermont: Destiny. https://doi.org/10.2307/3345272.
UNESCO. (2015). Report of the Decisions Adopted by the World Heritage Committee at its 39th Session. WHC-15/39.COM/19, Bonn.
UNESCO. (2018). What is Intangible Cultural Heritage?
Uzun, M. (2001). Dengbêjlerim. İstanbul: Gendaş Yayınları.
Vecco, M. (2010). A Definition of Cultural Heritage: From the Tangible to the Intangible. Journal of Cultural Heritage, 11(3), 321–324.
Yelmi, P. (2016). Protecting contemporary cultural soundscapes as intangible cultural heritage: Sounds of Istanbul. International Journal of Heritage Studies, 22(4), 302–311. https://doi.org/10.1080/13527258.2016.1138237.
Yelmi, P., Kuşcu, H., & Yantaç, A. E. (2016). Towards a Sustainable Crowdsourced Sound Heritage Archive by Public Participation. In Proceedings of the 9th Nordic Conference on Human-Computer Interaction - NordiCHI’16 (pp.1–9). Gothenburg. https://doi.org/10.1145/2971485.2971492.