AHP-VIKOR YÖNTEMİ İLE EN İYİ TEDARİKÇİ SEÇİMİ VE BİR UYGULAMA
Bu çalışmada amaç, geleneksel şekilde üretim faaliyetine devam eden unlu mamüller üretim işletmelerinin tedarikçi seçim işlemine ait süreçte en uygun kararın verilmesine yönelik işletmeye yardımcı olmaktır. Aynı zamanda alternatifler arasından en uygun tedarikçilerin sıralamasını sunarak karar almadaki zorluğu aşmaktır. Bu amaca yönelik olarak Düzce'de faaliyet gösteren X unlu mamüller işletmesinin tedarikçi seçiminde problem yaşadığı tespit edilmiş ve çok kriterli karar analizi (ÇKKA) yöntemleri kullanılarak işletmeye alternatif çözümler sunulmuştur. İşletmenin mevcut durumu incelendiğinde; un tedarikçisinin seçiminde herhangi bir karar alma yöntemini kullanmadığı görülmüş ve işletme yöneticisinin geleneksel olarak sadece fiyat bazlı karar aldığı tespit edilmiştir. İşletmenin karar alma konusunda hata yapmaması, dolayısıyla mali açıdan ek maliyetlerle karşılaşmaması için tedarikçi seçimini Analitik Hiyerarşi Prosesi (AHP) ve Çok Kriterli En Uygun Uzlaşık Çözüm (VIKOR) karar analizi metotlarını birlikte kullanarak yapmasının uygun olacağı bulunmuştur. Bu iki yöntemin sonuçlarına göre X unlu mamüller işletmesi tedarikçi seçimi için belirttiği kriterler ve ağırlıkları dikkate alındığında; Hekimoğlu Un, Bilir Un ve Ulusoy Un fabrikalarından sırasıyla un tedariğini temin etmelidir. Ayrıca çalışmanın, tedarikçi seçimi konusunda karar verecek işletmelere yol göstereceği beklenmektedir
SELECTION OF THE BEST SUPPLIER WITH THE AHP-VIKOR METHOD AND AN APPLICATION
The aim in this study is to help the bakery products manufacturing enterprises which continue their production activities in the traditional way to make the most appropriate decision in the process of supplier selection process. At the same time, it overcomes the difficulty of making decisions by offering the order of the most suitable suppliers among the alternatives. For this purpose, it has been determined that the operation of X floury products business in Düzce is having problems in supplier selection and alternative solutions to the business are provided by using multi-criteria decision analysis (MCDM) methods. When the current situation of the business is examined; It was found that, the business did not use any decision-making method on the selection of the supplier and it was found that the business manager only made a traditionally price-based decision. It has been found appropriate for the business to use the Analytical Hierarchy Process (AHP) and Multi-disciplinary Best Reconciliation Solution (VIKOR) decision analysis methods to ensure that the business does not make mistakes in making decisions, so that they do not face additional financial costs. According to the results of these two methods, considering the criteria and weights that X flour products must supply flour from Hekimoglu, Bilir and Ulusoy flour factories respectively. It is also expected that study will lead to businesses which will decide on supplier selection
___
- Ada, E., Kazançoğlu, Y. ve Aracıoğlu, B., 2005, “Stratejik Rekabet Üstünlüğü Sağlamada Tedarikçi Seçiminin Analitik Hiyerarşik Süreç ile Gerçekleştirilmesi”, V. Ulusal Üretim Araştırmaları Sempozyumu, Đstanbul Ticaret Üniversitesi, Đstanbul (25-27 Kasım), ss.605-611.
- Akarte, MM., Surendra, NV., Ravi, B. ve Rangaraj, N., 2001, “Web Based Casting Supplier Evaluation Using Nalytical Hierarchy Process”, The Journal of the Operational Research Society, 52(5), ss.511-522.
- Al Kamal, M., Al Harbi, S., 2001, “Application of The AHP Đn Project Management”, International Journal of Project Management, 19, 19-27.
- Boran, F.E., Genç, S., Kurt, M. ve Akay, D., 2009, “A Multi-Criteria Đntuitionistic Fuzzy Group Decision Making for Supplier Selection with TOPSIS Method”, Expert Systems with Applications, 36(8), ss.11363-11368.
- Choy, K.L., Lee, W.B. ve Lo, V., 2002, “An Đntelligent Supplier Management Tool for Benchmarking Suppliers in Outsource Manufacturing”, Expert Systems with Applications, 22(3), ss.213-234.
- Dağdeviren, M. ve Eraslan, E., 2008, “PROMETHEE Sıralama Yöntemi Đle Tedarikçi Seçimi”, Gazi Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık fakültesi Dergisi, 23(1), ss.69-75.
- Dağdeviren, M. ve Eren, T., 2001, “Tedarikçi Firma Seçiminde Analitik Hiyerarşi Prosesi ve 0-1 Hedef Programlama Yöntemlerinin Kullanılması”, Gazi Üniversitesi MühendislikMimarlık Fakültesi Dergisi, 16(2), ss.41-52.
- Dağdeviren, M., Eraslan, E., Kurt, M. ve Dizdar, E.N., 2005, “Tedarikçi Seçimi Problemine Analitik Ağ Süreci Đle Alternatif Bir Yaklaşım”, Teknoloji, 8(2), ss.115-122.
- Doğruer, İ. M.,, 2005, Üretim Organizasyonu ve Yönetimi, Alfa Yayınları 1540, Đstanbul.
- Ertuğrul, İ., Karakaşoğlu, N., 2009, “Banka Şube Performanslarının VIKOR Yöntemi Đle Değerlendirilmesi”, Endüstri Mühendisliği Dergisi, Cilt 20, No 1, 19-28
- Ecer, F. ve Küçük, O., 2008, “Tedarikçi Seçiminde Analitik Hiyerarşi Yöntemi ve Bir Uygulama”, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(1), ss.355– 369.
- Güner, H. ve Mutlu, Ö., 2005, “Bulanık AHP Đle Tedarikçi Seçim Problemi ve Bir Uygulama”, V. Ulusal Üretim Araştırmaları Sempozyumu, Đstanbul Ticaret Üniversitesi, Đstanbul (25-27 Kasım), ss. 473-477.
- Kapar K., 2013, Bir Üretim İşletmesinde Analitik Hiyerarşi Süreci İle Tedarikçi Seçimi, Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve Đdari Bilimler Fakültesi Dergisi Cilt:28, Sayı:1, Yıl:, ss.197-231, 197
- Karpak, B., Kumcu, E. ve Kasuganti, R., 1999, “An Application of Visual Đnteractive Goal Programming: A Case in Vendor Selection Decisions”, Journal of Multicriteria Decision Analysis, 8(2), ss.93-105.
- Katsikeas, C.S.; Paradoidamis, N. G.; Katsikea E., 2004, Supply Source Selection Criteria: The Đmpact of Supplier Performance on Distributor Performance, Industrial Marketing Management , 33, 755–764
- Levary, R. R., 2008, Using The Analytic Hierarchy Process to Rank Foreign Suppliers Based on Supply Risks, Computers & Industrial Engineering, 55, 535-542.
- Liu, J., Ding, F.-Y. ve Lall, V., 2000, “Using Data Envelopment Analysis Tocompare Suppliers For Supplier Selection And Performance Đmprovement”, Supply Chain Management: An International Journal,5(3), ss.143-150
- Luo, X., Wu, C., Rosenberg, D. ve Barnes, D., 2009, “Supplier Selection in Agile Supply Chains:An Đnformation-Processing Model And An Đllustration”, Journal of Purchasing & Supply Management, 15(4), ss.249–262.
- Min, H., 1994, “International supplier selection: A Multi-Attribute Utility Approach”, International Journal of Physical Distribution & Logistics Management, 24(5), ss.24– 33.
- Opricovic, S., Tzeng, G. H., 2004, “Compromise Solution by MCDM Methods: A Comparative Analysis of VIKOR and TOPSIS”, European Journal of Operational Research, 156, 445- 455.
- Özel, B. ve Özyörük, B., 2007, “Bulanık Aksiyomatik Tasarım ve Tedarikçi Firma Seçimi”, Gazi Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Dergisi, 22(3), ss.415–423. 2017, 16, 63 (1203-1217) http://dergipark.gov.tr/esosder 1217
- Özyörük, B. ve Özcan, E.C., 2008 “Analitik Hiyerarşi Sürecinin Tedarikçi Seçiminde Uygulanması: Otomotiv Sektöründen Bir Örnek”,Süleyman Demirel Üniversitesi Đ.Đ.B.F. Dergisi, 13(1), ss.133–144.
- Özdemir, A., 2010, “Ürün Grupları Temelinde Tedarikçi Seçim Probleminin Elealınması ve Analitik Hiyerarşi Süreci ile Çözümlenmesi”, Afyon Kocatepe Üniversitesi Đ.Đ.B.F. Dergisi, 12(1), ss.55–84.
- Öz, E. ve Baykoç, Ö.F., 2004, “Tedarikçi Seçimi Problemine Karar Teorisi Destekli Uzman Sistem Yaklaşımı”, Gazi Üniversitesi Mühendislik- Mimarlık Fakültesi Dergisi, 19(3), ss.275–286.
- Saaty, T.L., 1980, The Analytic Hierarchy Process, USA, McGraw Hill.
- Saaty, T.L., 1986, “Axiomatic Foundation of the Analytic Hierarchy Process”, Management Science, 32 (7), 841-855.
- Saaty, T.L., 1990, “How to Make A Decision: The Analytic Hierarchy Process”, European Journal of Operational Research, 48 (1) , 9-26.
- Sarıçiçek, Đ., Dağdeviren, M., Yüzügüllü, N., 2001, Bir Đşletmede Tedarikçi Seçimine Yönelik Bir Model ve Uygulaması, Osmangazi Üniversitesi Müh.Mim.Fak.Dergisi C.XIV, S.1, 2001 Eng.&Arch.Fac.Osmangazi University, Vol.XIV, No F1,
- Soner, S. ve Önüt, S., 2006, “Çok Kriterli Tedarikçi Seçimi: Bir ELECTRE-AHP Uygulaması”, Sigma Mühendislik ve Fen Bilimleri Dergisi, Aralık Sayısı (4), ss.110- 120.
- Şenkayas H. - Öztürk M. - Sezen G., 2010, “Lojistik Tedarikçilerin Seçiminde Analitik Hiyerarşi Süreci (Ahp) Yöntemi: Mondıal Şirketinde Bir Uygulama” Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı 5, Sayfa 161-175
- Tam, M.C.Y. ve Tummala, V.M.R., 2001, “An Application of The AHP in Vendor Selection of A Telecommunications System”, Omega,29(2),ss.171-182.
- Triantaphyllou, E., Mann, S.H., 1995, “Using the Analytic Hierarchy Process for Decision Making in Engineering Applications: Some Challenges”, Inter’l Journal of Industrial Engineering: Applications and Practice, Cilt 2, No 1, 35-44,
- Yıldız, M. S. ve Arslan, H. M., 2013, Bir Ağaç Đşleri Atölyesinin Kesim Hattında Süreç Đyileştirme ve Tasarruf Sağlanması, 13. Üretim Araştırmaları Sempozyumu – ÜAS 2013 Marmara Üniversitesi ve Sakarya Üniversitesi Endüstri Mühendisliği Bölümü & Üretim Araştırmaları Derneği 25 – 27 Eylül 2013, Sakarya Üniversitesi Esentepe Kampüsü Kültür ve Kongre Merkezi, Sayfa: 102-109